Πυροσβέστες∙ δε φοράνε όλοι οι ήρωες κάπα

Θυμάμαι την εποχή που ήμουν πιτσιρίκι, ένα μέτρο με τα χέρια στην ανάταση, όταν με ρωτούσαν τι θέλω να γίνω όταν μεγαλώσω, έλεγα αστροναύτης, μετά πιλότος και κάποια στιγμή κόλλησα στο πυροσβέστης. Κάποιο παιδικό στην τηλεόραση θα έβλεπα και τρύπωσε στο μυαλό μου σαν ιδέα, φτάνοντας στο σήμερα να την έχω ξεχάσει και να έχω επιλέξει κάτι διαφορετικό.

Δε με απασχόλησε καν το επάγγελμα αυτό μέχρι που πρόσφατα χρειάστηκα τις υπηρεσίες της πυροσβεστικής. Και φυσικά, όταν γίνει επιτακτική η ανάγκη να καλέσεις το 199, αντιλαμβάνεσαι πως έχει έρθει η στιγμή που δεν μπορείς να δράσεις μόνος σου και χρειάζεσαι τη βοήθεια των κατάλληλων ανθρώπων.

Αυτοί οι κατάλληλοι για να βοηθήσουν στις πιο ακατάλληλες στιγμές, λέγονται πυροσβέστες. Ο ρόλος του επαγγέλματός τους μέσα στην κοινωνία μας είναι ένας: να έρθουν αντιμέτωποι με καταστροφικά ανεξέλεγκτες καταστάσεις που θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές. Η φωτιά είναι μία από αυτές.

Για να υπάρξει φωτιά χρειάζονται συνδυαστικά οι κατάλληλες συνθήκες από τρία συστατικά: οξυγόνο, που είναι άπλετο στον αέρα που αναπνέουμε, μία καύσιμη ύλη και κάτι που να παράξει σπινθήρα ή φλόγα. Για να σβήσει μια φωτιά που έχει ξεφύγει απ’ τον έλεγχό μας, χρειάζεται να αντικαταστήσουμε ένα απ’ τα τρία αυτά με έναν πυροσβέστη. Το λειτούργημα τους, όμως, δεν περιορίζεται εκεί. Θα έρθουν αντιμέτωποι με πλημμύρες, απεγκλωβισμούς από ασανσέρ, κονσερβοποιημένα αυτοκίνητα από τροχαία ατυχήματα και δύσβατες περιοχές, διάσωση ζώων, τοξικές και δηλητηριώδεις συνθήκες, σεισμούς κι οποιοδήποτε ακραίο καιρικό φαινόμενο απειλεί άμεσα ζωές και περιουσίες ανθρώπων.

Με επίγεια κι εναέρια μέσα (τα αεροσκάφη και τα ελικόπτερα που χρησιμοποιούνται για πυρόσβεση ανήκουν στην Πολεμική Αεροπορία και στον Στρατό Ξηράς, στο Πυροσβεστικό Σώμα ανήκουν ελικόπτερα για διακομιδές κι επιχειρησιακού συντονισμού), μάνικες κι αντιπυρικές στολές, μάσκες και τσεκούρια, καλούνται να ‘ναι έτοιμοι ανά πάσα ώρα και στιγμή να ανάψουν τον κόκκινο φάρο με τις τσιριχτές σειρήνες και να ανταποκριθούν στο κάλεσμα για βοήθεια.

Γι’ αυτό είναι κι ένα επάγγελμα με περίεργα ωράρια, 24ωρες υπηρεσίες, ρεπό με επιφυλακή αν χτυπήσει το τηλέφωνο και φυσικά δεν υπάρχει η λέξη «γιορτή» απ’ τη στιγμή που είσαι μακριά από την οικογένεια σου κι εργάζεσαι τέτοιες μέρες. Τα νούμερα μιλάνε από μόνα τους: το 2017 σημειώθηκαν 10356 αγροτοδασικές πυρκαγιές με καμένη γη να μετρά τα 231322,5 στρέμματα (έκταση ισοδύναμη με την έκταση όλων των Ιόνιων νησιών) και 49575 αστικά συμβάντα σε όλη την επικράτεια.

Για την αντιμετώπιση μεγάλων κρίσεων υπάρχουν και τα Ε.Μ.Α.Κ. (Ειδική Μονάδα Αντιμετώπισης Καταστροφών). Σημαντικό παράγοντα σε αυτό το λειτούργημα αποτελεί κι ο εθελοντισμός από απλούς πολίτες, θέλοντας έτσι να ενισχύσουν την προστασία της πολιτείας μας και της πλούσιας χλωρίδας και πανίδας που έχει η ευλογημένη χώρα μας. Από μισθό μη φανταστείτε, μπορούμε όμως να φανταστούμε έναν κόσμο χωρίς πυροσβέστες όταν τους χρειαζόμαστε και μία λέξη αρκεί για να το περιγράψει: χάος.

Αυτοί οι άνθρωποι καλούνται να βιώσουν καταστάσεις που δε φανταζόμαστε. Φεύγουν απ’ το σπίτι τους για βάρδια και δε γνωρίζουν τι θα αντιμετωπίσουν. Θέτουν τη ζωή τους σε κίνδυνο, ακόμα και στον πιο τραγικό, την απώλειά της. Αντιμέτωποι με τρελές θερμοκρασίες απ’ τις φωτιές που λιώνουν μέχρι και την άσφαλτο και τα πλαστικά απ’ τα αυτοκίνητα, απανθρακωμένα σώματα, συνθήκες χωρίς επαρκή οξυγόνο αλλά αντ’ αυτού τοξικές και χημικές ουσίες θανατηφόρες, έχοντας πάντα την ανεξέλεγκτη φύση με τους ανέμους της και τη γεωμορφολογία του εδάφους να προσθέτουν ακόμα ένα βαθμό δυσκολίας, λες και δεν έφταναν όλα τα υπόλοιπα.

Δυστυχώς, έχουν υπάρξει και θα υπάρξουν και στο μέλλον περιστατικά που δεν μπορούν να γίνουν διαχειρίσιμα, ακόμα κι αν είχαμε άλλους τόσους πυροσβέστες απ’ όσους έχουμε σήμερα. Για αυτό το λόγο, ο καθένας από εμάς πρέπει να παίρνει μέτρα πρόληψης και να φροντίζει να μην προκαλέσει ακούσια κάποιο μη αναστρέψιμο γεγονός. Πάντα κι ειδικά τη θερινή περίοδο που η επικινδυνότητα για πυρκαγιές είναι υψηλή, ακολουθούμε τις συμβουλές και τις απαγορεύσεις σε συγκεκριμένες εργασίες που ανακοινώνει το Πυροσβεστικό Σώμα. Το έλεγαν τότε, το λέμε και τώρα: «Το δε προνοείν και προλαμβάνειν κρείττον του θεραπεύειν».

Δεν είναι ατρόμητοι μπροστά στην καταστροφή. Έχουν, όμως, το σθένος που κατατάσσει τον άνθρωπο στο βάθρο των ηρώων. Την ώρα της χαοτικής καταστροφής, του ρίσκου της απώλειας ζωής, εκεί που όλα μοιάζουν αδύνατα, εκείνοι επιστρατεύουν όλο τους το θάρρος και βουτάνε με ηθική και σωματική δύναμη μέσα στο πρόβλημα για να το αντιμετωπίσουν. Όχι γιατί δε φοβούνται, αλλά αποτελεί το καθήκον τους, θα ακούσεις να λένε, κι όχι κάτι το μη φυσιολογικό ή το υπερβάλλον. Μόλις τελειώσουν τη δουλειά τους, γυρίζουν στο σπίτι τους χωρίς ιστορίες και τρόπαια. Ο μοναδικός τους μισθός είναι η ευγνωμοσύνη του κόσμου που βοήθησαν.

Για να κάνουμε το επάγγελμά τους πιο εύκολο και πιο αποδοτικό δυο πράγματα πρέπει να θυμόμαστε πάντα: Δεν οδηγούμε στη ΛΕΑ παρεμποδίζοντας τη διέλευσή των πυροσβεστικών οχημάτων κι όταν έχουμε την υποψία ότι υπάρχει πυρκαγιά ή κάτι που πρέπει να αποτελεί γνώση της πυροσβεστικής ένας είναι ο αριθμός, το 199!