Το σύνδρομο της λευκής μπλούζας

«Μου ανέβασες την πίεση». Δεν μπορεί και βάζω στοίχημα πως κάποια στιγμή το ΄χεις πει και συ σε κάποιον που σε έφτασε στα όρια σου, σε τέτοιο βαθμό, ώστε να νιώθεις ότι το νευρικό σου σύστημα κλονίζεται.

Αν πούμε ότι ο ισχυρισμός σου δεν είναι υπερβολή και ότι όντως η αρτηριακή σου πίεση εκτοξεύτηκε στα ύψη, η λύση υφίσταται, είναι απλή και μοναδική. Μια επίσκεψη στο γιατρό.

Από τα παιδικά μας χρόνια, βέβαια, οι επισκέψεις στο γιατρό δε συγκρίνονταν σε καμία περίπτωση με εκείνες στα λουνα-παρκ ή στις γιαγιάδες μας, που κάναμε ό,τι θέλαμε. Ή μάλλον που τους κάναμε ό,τι θέλαμε. Ειδικά όταν άκουγες να σου λένε πως έφτασε η μέρα για το εμβόλιο ερχόταν στο μυαλό σου απευθείας ο γιατρός, που κρατώντας εκείνη την τεράστια βελόνα στο χέρι,σε διαβεβαίωνε πως δε θα πονέσεις και πως είναι μόνο ένα τσιμπηματάκι, ενώ τη στιγμή της κρίσης οι κραυγές σου ακούγονταν μέχρι το διπλανό τετράγωνο. Εννοείται, πως ήσουν και ‘συ λίγο υπερβολικός, για να πούμε και του στραβού το δίκιο. Τα περισσότερα παιδιά, όμως, όντως φοβούνται το γιατρό. Η εξήγηση είναι απλή και έγκειται στο γεγονός πως ο γιατρός δεν τους κάνει τα χατήρια και εκτός αυτούς τους πονάει κιόλας. Τι συμβαίνει όμως στην περίπτωση των ενηλίκων;

«Εγώ σου ανέβασα την πίεση», άκουσα να λέει τις προάλλες ένας καρδιολόγος στον ασθενή του και στην αρχή νόμιζα πως του έκανε πλάκα. «Μα, εσύ είσαι ο γιατρός, ρε γιατρέ», απάντησε με την απόλυτα αναμενόμενη αφέλεια ο ασθενής. Απόρησε ο άνθρωπος, πως γίνεται το ίδιο πρόσωπο που επισκέφτηκε για να κάνει ένα απλό τσεκ-απ και που δε γνώριζε νωρίτερα, ούτε είχε προσωπικά μαζί του, να ασκεί κάποια επίδραση πάνω του. Εξάλλου, ο ίδιος δεν ένιωθε συγχυσμένος.

Η διάγνωση ήταν εύκολη. Ακόμα ένας ασθενής που πάσχει από το σύνδρομο της λευκής μπλούζας.

Τι; Πρώτη φορά το ακούς; Πιο απλοϊκή εξήγηση απ’ αυτή δε θα βρω: πρόκειται για ενήλικες που φοβούνται το γιατρό. Αυτός ο φόβος, όμως, δεν είναι μόνο μέσα στο κεφάλι τους. Εκδηλώνεται σωματικά με αύξηση της αρτηριακής τους πίεσης, όταν βρεθούν σε ιατρείο, νοσοκομείο ή οπουδήποτε αλλού η μέτρηση της πίεσης γίνεται από τον ίδιο το γιατρό.

Και για να είμαστε και επιστημονικά καλυμμένοι, σύμφωνα με τις υπάρχουσες κατευθυντήριες οδηγίες: η υπέρταση λευκής μπλούζας ορίζεται ως αυξημένη πίεση στο ιατρείο σε τουλάχιστον 3 επισκέψεις, ενώ εκτός ιατρείου (με 24ωρη καταγραφή της πίεσης ή με μετρήσεις στο σπίτι) η πίεση είναι φυσιολογική.

Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται συχνά, σε ασθενείς ανεξαρτήτου ηλικίας. Ο λόγος που πιθανόν ο γιατρός σου να μην το έχει αναφέρει ποτέ είναι πως δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή για να το αντιμετωπίσεις. Γνωρίζουμε πως τα άτομα που πάσχουν από το συγκεκριμένο σύνδρομο έχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων, αλλά αυτό είναι μόνο ένα ποσοστό και δεν υποδηλώνει τίποτα. Κατ’ απόλυτη αναλογία, δε θα εκδηλώσουν όλοι οι καπνιστές καρκίνο του πνεύμονα, παρόλο που έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να τον εκδηλώσουν συγκριτικά με τους μη καπνιστές.

Θα μπορούσε να το κατατάξουμε στις φοβίες που μελετά ο κλάδος της ψυχιατρικής, όπως είναι η αγοραφοβία, η κλειστοφοβία, η υψοφοβία, κτλ. Δεν υπάρχει μια ταμπλέτα με χάπια που θα το καταπολεμήσουν. Συνήθως είτε οφείλεται σε τραυματική εμπειρία του παρελθόντος, είτε είναι κληρονομικής φύσεως είτε σε γενικευμένη αγχώδη διαταραχή του ασθενούς.

Αν το έχεις και θέλεις να απαλλαγείς από αυτό, η λύση είναι η ψυχανάλυση, που πάλι δεν μπορεί να σου εγγυηθεί κανείς πως θα το ξεπεράσεις. Από τη στιγμή που ένας φόβος μας αποκτά ψυχοσωματικές εκδηλώσεις, παύει πλέον να είναι απλώς κατάσταση του μυαλού και συχνά το μόνο που εμείς αντιλαμβανόμαστε είναι οι επιπτώσεις του στον οργανισμό μας.

Και, πριν τελειώσουμε να σου πω ότι δεν είναι θέμα χρώματος το πρόβλημα. Απλώς το βάφτισαν έτσι, λόγω της λευκής μπλούζας που φοράει συνήθως ο γιατρός. Μα κι αν βγάλει την άσπρη του ποδιά και φορέσει πράσινη, πάλι θα συνεχίσει να εκδηλώνεται.

*Αν εμφανίζεις αυξημένους καρδιακούς παλμούς, δύσπνοια, εφίδρωση, τάση λιποθυμίας, τρόμο ή/και κρίσεις πανικού κάθε φορά που πρόκειται να πας στο γιατρό, να κάνεις εξετάσεις ή να λάβεις τα αποτελέσματά αυτών, πιθανόν να το έχεις κι εσύ.

Μην αγχωθείς μ’ αυτό που μόλις σου είπα. Εξάλλου, το άγχος σου, ακόμα κι αν δεν είναι η γενεσιουργός αιτία  του προβλήματος, σίγουρα το επιδεινώνει.