Στο στρατό κάνεις φίλους που έξω ίσως επιφανειακά ν’ απέρριπτες

Ανέκαθεν βαριόμουν στα οικογενειακά τραπέζια και σε καφέδες μεταξύ φίλων τις συζητήσεις για το στρατό. Είχαν πάντα κάτι από ξεχασμένη νοσταλγία και δεν είχαν συναντηθεί ποτέ με την παύση και την αλλαγή θέματος. «Δεν έχετε κάτι άλλο να πούμε;» έλεγα. «Θα πας και θα καταλάβεις» μου απαντούσαν. Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων το θέμα πάντα κατέληγε στις φιλίες που κάνει ένας άντρας στην περίοδο αυτή της ζωής του.

Οι φιλίες χτίζονται στις δύσκολες φάσεις, στις κοινές εμπειρίες και στις στιγμές που περνάς με έναν άνθρωπο. Τέτοιες περιστάσεις σου δίνει απλόχερα ο στρατός. Κλεισμένος για ώρες, μέρες ή και μήνες σε ένα στρατόπεδο, η «σειρά» σου είναι άμεσος πομπός και δέκτης αυτών των τριών συστατικών. Αποτελούν μέρος της καθημερινότητας και της ζωής σου. Είναι οι άνθρωποι με τους οποίους μοιράζεσαι τις καλές και τις ζόρικες στιγμές.

Εκεί μέσα θα γνωρίσεις ανθρώπους που αν τους γνώριζες έξω, ίσως να μην ανταποκρινόσουν ποτέ στο κάλεσμα μιας εκκολαπτόμενης φιλίας μαζί τους. Κι αυτό γιατί αν ο κόσμος είναι ένας ωκεανός, εσύ έχεις μάθει να πλέεις σε ασφαλή ύδατα και να μένεις στάσιμος στην άκρη να βλέπεις απ’ τα ρηχά την ακτή. Αν γνώριζες κάποιους απ’ αυτούς τους τύπους έξω, στην πολιτική σου ζωή, υπάρχουν πολλές πιθανότητες να μην τους μιλούσες ποτέ γιατί κι εσύ –όπως εγώ κι άλλοι τόσοι– θα στεκόσουν στο περιτύλιγμα κι όχι στην ουσία. Δε θα έδινες τον απαραίτητο χρόνο να σε πλησιάσει ένας άνθρωπος που φαινομενικά απέχει απ’ τη δική σου κοσμοθεωρία και το δικό σου περιτύλιγμα.

Ο στρατός, όμως, είναι η ευκαιρία να συναναστραφείς, να ξεκλειδώσεις και να κουμπώσεις με τέτοιους ανθρώπους. Αν είσαι απ’ τους τυχερούς, οι άνθρωποι που θα γνωρίσεις τις πρώτες –ομολογουμένως δύσκολες– μέρες, θα σε συντροφεύσουν στο λόχο, το θάλαμο, τις υπηρεσίες και στα ξενύχτια, σε ένα παγκάκι στους -10°C κουβεντιάζοντας ώρες για τη ζωή, τα όνειρα και τους ανθρώπους σας.

Είναι εκείνοι που θα καταλαβαίνουν ποιος σου λείπει, γιατί και πόση ανάγκη τον έχεις εκείνη τη στιγμή. Οι άνθρωποι που όταν ξεμείνεις θα φροντίσουν να σε εφοδιάσουν χωρίς δεύτερες σκέψεις με τσιγάρα και καφέδες, γιατί ξέρουν πόσο εθισμένος είσαι. Μα κυρίως είναι εκείνοι που όσο κι αν το περιτύλιγμα της πολιτικής σας ζωής ίσως να μη βρισκόταν στο ίδιο ράφι, ξέρουν πότε να σου μιλήσουν, τι να σου πουν και πότε, μιας και ζείτε μαζί 24/7.

Λίγοι άνθρωποι στη ζωή σου θα έχουν την ευκαιρία να δουν όλο το πρίσμα του χαρακτήρα σου όπως οι φίλοι που έκανες όσο υπηρετούσες τη μαμά πατρίδα. Απ’ αυτούς δεν μπορείς να κρυφτείς γιατί η κοινή σας συμβίωση θυμίζει κάτι από εκείνα τα ριάλιτι εγκλεισμού που όλοι βλέπουν τον πραγματικό σου εαυτό όσο καλά κι αν προσπαθείς εσύ ο ίδιος να τον πλασάρεις καμουφλαρισμένο στην πιο τέλεια εκδοχή του.

Αν για ένα πράγμα πρέπει να παραμείνει υποχρεωτική η στρατιωτική θητεία αυτός ακριβώς είναι ο λόγος: για τις φιλίες της. Το γεγονός ότι γνωρίζεις κόσμο κάτω από πιεστικές συνθήκες, ανθρώπους απ’ όλα τα μήκη και τα πλάτη της χώρας, σίγουρα σε κάνει καλύτερο άνθρωπο. Μαθαίνεις, αποδέχεσαι, ανέχεσαι, συγχωρείς. Με μία λέξη: εξελίσσεσαι. Τα φιλαράκια σου πια –ή αλλιώς οι κάποτε άγνωστοι μέχρι πριν πέντε μήνες που έγιναν οικογένεια– κάνουν εκείνες τις καμπάνες που πέφτουν σαν βροχή στην πρωινή αναφορά του τάγματος ν’ ακούγονται χαρμόσυνες και πιο ξένοιαστες όπως εκείνες των Χριστουγέννων. Αν δεν ήταν πλάι σου, μάλλον θα θύμιζαν εκείνες τις μελαγχολικές της Μεγάλης Παρασκευής. Κάνουν τα γερμανικά 2-4 παιδική χαρά κι απόλαυση και τις απελπιστικές σκοπιές έξω στο κρύο κάτι παραπάνω από υποφερτές.

Η παραμονή στα φυλάκια δίπλα στα σύνορα, μακριά απ’ τον έξω κόσμο και τις οικογένειές σας δεν είναι τόσο επώδυνη γιατί η καινούργια σου οικογένεια είναι κάτι παραπάνω από παρούσα και δίνει μια γεύση διακοπών πολυτελείας στην όλη διαδικασία. Τα δε «μπιφτέκια» που τρως για πάρτη τους στις υπηρεσίες δε σε θυμώνουν και σε κάνουν να γελάς, καθώς είναι η καλύτερη αφορμή να ξεκινήσεις την αφήγηση μιας αστείας ιστορίας σας.

Οι φιλίες του στρατού είναι τόσο ισχυρές –και τώρα πια καταλαβαίνω τις συζητήσεις που βαριόμουν–  γιατί απέναντί σου έχεις έναν άνθρωπο που αναγκάζεσαι να τον γνωρίσεις και να κρίνεις το χαρακτήρα του. Αν είχες μάθει να κρίνεις πρώτα σε έναν άνθρωπο τα φινετσάτα αθλητικά σου παπούτσια, το trendy μαλλί και το stylish outfit, σε αυτή τη φάση της ζωής σου δεν έχεις πια αυτή τη δυνατότητα. Κι ευτυχώς, δηλαδή, για να λέμε την αλήθεια. Έχεις απέναντί σου μια κόπια εξωτερικά ίδια με σένα που δε διαφέρετε πουθενά∙ με τζόκεϊ, χακί παραλλαγή κι άρβυλα. Πρέπει, λοιπόν, ν’ ανοίξεις το κουτί για να δεις τι κρύβει.

Αντί, λοιπόν, να γκρινιάζεις που όταν ήρθε το χαρτί σου γκρέμισε κάθε όνειρο να εξελίξεις τη ζωή σου και για εννέα μήνες σε υποχρεώνει να είσαι δέσμιος σε ένα στρατόπεδο στα σύνορα, μακριά απ’ τη βολεμένη σου ζωή, φρόντισε να εκμεταλλευτείς στο έπακρο αυτή την εμπειρία και να κάνεις φίλους ζωής. Δε σου δίνει κάποιος την εγγύηση ότι θα συμβεί στα σίγουρα, αλλά δε χάνεις και κάτι να προσπαθήσεις.

Ο στρατός ναι μεν έχει αλλάξει, έχει εκσυγχρονιστεί και κάνει βήματα βελτίωσης, αλλά κάποιες απ’ τις αξίες του (καλώς) παραμένουν ίδιες παρά την κολεγιοποίησή του. Βρες τους ανθρώπους που όταν περάσουν τα χρόνια θα σε κάνουν όταν θυμάσαι αυτή τη δύσκολη περίοδο να γελάς, να δακρύζεις από νοσταλγία κι όταν τους σκέφτεσαι να λες «ένας φίλος απ’ το στρατό» εννοώντας «ένας αδερφός».

Δεν ξεχνιούνται εκείνα τα φιλαράκια που τα reunion σας θα είναι ζωγραφισμένα σε χακί αποχρώσεις κι ο χρόνος θα αρχίζει ξανά εκεί που είχε σταματήσει κάποια χρόνια πριν, σαν να μην πέρασε μια μέρα: σε έναν θάλαμο, ένα ΚΨΜ ή ένα σκοπέτο!

Υ.Γ. Σε όλους αυτούς τους υπέροχους ανθρώπους που μέχρι τώρα με έβγαλαν απ’ το comfort zone, μου έδειξαν διαφορετικά μονοπάτια για τη ζωή, ανέχτηκαν τις γκρίζες μέρες μου κι επιβεβαίωσαν πως όταν κάτι δεν μπορείς να το αποφύγεις –με την κατάλληλη παρέα– το απολαμβάνεις.