Με τη συνοδεία της Ποντιακής λύρας, τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς ψέλνονται από μικρούς και μεγάλους παραδοσιακά εδώ και πολλά χρόνια. Στον Πόντο, είθισται, στις περιπτώσεις που τα κάλαντα τα λένε οι μεγάλοι τα έσοδα να προορίζονται για τη λειτουργεία των σχολείων, ως έθιμο από εποχές που δεν υπήρχαν οικονομικοί πόροι και τα έξοδα της εκπαίδευσης κάλυπτε η εκάστοτε κοινότητα. «Καλαντάδες» τους ονόμαζαν κι εκτός από τη λύρα, η ομάδα κρατούσε κι ένα στολισμένο καράβι. Στους Καλαντάρηδες προσφέρονταν φρούτα, ξηροί καρποί, αυγά και γλυκά. Στη Γαράσαρη -περιοχή του Πόντου- και καταγωγή των περισσότερων Πόντιων του χωριού μου, έδιναν στην ομάδα με τα κάλαντα και τη λεγόμενη «κολόθα» που είναι πεντανόστιμα μικρά τσουρεκάκια, σαν γλυκό ψωμί.
Ποντιακά κάλαντα Πρωτοχρονιάς
Αρχή κάλαντα κι αρχή του χρόνου – κι αρχή του χρόνου,
πάντα κάλαντα, πάντα του χρόνου – πάντα του χρόνου.
Αρχή μήλον εν κι αρχή κυδών εν – κι αρχή κυδών εν,
κι αρχή βάλσαμον το μυριγμένον – το μυριγμένον.
Εμυρίστεν ατό ο κόσμος όλεν – ο κόσμος όλεν,
για μύριστ ατό και εσύ αφέντα καλέ μ’ αφέντα.
Έρθαν καλά παιδία ‘ς σην πόρτα σ’ και ξαν’ ‘ς σην πόρτα σ’,
άψον το κερί κι έλα σην πόρτα σ’.
Δέβα σο ταρέζ κι έλα σην πόρταν
δόσ’ μας ούβας και λεφτοκάραι…
κι αν ανοί’εις μας χαρά σην πόρτας!
Αρχή κάλαντα και αρχή του χρόνου
Αρχή μήλο είναι και αρχή κυδώνι είναι
Κι αρχή βάλσαμο το ευωδιαστό
Το μύρισε ο κόσμος όλος
Μύρισε το και συ αφέντη καλέ μου αφέντη
Πήγαινε στο ράφι και έλα στη πόρτα
Δώσε μας χουρμάδες και φουντούκια
Και αν μας ανοίξεις χαρά στην πόρτα σου.
Υγεία, ευλογία και καλή χρονιά.
Ευχαριστώ τον χοροδιδάσκαλο Χρήστο Πακαταρίδη για τη συμμετοχή του.
Συντάκτης: Ταρασία Γεωργιάδου
