Μπορώ να μη σε συμπαθώ, όχι όμως να μη σ’ εκτιμώ

Εκτίμηση και συμπάθεια ανέκαθεν δεν πήγαιναν μαζί. Εμείς μόνοι μας τα συγχύζαμε, όπως άλλωστε συγχύζουμε και τόσα άλλα.

Το να εκτιμάς κάποιον και το να τον σέβεσαι ως άνθρωπο δεν εξυπακούεται πως θα τον κάνεις φίλο σου ή πως θα τον βάλεις στον στενό σου κύκλο. Το να έχεις κάποιον ψηλά, να τον θαυμάζεις, να του συμπεριφέρεσαι με ευγένεια και να του βγάζεις το καπέλο για όσα κατάφερε και καταφέρνει στη ζωή του, δε σημαίνει πάντα πως έχετε τα ίδια γούστα ή πως σας αρέσουν οι ίδιες ταινίες, ή ακόμη ότι θα περάσετε καλά αν βγείτε έξω μια νύχτα για ποτό.

Πολλοί από εμάς νομίζουμε πως τους ανθρώπους που εκτιμάμε και θαυμάζουμε πρέπει να τους κάνουμε και φίλους μας ή ακόμη αποζητάμε αυτή τη φιλία ή αυτή την πιο στενή σχέση μαζί τους. Δεν είναι, όμως, πάντα έτσι.

Δε λέω ότι είναι αδύνατον, ούτε ότι είναι παράξενο να μπορούν δυο τέτοιοι άνθρωποι να ‘ναι και φίλοι. Σαφώς και συμβαίνει, σαφώς και δεν είναι παράξενο ή αδύνατον αλλά πολύ συχνό. Κι όταν συμβαίνει θα πρέπει να ‘ναι πραγματικά υπέροχο, διότι συνδυάζει πολλά όμορφα συναισθήματα∙ σεβασμού και φιλίας, εμπιστοσύνης και θαυμασμού, όπως επίσης κι αμοιβαίας αγάπης και συμβατότητας. Δε σημαίνει, όμως, ότι θα πρέπει να επιδιώκουμε ή ακόμη και να απαιτούμε να κάνουμε φίλους μας ή παρέα μας όλους εκείνους τους ανθρώπους που σεβόμαστε.

Όπως επίσης δε σημαίνει ότι δε θα σεβόμαστε τους ανθρώπους που δε συμπαθούμε ή που νιώθουμε ότι δε μας ταιριάζουν ως χαρακτήρες. Εδώ μπαίνει ένα άλλο βαριά κριτικαρισμένο θέμα. Αυτό του σεβασμού. Σε όλους τους ανθρώπους γύρω μας αξίζει η εκτίμησή μας, κι αν εμείς κάποτε για κάποιο δικό μας λόγο θεωρήσουμε πως κάποιος δεν αξίζει το σεβασμό μας, πρέπει να θυμηθούμε εκείνη την ώρα ότι η δική μας ηθική και τα δικά μας τα κόκκινα όρια δε θα έπρεπε να επιτρέπουν την ασέβεια και την αγένεια.

Είναι πολύ λεπτή η γραμμή του να παρασυρθούμε και να μιλήσουμε ή να πράξουμε με τρόπο αντίθετο με τα πιστεύω μας επειδή το συναίσθημα μας παρέσυρε, επειδή κάποιος μας τη δίνει ή επειδή κάποιος δεν είναι απόλυτα συμβατός με μας, ξαφνικά να χάνουμε κάθε ίχνος ευγένειας και σεβασμού προς το μέρος του. Δε σημαίνει, λοιπόν, ότι πρέπει να τους χωνεύουμε όλους για να τους σεβόμαστε. Κι αν ήταν ο κόσμος τέτοιος, τότε θα υπήρχε το απόλυτο χάος, αφού κατά κανόνα όσο μεγαλώνουμε όλο και λιγότεροι άνθρωποι χωράνε σε εκείνους που συμπαθούμε, πόσο μάλλον αν περιμένουμε να μας συμπαθούν κιόλας ταυτόχρονα.

Ας ξεχωρίσουμε, λοιπόν, τη συμπάθεια και τα προσωπικά μας γούστα στους ανθρώπους απ’ το σεβασμό και την εκτίμηση που οφείλουμε να δίνουμε στον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά που μπαίνει ή έστω περνά απ’ τη ζωή μας. Γιατί στην τελική κανένας μας δεν ξέρει τι φορτία μπορεί να κουβαλά ο καθένας στην πλάτη του κι εμείς να μην έχουμε ιδέα.

Όλοι αξίζουμε σεβασμό, ακόμη κι αν κάποιες φορές αυτό δε φαίνεται απ’ την πρώτη –ή και τη δεύτερη– ματιά. Δε μας ζητάω να τους γουστάρουμε όλους –πράγμα αδύνατον, ακόμη και για τον πιο καλοπροαίρετο–, μας ζητάω όμως να συμπεριφερόμαστε όπως ακριβώς θα περιμέναμε όλοι οι υπόλοιποι να συμπεριφερθούν σε μας -κι ας μην τους γεμίζαμε το μάτι!