Ρομαντικοί ρεαλιστές

Είμαστε εκείνοι που οι μισοί μας αποκαλείτε –περιφρονητικά και σχεδόν με αποστροφή– συμφεροντολόγους και ρεαλιστές κι οι άλλοι μισοί μας χλευάζετε –σχεδόν ειρωνικά– χαρακτηρίζοντάς μας ονειροπόλους και ρομαντικούς μέχρι αηδίας.

Ταμπέλες, ετικέτες και προδιαγραφές. Ζούμε, λειτουργούμε, σκεφτόμαστε και πράττουμε –μέχρι κάποια ηλικία, διαφορετική για τον καθένα από μας– με κοινωνικά στερεότυπα και ρετσινιές που μας κολλάνε, γιατί δεν είμαστε σαν τους πολλούς. Λες και το να ‘χεις μια ταμπέλα που σε χαρακτηρίζει πάνω απ’ το κεφάλι σου είναι αξίωμα κοινωνικό. Επειδή δεν ενταχθήκαμε σε κάποια κατηγορία αυτοβούλως και δε θέλουμε κιόλας, είμαστε οι παράξενοι, οι περίεργοι κι οι απροσάρμοστοι με τα πολλά ψυχολογικά προβλήματα.

Έχετε δίκιο! Είμαστε όλα και τίποτα απ’ όσα μας προσάπτετε. Δε θέλουμε, όμως, και δε μας αρέσει να ‘μαστε μόνο ένα. Γιατί αυτό θα ήταν βαρετό, εξαιρετικά μονότονο, ιδιαιτέρως βολικό και θα μας έκανε τραγικά προβλέψιμους. Σίγουρα δε γεννηθήκαμε για να ‘μαστε τέλειοι και με βεβαιότητα –ακόμη και να θέλαμε– δε θα μπορούσαμε να γίνουμε.

Φυσικά και δεν είμαστε εύκολοι άνθρωποι, αλλά με σιγουριά μπορούμε να σας λύσουμε προβλήματα με πολυμήχανους πρακτικούς, ρεαλιστικούς και λογικούς τρόπους, ενώ τρελαινόμαστε από ικανοποίηση όταν ο ρομαντισμός μας χτυπάει κόκκινο κι ας γινόμαστε λιώμα τις περισσότερες φορές από μία πανσέληνο και μόνο, κάνοντας όνειρα και φτιάχνοντας εικόνες για το μέλλον. Λάθη; Φυσικά και κάνουμε. Πολλά και ποικίλα. Αλλά είναι ο ρεαλισμός που μας βοηθάει να αντιπαρερχόμαστε των δύσκολων συνθηκών κι έρχεται στο καπάκι ο ρομαντισμός που δε μας αφήνει να εγκαταλείπουμε με την πρώτη δυσκολία ή μαλακία.

Γνωρίζουμε πως θα μπορούσαμε να χαρακτηριστούμε και διχασμένες προσωπικότητες, αλλά καθόλου δε μας ενδιαφέρουν οι χαρακτηρισμοί που μας αποδίδονται κι οι γνώμες των ανθρώπων που δεν είναι σημαντικοί στη ζωή μας, όσων δεν έδειξαν εμπράκτως την αφοσίωσή τους σε μας. Γιατί εμείς όταν πιστέψουμε σ’ έναν άνθρωπο, σε μια ιδέα, σ’ ένα σκοπό, γινόμαστε πιστά σκυλιά και δεν τα παρατάμε. Βλέπετε, το κράμα των δύο διαφορετικών ιδιοτήτων που μας κατακλύζουν μας κάνει να γινόμαστε πιστοί σύντροφοι, αιώνιοι φίλοι, ιδιαιτέρως φιλότιμα κολλημένοι και πάρα πολύ απαιτητικοί. Πρώτα προς τον εαυτό μας και μετά προς τους άλλους. Κι όλα αυτά πρέπει να ‘ναι ταυτοχρόνως αμφίδρομα.

Οι δύο αυτές διαφορετικές ιδιότητες, που θα έλεγε κανείς πως είναι παράλληλες αλλά σχεδόν κολλητά η μία με την άλλη, διεγείρουν κομμάτια του εγκεφάλου μας και της ψυχής μας, που όταν δουλεύουν και τα δύο με φουλ τις μηχανές σχεδόν βλέπουμε πυροτεχνήματα. Κι αυτό δεν προκαλείται πάντα από μόνο του. Έχει να κάνει με τις καταστάσεις που ζούμε και τους ανθρώπους που συναναστρεφόμαστε. Δεν απορρίπτουμε εύκολα, όπως δεν τα παρατάμε κι εύκολα, αν κάτι είναι σημαντικό και σπάνιο για μας.

Όχι, δεν ψάχνουμε το υπέρτατο σε κάθε στιγμή της ημέρας, καθότι μας καταπίνει κι εμάς η καθημερινότητα, αλλά όταν φανεί ένα φως στην άκρη του τούνελ, δεν υπάρχει περίπτωση να του γυρίσουμε την πλάτη. Εκτός αν το φως σβήσει από μόνο του. Αλλά ακόμη και τότε, δεν είμαστε απολύτως σίγουροι πως θα τα παρατήσουμε. Είναι που πριν χαρακτηρίσουμε κάτι ως ιδιαίτερο –άνθρωπο, γεγονός, κατάσταση– το ‘χουμε περάσει από χίλια λογικά και ρεαλιστικά κόσκινα, οπότε έχει κερδίσει επάξια τον χαρακτηρισμό του αυτό και για μας είναι κάτι σαν ένα μικρό θαύμα. Πώς να παρατήσεις ένα θαύμα;

Είναι που ο ρεαλισμός θα μας υπενθυμίσει ότι εκεί υπήρχε ένα φως, άρα μπορεί να ανάψει ξανά κι απ’ την άλλη ο ρομαντισμός δε βλέπει την ώρα να το συναντήσει. Αλληγορικά και περίεργα όλα αυτά και καθόλου πραγματοποιήσιμα; Διαφωνούμε και το αποδεικνύουμε ποικιλοτρόπως καθημερινά!

Ο Ντοστογιέφκσι, ο οποίος κρατάει τη σκυτάλη του ρεαλιστή και ρομαντικού ταυτόχρονα, στους «Αδελφούς Καραμαζόφ» λέει: «Το μυστήριο της ανθρώπινης ύπαρξης δε βρίσκεται στο να μένουμε απλώς ζωντανοί, αλλά στο να βρούμε κάτι για να ζούμε».

Κι όταν εμείς, οι παράξενοι, βρούμε αυτό το κάτι για να ζούμε, γινόμαστε σχεδόν ανίκητοι!