Απ’ τους μεγαλύτερους εχθρούς μας, όταν ήμασταν παιδιά, υπήρξαν οι βαρετές διδακτικές ώρες κι ό,τι άλλο περιείχαν τα σχολικά μαθήματα. Δε θα μιλήσω για μια γενικότερη αντιπάθεια στο σχολείο σε σύνολο, γιατί εκεί, στα διαλείμματα και τις αυλές, υπήρχε και χρόνος για παιχνίδι, που ξέραμε καλά να απολαμβάνουμε ως παιδιά.
Εστιάζοντας, όμως, λίγο πιο λεπτομερειακά στα σχολικά μαθήματα, υπάρχει ένα που ξεχώριζε και διαχρονικά θα ξεχωρίζει σαν εφιάλτης, το χειρότερο ανάμεσα στα πολλά δεινά για μια μεγάλη μερίδα μαθητών. Κι αυτό δεν είναι άλλο απ’ τα μαθηματικά. Η αλήθεια είναι πως σίγουρα δεν περνούσαν αδιάφορα σε κανέναν, προορισμένα για μεγάλα πάθη, σου άφηναν μόνο δύο επιλογές: Τα λάτρευες ή τα μισούσες. Κι αν τα μισούσες, ήταν απλά επειδή δεν μπορούσες να τα καταλάβεις και να τα εξηγήσεις, όχι γιατί δε σου άρεσαν, γιατί κανείς δεν μπορεί να διαψεύσει τον εντυπωσιακό κόσμο των αριθμών. Απλώς κάποιους τους δυσκόλευαν, πολύ, πραγματικά πολύ. Έτσι πάει πάντα, τα όμορφα μας παιδεύουν.
Παλιότερα ίσως να μην το περίμενα πως κάποτε θα έφτανε η ώρα που θα παραδεχόμουν ότι τα μαθηματικά έχουν κάτι το εντυπωσιακά όμορφο, όμως η γοητεία τους με κέρδισε. Όπως και πολλούς άλλους στη διάρκεια του χρόνου. Είναι ανατριχιαστικά τρομερό το πώς οι αριθμοί μπορούν κι εξηγούν, σχεδιάζουν, μελετούν τον κόσμο. Για παράδειγμα, οι διαφορικές εξισώσεις σαν απεικόνιση, δείχνουν ένα αντικείμενο που όσο ζουμάρεις εντός του, βρίσκεις το ίδιο και ξανά το ίδιο, απόλυτα συμμετρικά, σαν να κοιτάς μια φωτογραφία μέσα σε μια άλλη.
Μελετώντας τους αριθμούς, βρίσκουμε απίστευτη την τόσο έντονη παρουσία τους σχεδόν παντού στην καθημερινότητά μας, όσο επίσης μας εντυπωσιάζει κι η δύναμή τους. Σαφώς, θαυμάζουμε και τους άνθρωποι που τους μελετούν κι είναι σε θέση να ερμηνεύσουν τη λογική τους. Οι μαθηματικοί, λοιπόν. Δεν πρόκειται για απλούς επιστήμονες. Έχουν κάτι τόσο ξεχωριστό στον τρόπο σκέψης τους, που καταλήγει τελικά να τους χαρακτηρίζει σε όλη τη γενικότερη συμπεριφορά και στάση ζωής τους.
Είναι οπλισμένοι με υπομονή, πειθαρχεία, οργανωτικότητα και συγκέντρωση, ξοδεύοντας άπλετο χρόνο μπροστά από σύμβολα κι αριθμούς, στην προσπάθειά τους να αντιληφθούν την ακολουθία τους και να βρουν λύσεις, χωρίς πάντα να τα καταφέρνουν με την πρώτη, μα χωρίς ποτέ να πτοούνται ή να τα παρατούν αν δε φτάσουν στο τέλος. Δεν αφήνουν στους εαυτούς τους περιθώρια λάθους. Πασχίζουν να εξηγήσουν και (γιατί όχι;) να βελτιώσουν τον κόσμο μέσω των αριθμών, πράγμα που αποδεδειγμένα είναι εφικτό, καθώς χωρίς τους αριθμούς ο κόσμος δε θα υπήρχε.
Μας φαίνονταν περίεργοι όταν ήμασταν παιδιά, αλλά μάλλον ήταν αυτός ο δικός τους κόσμος, που δεν μπορούσαμε τότε καλά-καλά να συλλάβουμε -κάποιοι δεν τα καταφέραμε ούτε μεγαλώνοντας κι όλη αυτή η αδυναμία μας να τα κατανοήσουμε μετατράπηκε σε δέος απέναντι σ’ όσους μπορούν. Αδιαμφισβήτητα, αποτελούν έναν διαφορετικό κόσμο, μαγικό, ισορροπημένο, που δε συγχωρεί τις ατέλειες, ακριβή, αυστηρό και μετρημένο. Άξιοι θαυμασμού, λοιπόν, όσοι ασχολούνται με τα μαθηματικά. Δεν είναι απλά ένα επάγγελμα, ούτε ένα μάθημα που περιορίζεται σε σχολικά βιβλία και τόμους. Είναι πολλά παραπάνω. Πολλά όμορφα παραπάνω.
Είναι η προσπάθεια να προσεγγίσουμε το άγνωστο, το μακρινό, το απέραντο σύμπαν. Οι αριθμοί μας δίνουν μια ιδιαίτερη δύναμη, κάπως ανεξήγητη. Γιατί είναι αληθινά παράξενο πώς μερικά σχέδια πάνω σε χαρτί, μερικοί αριθμοί, είναι η μέρα που ήρθαμε στη ζωή, η μέρα που θα φύγουμε από αυτή, τα κιλά και το ύψος μας, τα δάχτυλα των ποδιών μας, η πρώτη μας φορά, τα χρήματα απ’ την εργασία μας, οι άνθρωποι που θα μπουν στη ζωή μας και τέλος οι χτύποι της καρδιάς που μας κρατούν ζωντανούς!
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη