Όχι κάφροι ούτε και θύματα

Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές κατηγορίες ανθρώπων. Ή μάλλον, καλύτερα, υπάρχουν διαφορετικοί χαρακτήρες και προσωπικότητες. Άλλοτε με κοινά στοιχεία κι άλλοτε γιατί οι καταστάσεις και τα γεγονότα οδήγησαν σε κοινές συμπεριφορές και στάσεις. Άλλωστε, αυτό είναι που κάνει κάποιον να ξεχωρίζει απ’ το σύνολο ή τον κάνει όμοιο μ’ αυτό. Ή μήπως όχι;

Υπάρχουν όμως κι εκείνες οι περιπτώσεις όπου φτάνεις να θυσιάσεις την καλή πλευρά του εαυτού σου, προκειμένου να επιβιώσεις. Να θυσιάσεις στοιχεία του χαρακτήρα σου για να κερδίσεις ή να χάσεις. Φτάνοντας σ’ εκείνο το σημείο όπου γρήγορα η ταμπέλα του «κάφρου», του «θύματος», του «κακόμοιρου» ή ακόμα κι αυτή του «τσόγλανου» σ’ ακολουθούν ενώ εσύ προσπαθείς να αποφύγεις τις ετικέτες. Μάταια όμως.

Κι αν αυτές οι λέξεις σου προκαλούν αποστροφή και δυσφορία, σίγουρα, κάποια στιγμή πέρασαν απ’ τη ζωή σου. Μπορεί να μην το κατάλαβες. Μπορεί να μην το επιδίωξες καν. Μπορεί και να το θέλησες. Σίγουρα, όμως, πέρασαν. Και δεν είναι ότι προκαλούν λύπηση ή θυμό.

Το χειρότερο είναι ότι στο τέλος, κάπου εκεί στον απολογισμό σου, καταλήγεις εσύ να λυπάσαι τον εαυτό σου ή να θυμώνεις μ’ αυτόν. Κι αυτό είναι το χειρότερο. Κι αν τώρα χάθηκες μέσα στις έννοιες και ψάχνεις να βρεις απάντηση, θα πρέπει να καταλάβεις ότι ο έρωτας, οι φιλίες, η καθημερινότητα κι οι άμυνές σου σε οδήγησαν σ’ αυτό που είσαι ή που άφησες άλλους να νομίσουν πως είσαι. Γιατί, πολλές φορές, τα μέτρα χάνονται. Και μαζί τους χάνεσαι κι εσύ.

Κι αν οι Ιταλοί το λένε “cafro”, ήρθες εσύ για να δώσεις την ελληνική μετάφρασή σου. Για εκείνες τις φορές που έπραξες χωρίς να λάβεις υπόψη σου τα συναισθήματα ή την ενόχληση κάποιων. Για να μπερδευτείς ανάμεσα σ’ εκείνη την τουρκική λέξη “iç oğlan” η οποία μεταφορικά προσδιορίζει την πιθανή κακή διαγωγή σου, αλλά στην πραγματικότητα ορίζει έναν υπηρέτη. Που μπορεί να ‘ναι και του ίδιου του εαυτού σου.

Για να καταλήξεις στην αντίθετη πλευρά. Εκείνου, δηλαδή, του ατόμου όπου η ανεκτικότητά του αγγίζει τα όρια της εκμετάλλευσης. Αλλά μέχρι πότε μπορείς να κάνεις τα στραβά μάτια; Ακόμα κι αν ο έρωτας είναι τυφλός κι η φιλία μοναδική κι αληθινή, τίποτα δεν μπορεί να σε κάνει θύμα των καταστάσεων και των περιστάσεων.

Γιατί θα φτάσει κάποια στιγμή στ’ αφτιά σου η ηχώ για κάποιον κακόμοιρο. Και τότε καμπάνες θα χτυπήσουν μέσα σου. Και δε θα ‘ναι η δυστυχία σου αλλά η θέλησή σου να ξεσπάσεις γι’ όλο αυτό. Και τότε θα βρεθείς απότομα να ξεπηδάς σ’ άλλες ταμπέλες, εκείνες του κωλοπαιδισμού. Χωρίς να υπολογίσεις τα μέτρα σου και τα σταθμά τους.

Προσπάθησε, επομένως, να πετάξεις από πάνω καθετί που μπορεί να σε βλάψει. Μην ψάχνεις για θύματα γιατί θα καταλήξεις να γίνεις εσύ θύμα του εαυτού σου. Ψάξε να βρεις εκείνες τις ισορροπίες που θα σ’ οδηγήσουν στο σεβασμό που χρωστάς κι οφείλεις πρώτα στον εαυτό σου και μετά σ’ όλους τους υπόλοιπους.

Κι αν κάπου στην πορεία χαθείς, δε χάθηκε κι ο κόσμος. Χρειάζεται πού και πού να γίνεσαι και το «κακό» παιδί. Χρειάζεται να γίνεις αυτό που έγιναν άλλοι απέναντί σου, προκειμένου να τους αποδείξεις ότι υπάρχεις κι απαιτείς. Τι; Το σεβασμό και την ειλικρίνεια που σου αξίζει.

Άλλωστε, τις αρχές σου εσύ τις ορίζεις. Κι αν σε πουν καθίκι, δεν έγινε και τίποτα. Αρκεί να μη φτάσεις να γίνεις «καθοίκι», γιατί η λέξη αυτή αποκτάει άλλο νόημα.