«Η Γη είναι σφαιρική», θα μου πεις με στιλ και φυσικότητα, μα θα λησμονήσεις πως αιώνες πριν κάποιος έδωσε τη μάχη του προκειμένου ν’ αποχωριστείς την επίπεδη λογική σου. Και ξαφνικά θα γυρίσεις πίσω. Και θα θυμηθείς πως απ’ τα παρθενικά σου βήματα στον κόσμο, η φράση-πασπαρτού «δεν μπορείς» επιμένει να σε ακολουθεί, σαν πανίσχυρη κατάρα.
Δεν μπορείς ακόμη να σταθείς όρθιος. Είσαι μικρός κι αδύναμος, εξάλλου. Θα πέσεις. Θα αποκτήσεις σημάδια στο δέρμα. Πρόσεχε! Δεν έφτασε ο καιρός σου. Και να που σηκώθηκες επιτέλους στα δυο σου πόδια. Στο είχαν πει πως θα τα καταφέρεις, βρε κουτό. Τι χαριτωμένος που φαίνεσαι. Μην απομακρύνεσαι πολύ ωστόσο. Μη σκαρφαλώνεις στο δέντρο. Μην αιωρείσαι ψηλά στις κούνιες.
Κι ύστερα τα πιο μοιραία «μη». Όσα σφράγισαν πεπρωμένα. Μην εμπιστεύεσαι τ’ άλλα παιδιά. Μην αυθαδιάζεις στις φιγούρες εξουσίας. Μην είσαι αυθόρμητος. Μη γελάς με την καρδιά σου. Μην αγαπάς αληθινά. Μια λίστα από «μη» που δέσμευσαν τα όνειρα, ένα τσουβάλι από απαγορεύσεις που ανέκοψαν την κούρσα μας στη λεωφόρο των ευσεβών πόθων.
Είσαι πολύ όμορφος για να σε πάρουν στα σοβαρά. Πολύ επιτυχημένος για να μην προκαλείς συμπλέγματα κατωτερότητας στο ταίρι σου. Πολύ ανήσυχος για να χωρέσεις στη μικροαστική τους φούσκα. Πολύ φτωχός για να ξεφύγεις απ’ τις προδιαγραφές της μιζέριας σου. Πολύ έγχρωμος για να ψηφιστείς πρόεδρος του πλανήτη.
Κι όμως. Για κάθε «δεν μπορείς» υπάρχει και κάποιος που μέτρησε τον ουρανό με το ανάστημά του. Έτσι απλά. Επειδή το πίστεψε. Επειδή γεννήθηκε επαναστάτης κι έσκισε σε κομματάκια τη χαρτούρα της συμμόρφωσης. Δε περίμενε να του φέρουν στο πιάτο τα παιδικά του παραμύθια, αλλά, αντίθετα, πίστεψε πως ο ήρωας μόνος του σώζει την ελπίδα.
Γιατί είμαστε αιωνίως οι καλές νεράιδες κι οι σκοτεινές μάγισσες της ίδιας μας της ιστορίας. Κανένα τρανότερο εμπόδιο δε θα κληθούμε να υπερβούμε απ’ τους Κύκλωπες και τους Λαιστρυγόνες που κουβαλούμε μέσα μας. Αυτές οι υπόκωφες φωνούλες μας πρωτοψιθύρισαν χρόνια πριν «δεν μπορείς» κι έκτοτε τους επιτρέψαμε να θεριεύσουν και να κατασπαράξουν πρίγκιπες και βασιλοπούλες.
Είμαστε, όμως, το συναρπαστικό γενετικό υλικό που όμοιό του δε θα παρουσιαστεί ξανά στο σύμπαν κι αν αυτό δεν το λογαριάζεις για σπουδαίο νέο, τότε άνοιξε το παράθυρο και κοίταξε έξω. Ο κόσμος σε περιμένει. Και σε χρειάζεται. Μα σε χρειάζεται ολόκληρο κι όχι κομματιασμένο από φόβους, ανασφάλειες και τραύματα του παρελθόντος. Σ’ έχει ανάγκη δυνατό και σοφό, θαρραλέο κι ιδεαλιστή. Έναν εραστή της ζωής που δεν τρέμει να σφίξει στην αγκαλιά του την αγάπη, που δεν καταβροχθίζεται απ’ τη ναφθαλίνη του συστήματος.
Κι αν σε κάθε σοκάκι ανταμώνουμε κουστουμαρισμένους τύπους, με ξύλινους τρόπους, αρχειοθετημένα έγγραφα, άφθονη δουλοπρέπεια και μπόλικο κυνισμό, εσύ τόλμησε το μονοπάτι το διαφορετικό κι ανηφορικό. Σκέψου έξω απ’ το κουτί, αφού κανείς ποτέ δεν πέταξε όντας εγκλωβισμένος στο κλουβί των περιορισμών του.
Μπορείς επειδή δεν είσαι μόνος. Είσαι η «μάγισσα» που πριν από αιώνες έκαψαν στην πυρά για τις προχωρημένες της αντιλήψεις. Είσαι ο καλλιτέχνης που φυλάκισε την αθανασία στα έργα του, αφού περιφρόνησε το βόλεμα στην επιχείρηση του μπαμπά. Είσαι ο επιστήμονας που αρνήθηκε το λάδωμα των φαρμακευτικών εταιριών κι έσωσε την ανθρωπότητα με τις ανακαλύψεις του. Είσαι εκείνος ο εξαίρετος χορευτής που ανατριχιάζει τα πλήθη, διότι κάποτε έκλεισε τα αφτιά του στους χλευασμούς των συμμαθητών και γράφτηκε μπαλέτο. Είσαι ο ίδιος ο Τσε Γκεβάρα, που έστειλε στο διάολο το κατεστημένο και φώναξε με πείσμα: «Είμαστε ρεαλιστές. Κυνηγάμε το άπιαστο». Είσαι ο Καζαντζάκης, που ένα βράδυ θαύμασε τ’ αστέρια να πέφτουν και μαγεμένος κατέληξε στο συμπέρασμα: «Ό,τι δε συνέβη, δεν το ποθήσαμε αρκετά».
Ξέχνα τους ασήμαντους και φυγόπονους, τους γκρίζους και ρηχούς. Γίνε η αλλαγή. Γίνε ένας έντιμος φίλος. Ένας άξιος συνεργάτης. Ένας δίκαιος ηγέτης. Ένας τρυφερός σύντροφος. Ένας ευσπλαχνικός γονιός. Ένας οραματιστής.
Μακριά απ’ το κλουβί, τα ελεύθερα πουλιά ταξιδεύουν τόσο πιο πέρα από εκεί που οι ανόητες ετικέτες τους υπαγόρευσαν ότι θα φτάσουν.
Και το παραμύθι τελικά σώζεται. Γιατί στ’ αλήθεια υπάρχει. Μην αφήσεις κανέναν να σε τουμπάρει πως οι σελίδες της γιαγιάς και του παππού αφορούσαν τους αφελείς. Απευθύνονταν σ’ εσένα, που παιδί ακόμη ένιωθες σπουδαίος, που αφουγκραζόσουν τις απεριόριστες δυνατότητές σου, που υποψιαζόσουν το θαύμα της ίδιας σου της ύπαρξης.
Αφιερωμένο στη Δήμητρα και σ’ όσους πίστεψαν πως «αξίζει να υπάρχεις για ένα όνειρο κι ας είναι η φωτιά του να σε κάψει». Εξάλλου, από τις στάχτες μας αναγεννιόμαστε κι ενωνόμαστε με τον προορισμό μας.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη