Ικανοποιώντας διαρκώς τους άλλους, μήπως ξεχνάς εσένα;

Από μικρό παιδάκι ακόμα σε θυμάσαι να ‘σαι –ή να προσπαθείς να ‘σαι– το καλό παιδί στην οικογένεια. «Φέρε εκείνο», «Φέρε το άλλο», «Πήγαινε για τα ψώνια», «Πήγαινε το πιάτο αυτό στη γειτόνισσα» και ούτω καθεξής, είναι μερικές μόνο απ’ τις φράσεις που έχουν χιλιοειπωθεί στην παιδική σου ηλικία. Ειδικά αν ήσουν το τελευταίο μέλος της οικογένειας, είναι πολύ πιθανό να ‘σουν κι εσύ «το παιδί για όλες τις δουλειές».

«Έλα μαζί μας σε αυτή την κοινωνική εκδήλωση» -γιατί έτσι είναι το σωστό. «Πες “ευχαριστώ” σε αυτόν που τότε μας βοήθησε» -απλά και μόνο για να φύγει η υποχρέωση. Απ’ τον περίγυρο του οικογενειακού σου περιβάλλοντος εννοείται ότι υπήρχαν οι προσδοκίες να ‘σαι καλός μαθητής, καλός αθλητής, καλός καλλιτέχνης, καλός άνθρωπος, ενώ ο πήχης ήταν πάντα υψηλός.

Σίγουρα, πολλές απ’ τις προσδοκίες τους μπορεί να αποτελούσαν και δικές σου επιθυμίες. Ωστόσο, το γεγονός ότι έβλεπες τους γύρω σου να εναποθέτουν κυριολεκτικά τις ελπίδες τους σε εσένα, σε βάραινε. Με άλλα λόγια, βλέποντας ότι πετυχαίνοντας κάτι τους έδινες υπέρμετρη χαρά κι ικανοποίηση, ενώ διαφορετικά εισέπραττες την απογοήτευσή τους σε κάθε τους βλέμμα, από μικρός ένιωθες την ευθύνη να ‘σαι αυτός που θα τα καταφέρει· κυρίως για τους γύρω σου.

Βέβαια, αν όλες αυτές τις προτροπές/προσταγές τις δούμε από ένα άλλο πρίσμα, ως κάποιος τρίτος, δεν είναι απαραίτητα κακές ή αποθαρρυντικές· ίσα-ίσα που μαθαίνει έτσι το μικρό παιδί πώς να συμπεριφέρεται, πώς να εξελίσσεται. Παρ’ όλα αυτά, αν κι όταν γίνονται με τρόπο τέτοιο που να υποδηλώνεται ότι οτιδήποτε το διαφορετικό είναι λάθος, το μικρό παιδί αγχώνεται, παύει να ευχαριστιέται την όλη διαδικασία, η οποία μετατρέπεται σε άλλη μία υποχρέωση, ένα ακόμη καταναγκαστικό έργο, που σχεδόν αγνοεί τον λόγο για τον οποίο το κάνει.

Ένα τέτοιο μοτίβο ενδεχομένως έχεις παρατηρήσει ότι επαναλαμβάνεται και στις φιλικές σου συναναστροφές. Πόσες φορές δεν έχεις δεχτεί τις προτάσεις και τα «θέλω» των άλλων, ακόμη κι αν δεν τα συμμεριζόσουν; Πόσες φορές δεν ένιωσες ότι κάποιος σου ζήτησε να βρεθείτε μόνο και μόνο επειδή κάτι άλλο που είχε κανονίσει ακυρώθηκε τελευταία στιγμή; Νιώθεις πλήρης όταν θα ακούσεις για χιλιοστή φορά την ίδια μίζερη κασέτα, από κάποιον που έχει αποφασίσει να παραμένει στάσιμος, αρνούμενος να δει πέρα απ’ το δικό του οπτικό πεδίο; Δεν έχεις συναντήσει τον φίλο εκείνο που θα μεθύσει σε κάθε σας έξοδο, μόνο και μόνο επειδή δεν κατανοεί πως με τη συμπεριφορά του αυτή χαλάει τη δική σου βραδιά, καθώς καλείσαι να τον μαζέψεις; Κι εννοείται πως όλες αυτές τις φορές (και πολλές ακόμη) όχι μόνο έχεις ενδώσει αλλά και θα ξαναενδώσεις γιατί είναι φίλοι σου και δε θες να τους χαλάς τα χατίρια. Μέλημά σου η χαρά τους, ακόμη κι αν αυτό προϋποθέτει δικό σου ξεβόλεμα.

Και με το σύντροφό σου φαντάζουν πάντα όλα ιδανικά; Σίγουρα κάποια στιγμή στη ζωή σου σού ‘χει τύχει το σενάριο στο οποίο ο σύντροφός σου νιώθεις να παραμελεί τις δικές σου επιθυμίες κι ανάγκες, καθώς δίνει προτεραιότητα στο δικό του πρόγραμμα κι όσα αποκλειστικά εκείνος ποθεί. Είτε, λοιπόν, θα σου ανακοινώσει τις επόμενες κινήσεις του βάσει των οποίων έχεις κληθεί να συμβιβαστείς και να προσαρμοστείς είτε από μόνος σου ‘χεις επιλέξει να το κάνεις, μόνο και μόνο γιατί δε θες να τον κακοκαρδίσεις.  Γιατί, όπως καλά γνωρίζεις, η σχέση θέλει θυσίες, κι αν δεν τις κάνεις εσύ, τότε ποιος; Μόνο που θα ‘χεις πια συνειδητοποιήσει ότι ακολουθώντας πάντοτε εσύ τους δικούς του ρυθμούς και το δικό του πρόγραμμα, η σχέση σου καταλήγει να γίνεται ένα ακόμη απαιτητικό task στην ατζέντα σου, που δε σου προσφέρει καμία πληρότητα, κανένα βήμα προς τη δική σου ευχαρίστηση. Νιώθεις, άραγε, ικανοποιημένος από αυτή την αντιμετώπιση;

Δεν πρέπει, βέβαια, να ξεχνάμε και τις στιγμές εκείνες όπου κάτι έκτακτο έχει συμβεί ή πρόκειται να συμβεί. Εννοείται πως αν κάποιος συγγενής, κάποιος κολλητός, κάποιος φίλος, κάποιος γνωστός μάθεις ότι έπαθε κάτι, θα τρέξεις. Έχεις την έγνοια τους και θέλεις να ‘σαι βέβαιος ότι όλα πηγαίνουν καλά. Ακόμη κι αν δε σου το ζητήσουν έχεις την ανάγκη να νιώθεις πως βρίσκεσαι πλάι τους έμπρακτα.

Βάζοντας, λοιπόν, όλες αυτές και πολλές ακόμη περιπτώσεις σε μία σειρά, νιώθεις ακόμη πως όλα είναι εντάξει; Νιώθεις δικαιωμένος κι ευχαριστημένος για τις επιλογές σου; Νιώθεις εντάξει απέναντι στον εαυτό σου; Είναι αλήθεια πως η προτεραιότητά σου είναι να δώσεις χώρο στον όποιον σημαντικό για σένα άλλον, να τον κάνεις να αισθανθεί άνετα κι οικεία. Θέλεις, με λίγα λόγια, να του δείξεις την αγάπη σου και το ενδιαφέρον σου. Όμως, αντίστοιχα, εσύ θεωρείς πως το εισπράττεις πίσω; Μήπως, εν τέλει, όλες αυτές οι κινήσεις αγάπης και νοιαξίματος προς το πρόσωπό τους καταλήγουν να σε καταρρακώνουν; Να σε κάνουν να νιώθεις λίγος, όχι αρκετός, μία δεύτερη επιλογή που, λόγω ανασφαλειών, δέχεσαι μόνο και μόνο για να μην καταλήξεις να είσαι η καμία επιλογή τους;

Επίλεξε να το δεις από μια άλλη οπτική. Δε χρειάζεται να ‘σαι πάντα ο πρόθυμος της παρέας. Όταν δε νιώθεις εντάξει με κάτι είναι εντάξει να αρνηθείς -αν πρόκειται αυτό να εξασφαλίζει την ψυχική σου ηρεμία και γαλήνη. Δώσε τον κατάλληλο χώρο στον εαυτό σου, ώστε να μάθεις ποιες είναι οι πραγματικές σου επιθυμίες κι ανάγκες· όχι αυτές που προκύπτουν απ’ τις προσδοκίες και τις κινήσεις των άλλων.

Όρθωσε το ανάστημά σου και δείξε πως δεν είσαι αυτός που σέρνεται πίσω από μέτριες ή αδιάφορες καταστάσεις, απλά και μόνο γιατί δεν μπορεί να γίνει κυρίαρχος αυτών. Φυσικά και μπορείς.  Αν, λοιπόν, ορισμένες φορές νιώθεις πως ικανοποιώντας διαρκώς τους άλλους χάνεις έστω και λίγη απ’ την αξιοπρέπειά σου, απλώς θέσε τα όρια εκείνα που σου γεννούν ασφάλεια και κάνε ένα βήμα πίσω. Δεν είναι ανάγκη να ακολουθείς πάντα.  Γιατί υπάρχουν στιγμές που πρέπει να ακούσεις τα δικά σου «θέλω» για να νιώθεις ισορροπημένος και πλήρης.

Να δίνεσαι, αλλά να μη σκορπίζεσαι! Σου το χρωστάς!