Έχουμε κατακερματίσει τον έρωτα σε τέτοιο βαθμό που εκφυλιστικά η λέξη τείνει να χάσει τη σημασία της. Λέξη βαρυσήμαντη, έννοια που υπήρχε πριν από εμάς κι αποτέλεσε σκαλοπάτι για τρανές αλλαγές στον κόσμο. Πώς μπορούμε να μιλάμε για ένωση μεταξύ των ανθρώπων; Πώς μπορούμε να μιλάμε ακόμα και για επικοινωνία με τον ίδιο μας τον εαυτό;
Η μοναξιά έρχεται να λάβει την υψηλότερη θέση στις αιτίες των ψυχικών νοσημάτων του καιρού μας. Η ίδια μοναξιά που αγκάλιασαν σπουδαίοι άνθρωποι στο παρελθόν, εκείνη που έδωσε το έναυσμα για να ξεκινήσουν σκέψεις κατανόησης κι αποδοχής του «εγώ», μεταμορφωμένη σε γόνδολα του βαρκάρη του κάτω κόσμου, σε ένα ταξίδι του νου απ’ τη ζωή στο θάνατο και πάλι στην αναγέννηση της ζωής. Της ενεργητικής, της λογικής, της ζωντανής, αφήνοντας πίσω τις αλυσίδες της παθητικής κι άβουλης σκέψης.
Ποιος φταίει για αυτή την ανυπόφορη μοναξιά; Φταίει η ίδια η γενιά μας που δε ζει σε μια εποχή με σταθερές αξιών κι ηθικής; Η έλλειψη ενός κοινωνικού αγώνα για να ‘χει μέσα από ένα αίσθημα ενότητας και κοινού σκοπού κάτι να προσφέρει, όπως έκαναν οι προηγούμενες γενιές στη σύγχρονη ιστορία; Φταίει ο πόνος της μοναχικής σκέψης που σουβλίζει κάθε χιλιοστό του εγκεφάλου και με φρενίτιδα προσπαθούμε να απαλλαγούμε από αυτή; Φταίει που μάθαμε να ‘μαστε πλήρεις με όλα τα έξω απ’ τον εαυτό μας κι όταν φτάσαμε να μείνουμε για λίγο μόνοι, μαζί του, μαζί μας, τρελαινόμαστε με αυτόν τον άγνωστο που κατοικεί μέσα μας; Ή μήπως φταίει η τάση μας να αναζητούμε τον έρωτα σε ένα κορμί, μια σκέψη, μια κατάσταση, που θα ‘ρθει ως από μηχανής θεός να μας εξιλεώσει, αγνοώντας παντελώς τον πρώτο έρωτα που θα ‘πρεπε να επιδιώκουμε, αυτόν με τον εαυτό μας;
Αντ’ αυτού, προσπαθούμε με πάθος να σβήσουμε κάθε ίχνος αυτής της εσωτερικής φωνής σαν να ‘ναι κάτι το αμαρτωλό, κάτι αποτρόπαιο που δε θα ‘πρεπε να υπάρχει καν, μια ντροπή που πρέπει να την κρύψουμε πολύ καλά, ακόμα κι από εμάς. Ένα άλμα στο κενό που αποφεύγουμε πάση θυσία, δημιουργώντας άλλο ένα κενοτάφιο. Επιλέγουμε να μας οδηγήσουν μακριά από αυτή την αναζήτηση Σειρήνες που παίρνουν την όψη μαύρων κρυστάλλινων οθονών. Από παραπλάνηση πλέον γίνονται επιθυμία και μόνη επιθυμία η λαιμαργία.
Λαιμαργία για καταναλωτισμό αγαθών που τα ‘χουμε τάχα ανάγκη, λαιμαργία για λίγα δευτερόλεπτα αυτοπροβολής, δόξας κι αποδοχής με ψεύτικες φανφάρες που σπουδάζουμε τεχνικές για να τις δημιουργούμε, λαιμαργία για κατανάλωση σάρκας ή «εμπειρίες για να μην υπάρξουν απωθημένα», όπως τις έχουμε δικαιολογήσει, μπας κι η αυξημένη ντοπαμίνη υπερκαλύψει για λίγο το κενό. Το κενό αυτό που έχουμε μέσα μας και κάθε φορά αναζητά να καταβροχθίσει μεγαλύτερες δόσεις έντονων στιγμών, μπας και νιώσουμε για λίγο κορεσμό κι αποδοχή, μπας και βγάλουμε απ’ τη σίγαση αυτήν την κραυγή για αγάπη που τερματίστηκε άδοξα κάποια στιγμή στα παιδικά μας χρόνια. «Στολίζουμε με ψεύτικα φτερά, φωνάζω, τραγουδάω, κλαίω, για να συμπνίγω την ανήλεη κραυγή της καρδιάς μου» γράφει ο Καζαντζάκης.
Κι όταν αυτά που διαλέξαμε για να καλύψουμε το κενό, εκείνες οι επιφανειακές λαιμαργίες, δεν οδηγούν παρά σε ένα ακόμα κενό, θυμώνουμε. Σαν παιδιά που το καινούργιο παιχνίδι δε μας γεμίζει, αναλαμβάνουμε κι απολαμβάνουμε το βάρος της συνέχειας χωρίς ευθύνες. Με σχόλια γεμάτα μίσος κι ωμή βία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τοίχους. Ένας καθρέπτης, ακριβώς με την ίδια κρίση και βία που ερχόμαστε με τον εαυτό μας. Ένα άλυτο πρόβλημα, ένας φαύλο κύκλος που θυμίζει σκύλο που κυνηγάει την ουρά του, χωρίς να καταφέρνει ποτέ να την δαγκώσει, ένα σαράκι όπου το μόνο ζωντανό επάνω μας θα μείνει ένα άψυχο σώμα-δοχείο.
«Αν πεθάνεις πριν πεθάνεις, δεν θα πεθάνεις όταν πεθάνεις». Αυτό το άλμα στο κενό, αυτή η μοναξιά που βιώνουμε και την αποφεύγουμε, αυτή τη φωνή που προσπαθούμε να την παραπλανήσουμε και να την αποσιωπήσουμε με χίλιους τρόπους, είναι ο δρόμος. Κι αν νομίζουμε πως κάθε δρόμος έχει εμπόδια, θα σου πω πως τα εμπόδια είναι ο δρόμος. Όσο κι αν φοβίζει αυτός ο άγνωστος, υπάρχει, μιλάει, σκέφτεται. Μόνη λύση φαντάζει η αποδοχή του. Η αποδοχή του εαυτού μας, που φοβίζει γιατί δεν εγγυάται το αποτέλεσμα. Μια πρώτη νύχτα μαζί του. Ένα κρεβάτι που θα σηματοδοτήσει την ενότητα. Μόνο τότε θα υπάρξει έρωτας με τον εαυτό μας κι επικοινωνία με τους συνανθρώπους μας.
Ο έρωτας, με την μία και αληθινή του έννοια είναι –και θα πρέπει να ‘ναι– έρωτας για ζωή!
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη