Σεξ, σεξ, σεξ! Κι αφού τώρα έχω την προσοχή σας, ας μιλήσουμε λίγο για τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των παιδιών. Αλήθεια, σε πόσους από μας, κατά την παιδική κι εφηβική μας περίοδο κάθισαν οι γονείς μας να μας κάνουν συζήτηση για σεξουαλικά θέματα; Πόσοι από εσάς τρέμετε μόνο στην ιδέα ότι θα πρέπει αργά ή γρήγορα να κάνετε αυτού του είδους τη συζήτηση με τα παιδιά σας; Η απάντηση στην πρώτη ερώτηση είναι «υπερβολικά λίγοι» και στη δεύτερη «υπερβολικά πολλοί».
Κάποιοι δε θεωρούν ότι χρειάζεται μια τέτοια συζήτηση ή ότι τα παιδιά τους δεν έχουν το μυαλό τους στο σεξ ή ότι είναι πολύ μικρά για τέτοια θέματα. Μάθετε ότι το 75% των προγραμμάτων στις ζώνες υψηλής τηλεθέασης περιέχουν σεξουαλικό περιεχόμενο κι ότι, βάσει ερευνών, τα παιδιά εκτίθενται σε περίπου 14,000 αναφορές σχετικές με το σεξ, ετησίως. Τα στοιχεία αυτά καταδεικνύουν πως πλέον, ως αποτέλεσμα της τεράστιας έκθεσής μας στα μέσα μαζικής επικοινωνίας και κοινωνικής δικτύωσης, τα παιδιά μας μαθαίνουν από πολύ νωρίς για το σεξ, είτε το θέλουμε είτε όχι κι αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να ελέγξουμε.
Αυτό όμως που μπορούμε να ελέγξουμε είναι το πόσο υγιή εικόνα για το σεξ θα αναπτύξουν. Ρισκάρουμε να τα αφήσουμε να πληροφορηθούν γι’ αυτά τα θέματα από τους φίλους τους, τις ταινίες πορνό ή τις οθόνες των κινητών τους. Αν συνειδητά επιλέξουμε να τα αφήσουμε να έχουν αυτού του είδους την πληροφόρηση, δεν τα αφήνουμε απλά έρμαια της παραπληροφόρησης, αλλά τους αφαιρούμε επίσης την ευκαιρία να αναπτύξουν μια υγιή σχέση το σώμα τους αλλά και μια υγιή σεξουαλική ταυτότητα.
«Μα δε νιώθω άνετα να μιλήσω με το παιδί μου γι’ αυτά τα θέματα». Απόλυτα κατανοητό, αλλά αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί νιώθετε τόσο άβολα, γιατί το θέμα αυτό αποτελεί ταμπού για εσάς; Ίσως γιατί οι δικοί μας γονείς δε μας το έφεραν στο φως, απλά το έχωσαν κάτω από το χαλί σαν κάτι αμαρτωλό. Ας το αντιστρέψουμε λοιπόν αυτό!
Καταρχάς δεν υπάρχει κανένας λόγος να μην είμαστε ειλικρινείς και ευθείς με αυτό το θέμα. Παραδεχτείτε ανοιχτά στα παιδιά σας ότι δε σας είναι εύκολο να μιλήσετε γι’αυτό το θέμα αλλά θα το προσπαθήσετε και δείξτε πρόθυμοι να απαντήσετε σε όλες τους τις ερωτήσεις χωρίς επίκριση και θυμό. Όταν ας πούμε, η κόρη σας παραπονιέται ότι η καλύτερή της φίλη δεν της δίνει σημασία τελευταία γιατί έχει στο μυαλό της μόνο τα αγόρια, ίσως αυτό που χρειάζεται είναι να της επιβεβαιώσετε ότι η δική της έλλειψη ενδιαφέροντος είναι απόλυτα φυσιολογική.
Από βιολογική και μόνο πλευρά, το σεξ είναι μια απόλυτα φυσιολογική ανθρώπινη διαδικασία, συνεπώς θα πρέπει να την παρουσιάζουμε ως τέτοια και στα παιδιά μας και σίγουρα το να δίνουμε υποκοριστικά ονόματα- χαζά τις περισσότερες φορές- δε βοηθά να το κάνουμε φυσιολογικό. Το «στήθος», το «αιδοίο», το «πέος» αποτελούν σωστές σωματικές αναφορές. Πώς να προσεγγίσουμε το σεξ με θετική ματιά, όταν το μοναδικό όργανο που συνδέεται πιο στενά με τη σεξουαλική εικόνα των παιδιών γίνεται ξαφνικά από «πέος», «πουλάκι» ή από «αιδοίο», «πιπί»;
Ένα αμφιλεγόμενο θέμα είναι και το πότε πρέπει να ξεκινήσουμε να μιλάμε στα παιδιά για το σεξ. Σύμφωνα με τους ψυχολόγους όσο πιο νωρίς τόσο το καλύτερο για τον απλούστατο λόγο ότι, όσο πιο μικρά είναι τα παιδιά τόσο πιο αυθόρμητα θα ρωτήσουν και θα συζητήσουν τέτοιου είδους θέματα και συνεπώς είναι πιο εύκολο να δημιουργηθεί ένα πρόσφορο έδαφος. Οι συζητήσεις καλό θα ήταν να περιλαμβάνουν μια ευρύτερη διαπαιδαγώγηση για το θέμα κι όχι κατ’ανάγκη να περιορίζονται μόνο σε πληροφορίες που αφορούν τη σεξουαλική επαφή.
Μια συζήτηση σε πιο χαλαρό κλίμα για τις έννοιες της φιλίας, του έρωτα και των συναισθημάτων που ενώνουν δύο ανθρώπους, θα μπορούσε να αποτελέσει μια καλή εισαγωγή ώστε στη συνέχεια η συζήτηση να οδηγηθεί και σε πιο «δύσκολα» θέματα που αφορούν αντισύλληψη και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα -κι αν θεωρείτε την επίδειξη χρήσης προφυλακτικού με μπανάνα passé, τότε ρίξτε μια ματιά στα χιλιάδες tutorials που υπάρχουν στο διαδίκτυο (το youtube είναι φίλος μας!).
Αυτό που μερικές φορές ξεχνάμε είναι πως τα παιδιά μας είναι κι αυτά σεξουαλικά πλάσματα κι ότι η σεξουαλική τους ταυτότητα χρειάζεται βοήθεια να αναπτυχθεί, με τον ίδιο τρόπο που κι άλλα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς τους χρειάζονται. Ας εξοικειωθούμε λοιπόν με τα θέματα που αφορούν το σεξ, ώστε να βοηθήσουμε τα παιδιά μας να γνωρίσουν -εν τέλει- καλύτερα τον εαυτό τους.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου