Όσα δε λέγονται γίνονται θυμός που πνίγει

Σίγουρα έχεις ακούσει τη λέξη «ψυχοσωματικά» και το γεγονός ότι τα συσσωρευμένα, αρνητικά κυρίως, συναισθήματα όταν τα καταπίεζεις και δεν τα εκδηλώνεις, γίνονται ο λόγος που το σώμα πολύ συχνά νοσεί. Εύχομαι απλώς να τα έχεις ακούσει και να μην τα έχεις βιώσει στην πραγματικότητα. Ο πιο συχνός λόγος για να μπει κάποιος σε μια τέτοια κατάσταση είναι το άγχος. Ο πιο επικίνδυνος είναι ο θυμός.

Ο Αριστοτέλης έλεγε ότι «Ο καθένας μπορεί να θυμώσει, αυτό είναι εύκολο. Αλλά το να θυμώσει κάποιος με το σωστό άτομο, στο σωστό βαθμό και στη σωστή στιγμή, για τη σωστή αιτία και με το σωστό τρόπο, αυτό δεν είναι εύκολο». Μέτρον άριστον λοιπόν κι εδώ ο κανόνας. Όλα τα συναισθήματα στη ζωή μας δημιουργούνται από διαφορετικά αίτια και σίγουρα καθημερινά καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε πολλά, είτε αρνητικά είτε θετικά. Ο καθένας από εμάς έχει διαφορετικά όρια και διαφορετικό τρόπο διαχείρισης των συναισθημάτων αυτών. Κι είναι υγεία να εκδηλώνεις πάντα όσα νιώθεις κι όσα σκέφτεσαι.

Γιατί όσα δε λέγονται, γίνονται θυμός, οργή που σε πνίγει μες στη σιωπή σου, με τη συγκατάθεσή σου. Γιατί συνήθως κάποιος επιλέγει να καταπιέζεται, γιατί ντρέπεται -είτε για τις ίδιες τις σκέψεις και τα συναισθήματά του είτε απλώς για το πώς θα τα εκδηλώσει και ποιες θα είναι οι αντιδράσεις. Άλλοτε θεωρεί ότι ίσως έτσι χάσει την αξιοπρέπειά του, θα εκτεθεί, θα τσαλακωθεί, γι’ αυτό και το αναβάλλει κι άλλοτε αποσιωπά κάτι ενώ μέσα του ουρλιάζει να αποκαλυφθεί θυσιάζοντας την ηρεμία του στο όνομα μιας αγάπης ή ενός οφέλους -επαγγελματικού, προσωπικού, κοινωνικού. Κι ύστερα έρχεται το τίμημα που πληρώνει για κάθε τέτοια απόφαση. Το κόστος είναι μεγάλο, απαιτεί για αντάλλαγμα το πιο σημαντικό αγαθό, την υγεία του.

Κι όλη αυτή η συσσωρευμένη προδοσία, απογοήτευση, θλίψη ψάχνει με τη σειρά της διέξοδο. Βρίσκει καταφύγιο σε επικίνδυνα ή όχι σπορ, σε χώρους ασφαλείς που μπορεί να ουρλιάξει χωρίς να ακουστεί, σε δυνατά ντεσιμπέλ και τραγούδια που φωνάζουν όσα δε λέει. Ξεσπά, όπου κι όπως μπορεί ένα μέρος του θυμού αυτού με όποιον τρόπο τον εμπνεύσει.

Σε πολλές πόλεις του εξωτερικού –τα τελευταία χρόνια και στην Αθήνα– λειτουργούν δωμάτια όπου ανάλογα με το αντίτιμο σου δίνουν πρόσβαση σε ένα χώρο με διάφορα αντικείμενα, εύθραυστα κυρίως. Με λίγα λόγια, πληρώνεις για να τα σπάσεις, μήπως ξεσπάσεις. Για να ξεδώσεις, να αποφορτιστείς, κι είναι τρομακτικό το πόσο ανακουφιστικό είναι αυτό και πόση ανάγκη το έχουμε.

Λύσεις υπάρχουν πολλές για να εκτονώσεις, έστω και προσωρινά, το θυμό σου. Πέρασαν αρκετά χρόνια, όμως, για να καταλάβω το πιο σημαντικό, ότι οι λέξεις από μόνες τους είναι αδύναμες. Δύναμη τους δίνουμε εμείς για να μας αγγίξουν, να μας μειώνουν, να μας στοιχειώνουν ή να μας πληγώσουν. Δύναμη τους δίνουμε όσο τις κρατάμε δειλά μέσα μας, όσο δεν τους επιτρέπουμε να βρουν τον παραλήπτη τους. Γιατί ο θυμός εμάς έχει κυρίως να κάνει με μας κι όσα επιτρέψαμε να κάνουν άλλοι εις βάρος μας.

Γιατί αν ξέρεις ποιος είσαι, κανένας –είτε είναι σύντροφος, φίλος, αφεντικό ή οικογένεια– και καμία λέξη δε θα είναι ποτέ ικανά να σε επηρεάσουν. Γιατί ένας άνθρωπος που πατάει γερά στα πόδια του, έχοντας ως προτεραιότητά του τον εαυτό του, θα θωρακιστεί με αυτοσεβασμό, θα θέσει όρια και θα αγαπήσει τα καλά και τα κακά του. Έτσι θα είναι σε θέση να βγαίνει αλώβητος απ’ τις καθημερινές μάχες απέναντι στους άλλους αλλά κι απέναντι στην ίδια τη ζωή, έχοντας κερδίσει τη μεγαλύτερη όλων των μαχών: Να κάνει φίλο τον μεγαλύτερο εχθρό του, τον εαυτό του.