Είμαστε οι ήρωες του δικού μας μυθιστορήματος

Αλήθεια, έχεις σκεφτεί ποτέ πόσες φορές ένα βιβλίο από ‘κείνα τα πολλά που διαβάζεις κάθε μέρα, μπορεί να περιγράψει με ακρίβεια στιγμές που περνάς εσύ στη ζωή σου; Σίγουρα θα είναι πολλές εκείνες οι στιγμές που νιώθεις να είσαι εσύ ο ήρωας ενός μυθιστορήματος που μόλις έχεις ξεπηδήσει απ’ τις σελίδες του. Έχεις αισθανθεί ποτέ κάποιος να σε φωτογραφίζει, σαν έναν stalker που παραφυλάει κάθε βράδυ και παρατηρεί τα βήματά σου;

Όλα τα παραπάνω συνδέονται μεταξύ τους μέσα απ’ την ανάγνωση ενός βιβλίου. Οι ήρωες κι οι ιστορίες τους είναι εκείνες που πολλές φορές προκαλούν το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέσα από μια σειρά συγκυριών και δυσκολιών που όλοι μας βιώνουμε στην καθημερινή μας ζωή και μέσα απ’ ένα φινάλε που οι ήρωές του καταλήγουν να βγαίνουν πάντα αλώβητοι στο τέλος, ελπίζουμε πως το ίδιο καλά θα τα καταφέρουμε κι εμείς.

Όταν πιάσεις στα χέρια σου ένα μυθιστόρημα και προσπαθήσεις ν’ αναλύσεις την πλοκή του, ίσως ταυτιστείς τόσο με ορισμένες γραμμές που να αισθανθείς πως ζεις μια άλλη ζωή απ’ τη δική σου. Θα κριτικάρεις με τον καλό ή τον πιο άσχημο τρόπο τους ήρωές του και τις συμπεριφορές τους, ίσως θυμώσεις με τη στάση τους,  βάζοντας τον εαυτό σου (αποτυχημένα) στη θέση τους και πιάνοντάς σε να μη συμφωνείς με τις πράξεις τους. Γιατί συχνά εμείς οι άνθρωποι αδυνατούμε ν’ αντιληφθούμε τα κίνητρά και τις αιτίες που οδήγησαν κάποιον ακόμα και στις πιο ακραίες καταστάσεις, κρίνοντας αυθαίρετα απ’ την ασφάλεια της δικής μας ζωής.

Όμως πριν προλάβουμε να κατακρίνουμε τους ήρωες ενός μυθιστορήματος, προλαβαίνουμε να σκεφτούμε τι θα κάναμε στη θέση τους, αν ζούσαμε με τα δικά τους δεδομένα, αν περνούσαμε τα δικά τους ζόρια κι είχαμε τα δικά τους βιώματα; Ίσως τότε να κάναμε τα ίδια και χειρότερα, καθώς κάθε ιστορία γράφεται μ’ ένα σκοπό· να ξυπνήσει την ενσυναίσθησή μας. Να δημιουργήσει ταύτιση με τον αναγνώστη, να τον προβληματίσει και να τον βάλει σε σκέψεις.

Είναι, άλλωστε, πολλοί οι άνθρωποι εκεί έξω που αποδεδειγμένα έχουν ταυτίσει την προσωπική τους ζωή με εκείνη κάποιου ήρωα σ’ ένα μυθιστόρημα και νομίζουν έτσι πως ζουν μια ιδανική ζωή. Αυτή η συνθήκη περιγράφεται στην ψυχολογία σαν την απόλυτη ψευδαίσθηση καθώς πολλοί είναι εκείνοι που κατασκευάζουν τη ζωή τους πάνω σ’ ένα ψέμα κι ένα σενάριο που διάβασαν κάποτε -κι εσύ ακούγοντάς τους αναρωτιέσαι πού έχεις ξανακούσει αυτή την ιστορία ή πού ενδεχομένως την έχεις ξαναδιαβάσει.

Κι αυτό δεν είναι απαραίτητα επικίνδυνο, δεν είναι άλλωστε κακό να ταυτιζόμαστε με κάποιον ήρωα σ’ ένα μυθιστόρημα. Είναι, όμως, κακό να έχουμε ψευδαισθήσεις, διότι, όταν οι άνθρωποι επιμένουν να ζουν ένα ψέμα τους γι’ αλήθεια χτίζοντας μια φανταστική ζωή, τότε σίγουρα κάτι δεν πάει καλά με την πάρτη τους. Ίσως να μην τα έχουν βρει εκατό τοις εκατό με τον εαυτό τους, να βιώνουν μια φάση άρνησης και ν’ αναζητούν ευτυχία μέσω ενός μυθιστορήματος, μέσω δηλαδή μιας ουτοπίας.

Πόσες φορές έχεις ακούσει στη ζωή σου εξιστορήσεις από γνωστούς και φίλους για μια ιδανική ζωή, έναν πρίγκιπα καβάλα πάνω σ’ ένα άσπρο άλογο και μια νεράιδα του παραμυθιού! Σου περιγράφουν πόσο όμορφα περνάνε με το ιδανικό ταίρι τους ενώ στην ουσία υπάρχει ένα τεράστιο συναισθηματικό κενό που προσπαθούν να το υπερκαλύψουν μέσω φλυαριών κι ιστοριών για αγρίους για να μη φανούν άνθρωποι αδύναμοι ή ευάλωτοι που δεν έχουν μια ενδιαφέρουσα ζωή σαν αυτή των άλλων ή μάλλον σαν αυτές που περιγράφονται στα βιβλία κι έτσι στολίζουν τις δικές τους με σάλτσες.

Ίσως, όμως, τελικά να είμαστε ήδη οι ήρωες ενός μυθιστορήματος και να μην το γνωρίζουμε. Οι ήρωες της δική μας ζωής. Είναι εξάλλου πολλές κι οι φορές που τα γραπτά ενός συγγραφέα αποτυπώνουν με ακρίβεια όλα όσα νιώθουμε κι ακόμα περισσότερο όλα όσα θα θέλαμε να έχουμε κάνει στη ζωή μας. Ίσως πάλι εμείς να καθορίζουμε την πορεία ενός μυθιστορήματος στο μυαλό μας, ακόμα κι αν δε γνωρίζουμε το τέλος, πλάθοντας το δικό μας ιδανικό σενάριο.

Μια μυθιστορηματική ζωή είναι πάντα ενδιαφέρουσα, το θέμα είναι να ξέρουμε να χρησιμοποιούμε σωστά τη σκέψη μας, να την αφήνουμε να μας προβληματίζει, αλλά όχι να μας ορίζει. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως πίσω απ’ τις γραμμές βρίσκεται απλά μια ιστορία ενός βιβλίου, καθώς η πραγματικότητα απέχει πολύ από ένα μυθιστόρημα· πόσο μάλλον όταν αυτό καταλήγει να γίνεται και σαπουνόπερα για την τηλεόραση.