Είναι δύσκολη η αγάπη. Δύσκολη σαν έννοια και σαν πράξη. Ειδικά όταν συνοδεύεται από έρωτα. Ο έρωτας είναι άπληστος, εγωιστής. Η αγάπη είναι ανιδιοτέλεια και προσφορά. Η αρχή είναι απλή∙ ένα βλέμμα, ένα φιλί. Το σύνολο του οργανισμού μας σε σωματικό, πνευματικό και συναισθηματικό επίπεδο αποζητά από μόνο του την αλληλεπίδραση, την προσοχή, την επιβεβαίωση. Κι ως εδώ καλά. Μετά καλούμαστε να αγαπήσουμε. Κι είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Νομίζουμε μπορούμε, ξέρουμε πόσο δύσκολο είναι. Τίποτα δεν ξέρουμε. Ιδέα δεν έχουμε.
Προχωράμε με βάση όσα νομίζουμε πως ξέρουμε, την εικόνα που έχουμε στο μυαλό μας για το τι εστί αγάπη. Κι αν για εμάς αγάπη σημαίνει σχέση, απαιτούμε σχέση. Αν συμπεριλαμβάνει ένα κράμα δείπνων σε ακριβά εστιατόρια, δώρων με ρομαντικά ραβασάκια, κατακόκκινων μπουκέτων τριαντάφυλλων κι ειδυλλιακών διήμερων σε πολυτελή θέρετρα, δεν υπάρχει περίπτωση να μην τα ζητήσουμε.
Κι αν αγάπη για μας σημαίνει γάμος με πεθερικά, κουμπάρους, τρία παιδιά και δύο σκύλους, θα γίνουμε αμείλικτοι. Δε θα αφήσουμε περιθώρια διαφυγής και θα πάρουμε αυτό που τόσο επιθυμούμε με περίτεχνο τρόπο, που θα περηφανευτούμε κιόλας μετά. Κι αν η έννοια της αγάπης μας διευρυνθεί τόσο πολύ μπορεί να καταλήξουμε να πλάσουμε έναν άνθρωπο απ’ την αρχή: τα γούστα του, τα ρούχα του, τις εξόδους του, τα ενδιαφέροντά του, τη δουλειά του.
Μόνο που μετά δε θα λέγεται αγάπη, θα έχει μεταμορφωθεί σε εξαναγκασμό, σε ένα παιχνίδι άνισης επιβολής. Βλέπετε, η αγάπη δεν έχει νικητές κι ηττημένους. Η αγάπη είναι συνεργασία και συμβιβασμός. Ο ένας χαρίζει στον άλλον δικαιώματα στη ζωή του ως ένδειξη εμπιστοσύνης. Εμείς εκμεταλλευόμαστε τα δικαιώματα που μας δόθηκαν ως όπλο εκβιασμού καταστάσεων με απώτερο σκοπό την επίτευξη των δικών μας «θέλω». Στην αγάπη, η επιθυμία του άλλου έχει μεγαλύτερη βαρύτητα απ’ τη δική μας. Γιατί σκοπός μας είναι να τον βλέπουμε να γελά. Να τον νιώθουμε ευτυχισμένο. Κι αν αυτό συνεπάγεται νέρωμα του κρασιού μας, θα το κάνουμε.
Όσο έντονο κι αν είναι αυτό που νιώθουμε, όσο κι αν θέλουμε να ακούσουμε το «σ’ αγαπώ», να περνάμε μαζί του μέρα και νύχτα, να τον γνωρίσουμε σε φίλους, γνωστούς και συγγενείς, να βροντοφωνάξουμε αυτά που αισθανόμαστε και να τον αποκαλούμε δικό μας, η πραγματικότητα λέει ότι πρέπει να κάνουμε ένα βήμα πίσω. Να του αφήσουμε το χρόνο και το χώρο του. Να παραμερίσουμε τον ενθουσιασμό μας και να δούμε τις ανάγκες του άλλου. Να μπούμε στη θέση του, να διερωτηθούμε τι είναι καλύτερο για εκείνον. Χωρίς επιβολές, χωρίς ετσιθελισμούς. Η αγάπη δε χωρεί εγωισμούς.
Να είμαστε εκεί να ακούμε τι έχει να μας πει, χωρίς να βιαζόμαστε να πούμε το δικό μας. Να είμαστε ανοιχτοί και δεκτικοί. Χωρίς αυτό να συνεπάγεται τον εκμηδενισμό των δικών μας επιθυμιών. Αποσκοπούμε σε αμφίπλευρη ευτυχία κι ικανοποίηση, πράγμα που σημαίνει τα δικά μου και τα δικά σου «θέλω» μαζί και δύο χαμόγελα σφραγίδες στη συμφωνία. Κι αν όντως υπάρχει αγάπη κι αν όντως υπάρχει έρωτας, το «θέλω» του ενός είναι το χαμόγελο του άλλου κι αντίστροφα.
Κι αν ο άλλος είναι σωστός απέναντί μας, θα κάνει το ίδιο. Και κάπως έτσι προκύπτει το «μαζί». Από ένα σύνολο συμβιβασμών και ποδοπατημένων εγωισμών. Γιατί, μη γελιέστε απ’ τις ταινίες, η αγάπη δεν είναι θεωρητικοί ηρωισμοί και μεγάλα κούφια λόγια, είναι θυσίες κι αυταπάρνηση. Και κάπου εκεί βρίσκεται το θαύμα, στους δύο που έγιναν ένα, που έσπασαν τα «εγώ» κι έχτισαν ένα φωτεινό «εμείς». Που καταφέρνουν να εκπέμπουν ο ένας τον καλύτερο εαυτό του άλλου, που παλεύουν μαζί τα δαιμόνια και τα σκοτάδια τους.
Κι αν κάποτε το καλύτερο του άλλου βρίσκεται στην αντίθεση κατεύθυνση από μας, κι αν κάποτε είναι η ευτυχία μας εις βάρος της δικής του, πρέπει να έχουμε τη δύναμη να το συνειδητοποιούμε. Να κάνουμε πίσω, όσο κι αν πονά, όσο κι αν απέχει απ’ τα δικά μας όνειρα. Κι είναι αυτή η ύστατη ένδειξη ανιδιοτέλειας και μεγαλοψυχίας.
Την αγάπη δε στην μαθαίνει κανείς, κανένας δάσκαλος, κανένα σχολείο. Την αγάπη την διαλέγεις. Τέτοιες στιγμές. Και θα πονέσει στην αρχή, μα θα γιατρευτεί μετά, γιατί κρατήσαμε τη συνείδηση καθαρή και την ψυχή άθικτη. Και μάθαμε κάτι σπουδαίο: Μάθαμε τι πάει να πει αγάπη κι είναι κάτι που δε θα ξεχάσουμε ποτέ.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη