Για τα σημαντικά αποφασίζει η καρδιά

«Σε αποφάσεις δευτερευούσης σημασίας είναι χρήσιμο να εξετάζουμε τα υπέρ και τα κατά. Σε κρίσιμα ζητήματα, όμως, η απόφαση πρέπει να προέρχεται απ’ την καρδιά»  είπε ο Σίγκμουντ Φρόιντ κι ήρθε να ταράξει τα ήδη ταραγμένα νερά των αναποφάσιστων.

Τοποθετώντας και την αφεντιά μου σ’ αυτήν την κατηγορία ανθρώπων, με τα πάνω τους και τα κάτω τους, νιώθω αυτήν την ασφυξία κάθε φορά που συνεχή διλήμματα δαιμονίζουν το κεφάλι μου, όταν αποφάσεις που χρήζουν άμεσης διαχείρισης καλούνται να παρθούν κι ο εαυτός μου βρίσκεται σε θέση φυγής, απλά και μόνο για να μην αρχίσει να σκέφτεται και να υπεραναλύει καταστάσεις και σημεία.

Έχεις βρεθεί κι εσύ ποτέ σε αυτήν την κατάσταση; Εκεί που η ζωή σου έχει μια ρότα, ξαφνικά να χρειάζεται να πάρεις αποφάσεις για το αν θα την αλλάξεις ή όχι; Φυσικά δεν αναφέρομαι σε επιλογές και διλήμματα του τύπου «θα φάμε πίτσα ή κινέζικο απόψε;». Μιλάω για τις άλλες, τις πιο σύνθετες κι επείγουσες να συμβούν. Αυτές που θα έχουν άμεσο αντίκτυπο τόσο σε σένα όσο και στα πρόσωπα γύρω σου. Εκείνες που θα σε οδηγήσουν πιθανότατα σε νέο περιβάλλον εργασίας, σε συναναστροφή με νέα πρόσωπα, σε αλλιώτικα σοκάκια και καινούργιες πόλεις, σε αεροδρόμια και σταθμούς. Εκεί που το συναίσθημα κι η λογική θα έρθουν αντιμέτωπα και θα συγκρουστούν -με την έκβαση του αγώνα άγνωστη για όλους.

Μπροστά σε ζητήματα, που έρχονται ίσως δεύτερα στο μυαλό μας, με όχι και τόσο καθοριστική σημασία για την πορεία της ζωής μας, μπαίνουμε σε ρόλο ερευνητή, εξετάζοντας κάθε φορά τα πλεονεκτήματα ή τα μειονεκτήματα που θα επιφέρει η μία ή άλλη επιλογή. Ανιχνεύουμε εξονυχιστικά την κάθε λεπτομέρεια, επεξεργαζόμαστε μία-μία κάθε πληροφορία, ζυγίζουμε τις καταστάσεις κι οδηγούμαστε σε μία απόφαση, η οποία συνήθως θα ακολουθήσει τη φωνή της λογικής.

Κι αυτές είναι οι εύκολες περιπτώσεις! Αλλού μας θέλω όμως. Στη στιγμή εκείνη που καλείσαι να αποφασίσεις για ένα σοβαρό θέμα. Που η απόφαση δεν έχει πρωταγωνιστή μόνο εσένα, αλλά θα επηρεάσει κι ανθρώπους σου, αγαπημένα σου πρόσωπα, καταστάσεις και ρουτίνες που είχες συνηθίσει. Εκεί είναι που φωνή πρέπει να ‘χει μόνο η καρδιά. Κανένας άλλος. Σίγησε τις φωνές της λογικής, απομάκρυνε τις φλυαρίες των γύρω σου -που σε ρόλο συμβουλάτορα προσπαθούν να δώσουν λύση. Μην τις αποζητήσεις καν. Δε θα είναι εύκολο, σε εκείνες τις στιγμές είναι που νιώθεις πως χρειάζεσαι περισσότερο από ποτέ μία δεύτερη και τρίτη γνώμη. Μην την αφήσεις, όμως, να σε επηρεάσει. Κανείς δεν ξέρει καλύτερα από εσένα τον ίδιο σου τον εαυτό και κανείς άλλος πέρα από σένα δε δικαιούται να χαράξει την πορεία σου.

Νιώθεις την ανάγκη να τα τινάξεις όλα στον αέρα; Σκέφτεσαι να αφήσεις τη μακροχρόνια σχέση σου, που ‘χει πάψει από καιρό να σε κάνει ευτυχισμένο, για ένα νέο πρόσωπο που μπήκε ξαφνικά στη ζωή σου και καιρό τώρα ταλανίζει το μυαλό σου; –Γράψε λάθος, την καρδιά σου ήθελα να πω, διότι το μυαλό προϋποθέτει λογική, μα αυτή εδώ σε βρίσκει αντίθετο σε σύγκριση με το συναίσθημά σου–. Κάν’ το! Γιατί στην τελική, τι είμαστε; Ένα συνονθύλευμα συναισθημάτων, πότε περισσότερο θετικών και πότε αρνητικών, που κινούν τις πράξεις μας.

Έρχεται η προσφορά δουλειάς απ’ το εξωτερικό με δυνατότητες επαγγελματικής ανέλιξης, η υποτροφία του διδακτορικού ή η αύξηση μισθού με την προϋπόθεση μετακόμισης κι εσύ μετέωρος στο δίλημμα αν θα δεχτείς και θα κοιτάξεις το μέλλον σου ή αν θα κρατήσεις το παρόν σου με τα άτομά του μέσα. Θα αποφασίσεις άραγε με την καρδιά σου; Θα είναι τόσο δυνατό το συναίσθημά σου ώστε να σε οδηγήσει στη σωστή για σένα απόφαση, στη φαινομενικά λάθος, απ’ την άλλη πλευρά, για τους γύρω σου; Ή θα καταπιεστείς κάνοντας αυτό που θα ακολουθούσαν οι πολλοί;

Και ναι, θα υπάρξουν και καταστάσεις που το συναίσθημα θα σου μοιάσει ανεπαρκές για να σε ωθήσει να μιλήσεις, να πας, να φύγεις, να πράξεις, να αποφασίσεις, τέλος πάντων, από καρδιάς. Θα διστάσεις να έρθεις σε κόντρα με πολλούς, για να κάνεις αυτό που πραγματικά θα βρει εσένα ευτυχισμένο, να αδιαφορήσεις για τις γνώμες των άλλων και τις επακόλουθες συνέπειες. Γιατί κάπου εκεί θα φανεί η λογική για να επηρεάσει την κρίση σου, για να επιλέξει αυτή το φαινομενικά ορθό. Μα μην την εμπιστεύεσαι πάντα.

Τη διαίσθησή σου, μόνο αυτήν να ακολουθείς. Διότι όταν αποφασίζεις με βάση το ένστικτό σου, χρειάζεσαι λίγες πληροφορίες, μερικά μόνο κλάσματα του δευτερολέπτου για να σχηματίσεις μία άποψη. Όταν μπορείς να αναγνωρίσεις τα συναισθήματά σου και να κατανοήσεις τις ανάγκες σου, τότε θα πάρεις και τη σωστή απόφαση. Αρκεί να τα δεις και να μην εθελοτυφλείς.

Γιατί οι άνθρωποι χωριζόμαστε σε δύο κατηγορίες: σε αυτούς που λειτουργούν περισσότερο με τη λογική και συνήθως θεωρούνται συναισθηματικά παγεροί και κυνικοί και σε εκείνους που ταυτίζονται με το συναίσθημα κι εκδηλώνουν πιο εύκολα αυτά που νιώθουν, φορώντας την ταμπέλα των ευαίσθητων, σαν να πρόκειται για κουσούρι.

Σε όποια κι απ’ τις δύο κατηγορίες κι αν ανήκεις να εύχεσαι μόνο ένα πράγμα: Να μην κοιτάξεις ποτέ πίσω και μετανιώσεις για κάτι που έκανες ή για κάτι που δεν έκανες. Διότι κάθε ευκαιρία, μα και κάθε άνθρωπος έρχεται μόνο μία φορά στη ζωή μας! Όπως λέει κι ο Μάλαμας «όλα συμβαίνουν τώρα, όλα σε μία στιγμή». Ας φροντίσουμε εκείνη τη στιγμή να επιλέξουμε αυτό που λαχταράμε εμείς κι όχι οι άλλοι, ας αφήσουμε την καρδούλα μας να μας οδηγήσει.

Και να θυμάσαι ότι είναι πολλές οι στιγμές που η λογική έπεσε έξω, μα το συναίσθημα ποτέ, γιατί η επιθυμία δε γίνεται να ‘ναι λάθος.