Οι υγιείς ευτυχισμένες σχέσεις δε χαρίζονται

Γύρω μας όλο χωρισμοί και διαζύγια. Οι μακροχρόνιες, ευτυχισμένες, σχέσεις φαίνονται τόσο μακρινές, λες κι είναι μυθοπλασία. Όντως όμως; Έπαψαν να υπάρχουν υγιή ζευγάρια ή πάψαμε να πιστεύουμε εμείς σ’ αυτά; Μάλλον το δεύτερο βολεύει περισσότερο.

Αφού υπάρχου, λοιπόν, ποια είναι αυτά τα ευτυχισμένα ζευγάρια και πώς καταφέρνουν να διαφοροποιούνται απ’ τα υπόλοιπα; Οι άνθρωποι που ζουν και χαίρονται μια υγιή σχέση δεν είναι από άλλον πλανήτη και σίγουρα δεν είναι, απαραίτητα, πιο έξυπνοι, καλύτεροι, πλουσιότεροι απ’ όλους τους άλλους, ούτε χρειάζεται να ‘χουν γνώσεις ψυχολογίας για να ξέρουν πώς να συνυπάρξουν.

Οι σχέσεις τους δεν είναι απαλλαγμένες από συγκρούσεις. Όπως όλοι, έτσι κι αυτοί, καβγαδίζουν για την καθημερινότητα, τα οικονομικά, τη δουλειά ή τα παιδιά (αν υπάρχουν). Σαφώς, διαφέρουν οι χαρακτήρες τους και τα ενδιαφέροντά τους. Αυτό που τους χαρακτηρίζει όμως είναι η ικανότητα να εφαρμόζουν αμοιβαία κάποιες αρχές που τους βοηθούν να ζουν με αυτές τις διαφορές και παράλληλα να απολαμβάνουν την συμπόρευσή τους.

Ας ψάξουμε πώς θα έπρεπε να απαντάμε σε κάποιες ερωτήσεις, που θα έπρεπε να δουλεύουμε καθημερινά για να έχουμε μια επιτυχημένη σχέση:

Μπορείς να συντονιστείς με τον αγαπημένο σου;

Σύμφωνα με τον J. M. Gottman, Αμερικανό ψυχολόγο, σύνθετο ερευνητή κι ιδρυτή του εργαστηρίου του πανεπιστημίου της Ουάσιγκτον στο Σιάτλ, όπου ερευνούν τον γάμο και το διαζύγιο εδώ και 17 χρόνια, μια απλή τρίωρη παρακολούθηση για το πώς το ζευγάρι επικοινωνεί είναι αρκετή για να καθορίσει σ’ ένα ποσοστό 91% αν αυτό το ζευγάρι θα επιβιώσει τα επόμενα 12 χρόνια.

Δε μυρίζουν κάποια ειδικά βότανα τα οποία τους λένε το αποτέλεσμα, ούτε είναι αφημένο στην τύχη. Απλά η εμπειρία που κατέχουν στην παρατήρηση τους επιτρέπει να καταλαβαίνουν αν το ζευγάρι συγχρονίζεται. Αυτό μπορεί να φανεί σε προφορικό αλλά και σε μη λεκτικό επίπεδο. Συγχρονίζονται όταν επιχειρηματολογούν ρυθμίζοντας ακούσια το ρυθμό ομιλίας τους αλλά και την ένταση της φωνής τους, χρησιμοποιώντας μια παρόμοια γλώσσα κι όταν τα σώματά τους εκτελούν παρόμοιες κινήσεις.

Ποια είναι τα πραγματικά ενδιαφέροντα του συντρόφου σου;

Ψυχολόγοι λένε ότι για να επιτευχθεί το κατάλληλο επίπεδο της οικειότητας πρέπει πρώτα απ’ όλα να ενδιαφερόμαστε για το άλλον, να θέλουμε να τον μάθουμε, να τον παρατηρούμε και να προσέχουμε τι του αρέσει και τι όχι. Κατά κανόνα, στην αρχή της γνωριμίας, θέλουμε να γνωρίσουμε τα πάντα γι’ αυτόν που έχουμε δίπλα μας, ενώ μετά από λίγο καιρό πιστεύουμε ότι τον γνωρίζουμε καλύτερα απ’ τον ίδιο κι επαναπαυόμαστε. Στην πραγματικότητα, βασιζόμαστε περισσότερο στη φαντασία μας παρά στην πραγματικότητα.

Η αλήθεια είναι ότι μετά από μερικά χρόνια ακόμα κι εμείς οι ίδιοι είμαστε κάπως διαφορετικοί. Γιατί το άλλο μας μισό, λοιπόν, πρέπει να παραμένει ίδιο; Η καλύτερη συμβουλή πάνω στο θέμα είναι να μοιραζόμαστε κάθε καινούργιο μας ενδιαφέρον με τον σύντροφό μας, να του αποκαλύπτουμε τις επιθυμίες και τους φόβους μας, να ανοιγόμαστε. Αντίστοιχα, όμως, να μας παρατηρεί και να μας ρωτά, να νοιάζεται να μας ανακαλύψει.

Να μη χρειάζεται να αναρωτιέται ποιο είναι το μεγαλύτερο όνειρό μας, το αγαπημένο φαγητό ή ακόμα και ποια ταινία δε θα ξαναβλέπαμε. Είναι ωραίο να ερευνάμε το ταίρι μας καθημερινά, να μην το παίρνουμε ως δεδομένο, γιατί οι καταστάσεις της καθημερινότητάς μας αλλάζουν συνεχώς και μάλιστα πάρα πολύ γρήγορα.

Γιατί αυτός/η;

Χωρίς τη βαθιά και συνειδητοποιημένη πεποίθηση ότι έχετε συσχετιστεί με ένα πολύτιμο άτομο, η σχέση αυτή δεν έχει καμία πιθανότητα επιβίωσης. Ο θαυμασμός κι ο σεβασμός είναι τα βασικά συναισθήματα σε μια πραγματικά καλή σχέση. Αυτός είναι κι ο λόγος για τον οποίο αξίζει να θυμόμαστε γιατί επιλέξαμε αυτόν τον τύπο που αποκαλούμε «άνθρωπό μας». Αυτό είναι σημαντικό, ειδικά στις αδύναμες στιγμές της σχέσης, για να εξισορροπηθούν τα μικρά μειονεκτήματα με μεγάλα πλεονεκτήματα. Είναι σημαντικό να μάθουμε να λέμε ο ένας στον άλλο ωραία πράγματα με την πρώτη ευκαιρία.

Άλλαξε το «εγώ» σε «εμείς»

Ο πολιτισμός μας γίνεται όλο και πιο ατομικιστικός. Δε θα πούμε αν αυτό είναι κακό ή καλό. Αυτή είναι η τάση των ημερών. Μόνο πιο δύσκολο γίνεται το να οικοδομήσουμε μια σχέση σε στιγμές που μας φωνάζουν από παντού ότι πρέπει να επικεντρωθούμε στον εαυτό μας, στη δική μας εξέλιξη, στις προσωπικές μας φιλοδοξίες. Οι ψυχολόγοι σημειώνουν ότι οι υγιείς, ευτυχισμένες, σχέσεις χρησιμοποιούν συχνότερα φράσεις όπως «δικό μας», μαθαίνουν να κάνουν πίσω, να αφήνουν στην άκρη άλλα θέματα και να θέτουν το «μαζί» προτεραιότητα, μακριά από εγωισμούς επειδή το «εμείς» σημαίνει περισσότερα γι’ αυτούς από το «εγώ».

Η ζωή δεν είναι μια τηλεοπτική σειρά

Ένα χαρακτηριστικό γνώρισμα των ευτυχισμένων ζευγαριών είναι ο ρεαλισμός. Επομένως, δεν περιμένουμε μια σχέση να ‘ναι τέλεια. Δεχόμαστε ένα ορισμένο περιθώριο ατέλειας. Οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες σημαίνουν ότι αντί να απολαμβάνουμε ό,τι έχουμε κι ενδεχομένως να εργαστούμε για τη βελτίωση της σχέσης, ψάχνουμε διαρκώς κάτι νέο.

Ακολουθώντας κάποια πολύ απλά βήματα μπορούμε να κατορθώσουμε να έχουμε μια σχέση όχι τέλεια άλλα σίγουρα ανεξίτηλη στο χρόνο. Τίποτα δε μας χαρίζεται, στο χέρι μας είναι να το κερδίσουμε και, φυσικά, να το κρατήσουμε.