Η απόσταση απ’ το πρόβλημα θα δώσει τη λύση

Εκεί πάνω στην κουβέντα ρωτάει ο φίλος «Τι έγινε με εκείνο το θέμα που σε απασχολούσε; Εντάξει, λύθηκε;», προς στιγμή σκαλώνεις και προσπαθείς να θυμηθείς για ποιο πράγμα μιλάει. Μετά από αναλαμπή λες «Α, αυτό; Όλα καλά» κι έτσι, τόσο απλά, με δύο κουβέντες εξηγείς τι έγινε τελικά και το θέμα κλείνει. Πριν λίγο καιρό το ανέλυες με τις ώρες κι έσπαγες το κεφάλι σου να βρεις μια λύση και τώρα δεν του αφιερώνεις πάνω από πέντε λεπτά για εξηγήσεις πώς δια μαγείας λύθηκε.

Κλασική ανθρώπινη αντίδραση, όταν βιώνουμε μια κατάσταση παίρνουμε αυτόματα δραματικούς ρόλους έτοιμοι να παίξουμε στην Επίδαυρο και να μαγέψουμε τα πλήθη. Φυσικά μόλις λυθεί το πρόβλημα, συμπεριφερόμαστε λες κι ήταν κάτι το ασήμαντο, αλλά μήπως τελικά όντως ήταν;

Τη στιγμή που μας χτυπάει την πόρτα ένα πρόβλημα, αμέσως μας κατακλύζει και μας μπλοκάρει. Όλοι το έχουμε περάσει, μας πιάνει πανικός, το δουλεύουμε στο μυαλό μας με τις ώρες κι αν δε βγάλουμε άκρη, πάμε στους ανθρώπους μας και τους αναλύουμε τα πάντα για το κακό που μας βρήκε, μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια.

Δεν είναι ότι θέλουμε να τους ζαλίσουμε –ασχέτως αν τελικά το κάνουμε–, απλά έχουμε ανάγκη να το βγάλουμε από μέσα μας και το σημαντικότερο, σε αυτή τη φάση έχουμε ένα σύμπτωμα που λέγεται «υποκειμενικότητα». Δεν είμαστε σε θέση να δούμε την κατάσταση σφαιρικά, αντικειμενικά.  Γι’ αυτό έχουμε την ανάγκη από έναν τρίτο που είναι έξω από αυτό να μας πει τη γνώμη του κι ίσως και μια πιθανή λύση.

Εκείνες τις στιγμές είναι σαν να ξεχνάμε τι είμαστε ικανοί να κάνουμε, σαν να υποτιμούμε τις δυνατότητές μας κι η αρνητικότητα είναι αυτή που απλώνει το πέπλο της σκεπάζοντας τα θετικά στοιχεία της κατάστασης. Με τη σειρά της, έρχεται κι η υπερανάλυση, τη στιγμή που το μυαλό είναι ήδη μπλοκαρισμένο και προσπαθεί να αποδεχτεί και να διαχειριστεί τα νέα δεδομένα. Αρχίζουμε φτιάχνουμε ένα σωρό σενάρια και τα διαμορφώνουμε για να φτάσουμε όσο πιο ανώδυνα γίνεται στη λύση κι εκεί είναι που το σύστημα κολλάει περισσότερο.

Φυσικά, δεν είναι λίγες φορές που απλά φοβόμαστε να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα είτε γιατί βολευόμαστε μέσα σε αυτό είτε γιατί δε βλέπουμε την κατάσταση όπως πραγματικά είναι. Όταν, όμως, καταφέρουμε να βγούμε από αυτόν το λαβύρινθο όλα ξεδιαλύνουν, η λύση είναι εκεί μπροστά μας, τόσο ξεκάθαρη κι απλή.

Το ερώτημα είναι γιατί δεν την είδαμε νωρίτερα κι η απάντηση είναι απλή: πανικός. Το μυστικό είναι να το πάρουμε χαλαρά, όσο κι αν έχουμε την τάση να τα δραματοποιούμε όλα. Πριν βομβαρδίσουμε το μυαλό μας με ερωτήσεις και σχέδια, καλό είναι να αφήσουμε το πρόβλημα λίγο στην άκρη, να ασχοληθούμε με κάτι άλλο.

Μια βόλτα είναι καλή ιδέα, ή να κάνουμε το χόμπι μας, ή κάτι που μας ευχαριστεί και να αδειάσουμε το μυαλό από οτιδήποτε περιττό κι αρνητικό. Έτσι, όταν το ξαναπιάσουμε απ’ την αρχή ο πρώτος πανικός θα έχει περάσει και σίγουρα θα μας κατακλύζει μια θετική διάθεση, άρα και θετικές δημιουργικές σκέψεις.

Μετά πάμε στο επόμενο βήμα κι αυτό είναι να απομακρυνθούμε λίγο απ’ την κατάσταση και να την δούμε απ’ έξω σαν τρίτος. Ας αντιδράσουμε σαν να μη μας επηρεάζει, όπως ακριβώς θα κάναμε με κάποιον φίλο μας. Πόσες φορές έρχεται κάποιος τρομοκρατημένος μες στο δράμα και μας εξηγεί τι έπαθε. Όταν τελειώσει την αφήγηση, κοιτάζουμε με παρήγορο βλέμμα κι από μέσα μας σκεφτόμαστε «Σίγα, δεν είναι και τόσο τραγικό. Η λύση είναι ξεκάθαρη, πώς δεν το βλέπει;».

Ε, αυτό ακριβώς πρέπει να κάνουμε και με τη δική μας περίπτωση, να το πάρουμε τόσο χαλαρά, να βγούμε έξω από αυτό και να το δούμε από διάφορες οπτικές γωνίες. Μετά από καιρό, όταν η φουρτούνα θα έχει τελειώσει θα το δούμε ακριβώς έτσι∙ γιατί λοιπόν να μην το κάνουμε λίγο νωρίτερα, να γλυτώσουμε και τα δράματα;

Εντάξει, αυτό θέλει δουλειά, δεν μπορούμε να το πετύχουμε με την πρώτη, ούτε πάντα έχουμε αποθέματα υπομονής να διαχειριστούμε όλες τις καταστάσεις το ίδιο. Σε αυτές τις περιπτώσεις, λοιπόν, γινόμαστε εκείνοι που λέγαμε παραπάνω και παρακαλούμε οι φίλοι μας να ανεχθούν λίγο την γκρίνια μας.

Πρέπει να αποδεχτούμε ότι δεν είναι πάντα όλα τόσο τραγικά και τις περισσότερες φορές είναι όλα στο μυαλό μας. Εμείς επιλέγουμε πώς θα συμπεριφερθούμε στο κάθε πρόβλημα κι αν θα το αφήσουμε να μας επηρεάσει ή όχι.

Στο τέλος, όμως, αυτό που μας νοιάζει είναι να βρεθεί μια λύση και κουνώντας το μαντήλι να αποχαιρετήσουμε το πρόβλημα. Ακόμα κι αν δεν τα καταφέρνουμε πάντα με τον καλύτερο τρόπο, δεν πειράζει. Όλοι έχουμε δικαίωμα να γίνουμε drama queens κάποιες φορές.