Facebook και Instagram. Μάστιγα. Πλέον όλοι εξαρτόμαστε απ’ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Έχουν εισβάλλει για τα καλά στις ζωές μας κι αντί να τα χειριζόμαστε, μάλλον μας χειρίζονται αυτά. Ζούμε σε έναν κόσμο που αναπαράγεται μέσα από μια οθόνη και μαζί με την πρώτη καλημέρα και την κούπα καφέ, ανοίγουμε και τους λογαριασμούς μας στο facebook και στο instagram για να τσεκάρουμε πόσα like πήραμε και πού βγήκε χθες το πρώην ταίρι μας.
Μήπως πρέπει να αρχίσουμε να παίρνουμε λίγο στα σοβαρά όλη αυτήν την κατάσταση; Μήπως πρέπει να ανησυχήσουμε λίγο και να ξυπνήσουμε; Πώς ζούσαμε παλιά χωρίς facebook; Δεν μπορούμε να κάνουμε ακριβώς το ίδιο και σήμερα; Μήπως είναι ανησυχητική ως τρομακτική η εξάρτησή μας; Κι αν απ’ το μυαλό σας περνάει κάπου-κάπου η ιδέα για αποχή, πάρτε κίνητρα. Δέκα καλοί λόγοι, λοιπόν, για να πάρεις διαζύγιο απ’ τα social media σου:
1)Γιατί χάσαμε την ανθρώπινη επικοινωνία και προσφέραμε όλη μας την αφοσίωση σε μια οθόνη. Δεν τολμάμε πια να φλερτάρουμε έξω, στα μπαράκια, στα πάρτι, όπως κάναμε παλιά, γιατί μας κυριεύει ο φόβος. Επαναπαυτήκαμε να μιλάμε μπροστά απ’ τον υπολογιστή ή το κινητό μας. Στο μέσεντζερ όλα είναι ακίνδυνα, δε χρειάζεται να αναρωτιέσαι πώς θα το διαχειριστείς αν φας χυλόπιτα, ούτε αν τα μαλλιά σου είναι φριζαρισμένα. Χάνεις, όμως, το χαμόγελο, τη φωνή, τις αμήχανες ματιές σας, τα τυχαία αγγίγματα. Ακόμα και σε φιλικό επίπεδο, δεν προτιμάς να τα πιεις με τον κολλητό σου στη βεράντα του σπιτιού σου απ’ το να λιώνεις μπροστά από ένα μαύρο κουτί;
2)Γιατί ο καθένας παρακολουθεί τη ζωή σου. Ο κάθε άσχετος που έχει πρόσβαση στο λογαριασμό σου –είτε απευθείας είτε μέσω κοινού φίλου σας– ξέρει πού ήσουν χθες, πού πήγες διακοπές πριν δύο καλοκαίρια, ποιο ήταν το πρώην αμόρε σου, τι δουλειά κάνεις, ποια είναι η παρέα σου και τόσα άλλα. Ένας άγνωστος μπορεί ανά πάσα στιγμή να σε ελέγξει. Δε σε φρικάρει λίγο όλο αυτό; Ακόμα κι αν νομίζεις πως ελέγχεις τις πληροφορίες που δίνεις είναι ήδη πάρα πολλές.
3)Γιατί εκνευρίζεσαι με αναρτήσεις που περιλαμβάνουν δήθεν φιλίες, δήθεν καθωσπρέπει άτομα, ανθρώπους που ζουν για το φαίνεσθαι. Ερωτευμένα ζευγαράκια ενώ το κέρατο πέφτει σύννεφο, κολλητοί που στην πραγματική ζωή κράζουν ο ένας τον άλλον, ηθικολόγοι του πληκτρολογίου και πόση ακόμα υποκρισία.
4)Γιατί πρέπει πάντα να πέφτεις πάνω σε ένα ποστ που περιλαμβάνει τον/την πρώην σου. Νισάφι πια! Αφήστε μας ήσυχους. Οι πρώην στα social media μας στοιχειώνουν. Τα «σαν σήμερα» μας ξεφουρνίζουν παλιά τσεκ ιν με το τότε αμόρε μας και ζουζουνιάρικες κοινές φωτογραφίες. Οι κοινοί φίλοι ανεβάζουν στόρι μαζί τους κι εμείς δεν ξέρουμε πού να κοιτάξουμε για να γλυτώσουμε απ’ τις αναμνήσεις και την τωρινή ζωάρα τους.
5)Γιατί σε προδίδει ανά πάσα στιγμή. Δεν μπορείς καν να το παίξεις άρρωστος και να μην πας στη δουλειά. Δεν μπορείς να αποφύγεις ένα φίλο που έχει γίνει βδέλλα. Είσαι εκεί κι όλα φανερώνουν την ύπαρξή σου. Έκανες like σε σκύλο που τρώει καρότα ενώ δεν απάντησες στον κολλητό; Το ξέρει ήδη! Κανόνισε την πορεία σου.
6)Γιατί έχουν καταστρέψει σχέσεις και φιλίες τα likes και τα friend request. «Ποια είναι αυτή και γιατί της πάτησες καρδούλα;». «Έκανες like στη φωτογραφία της πρώην μου με το νέο γκόμενο; Είσαι σοβαρός;». «Πότε γίνατε φίλοι με τον τάδε;». Κι άλλες τρομακτικές ιστορίες.
7)Γιατί χάνεις πολύτιμο χρόνο κι αναλώνεσαι στο να βλέπεις τις ζωές των άλλων μέσα από εικόνες και ποστ, τόσο που ξεχνάς να ζήσεις τη δική σου. Εθισμός κι αποχαύνωση. Το κινητό προέκταση του χεριού μας, το σκρολάρισμα η πρώτη αυτοματοποιημένη κίνηση το πρωί, η τελευταία το βράδυ. Καμαρώνουμε ή ζηλεύουμε τις ζωές άλλων και στο ενδιάμεσο περνά η δική μας μπροστά απ’ τα μάτια μας.
8)Γιατί ζεις μέσα σε μία εικονική πραγματικότητα. Σχεδόν τίποτα από αυτά που βιώνεις εκεί δεν είναι αλήθεια κι ουσιαστικά προσαρμόζεσαι μέσα σε αυτό που οι άλλοι θέλουν να προβάλλουν. Μπερδεύεσαι κάπου μεταξύ πραγματικότητας, ψέματος κι αληθοφάνειας κι όλα αυτά για την αποδοχή κάποιων (μάλλον αγνώστων); Είσαι αυτός που δείχνεις στο Instagram σου ή παρουσιάζεις αυτόν που θα τραβήξει περισσότερους followers; Κι ο εαυτός σου;
9)Γιατί είναι επικίνδυνες οι γνωριμίες με αγνώστους εκεί μέσα. Στο λέει η μαμά σου και την κοροϊδεύεις προφανώς για τις παλιομοδίτικες απόψεις που έχει, όμως έχει απόλυτο δίκιο κι έχει αποδειχθεί σωστή ουκ ολίγες φορές. Ο καθένας μπορεί να παρασυρθεί απ’ τον οποιονδήποτε επιτήδειο σε κάποια φάση της ζωής του που είναι περισσότερο ευάλωτος. Εδώ δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε όσους ξέρουμε χρόνια, θα εμπιστευτούμε κάποιον που κρύβεται πίσω από μια οθόνη;
10)Γιατί επηρεάζουν την ψυχολογία μας ανά πάσα στιγμή, προς το καλύτερο αλλά και προς το χειρότερο. Μπορεί να χοροπηδάμε από χαρά για το wow του φλερτ μας στην τελευταία μας φωτογραφία και λίγες στιγμές μετά να δούμε πως δεν τα πατάει μόνο σε μας. Γελάμε με τις αστείες ατάκες, αλλά συγκρίνουμε ασυνείδητα τη ζωή μας με εκείνες τις λαμπερές των άλλων, με τους κινηματογραφικούς δήθεν έρωτές τους και τα εκπληκτικά κορμιά τους -κι ας είναι όλα μια καλοστημένη απάτη.
Σίγουρα, μπορείς να διατηρείς λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να προσέχεις τον τρόπο που τα χρησιμοποιείς, χωρίς να τους δίνεις τόση δύναμη κι αξία. Αν εσύ είσαι συνετός και προσγειωμένος στα πόδια σου, δύσκολα θα σε επηρεάσει κάποιος. Μπορείς, όμως, να πειραματιστείς. Δοκίμασε να τα σβήσεις –έστω για λίγο– για να τεστάρεις τον εαυτό σου. Αντέχεις χωρίς αυτά; Μήπως είσαι πολύ καλύτερα τελικά; Η επιλογή είναι δική σου.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη