Όλοι σε κάποια περίοδο της ζωής μας έχουμε νιώσει να απειλούμαστε. Γεγονός που συνεπάγεται ένα δικό μας αίσθημα μίσους για ό,τι μας έκανε να αισθανθούμε έτσι. Η απειλή γεννάει φόβο κι ο φόβος με τη σειρά του γεννάει θυμό που εύκολα μεταφράζεται σε μίσος.
Από μικροί, καλώς ή κακώς, έχουμε μεγαλώσει μέσα σε συγκεκριμένα στερεότυπα, με συγκεκριμένες ιδέες, που κατά τη διάρκεια της ζωής μας τις αναπτύσσουμε βάσει των όσων έχουμε περάσει. Μόνο εμείς μπορούμε να κρίνουμε τι δε μας αρέσει, τι πιστεύουμε ότι μπορεί να μας δημιουργήσει προβλήματα, τι απειλεί τη ζωή και τη σκέψη μας κι άρα μόνο εμείς οι ίδιοι διαλέγουμε τι ή ποιον θα μισήσουμε.
Σκέψου το κι αλλιώς. Θα ένιωθες μίσος για κάποιον που δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να σε πληγώσει, να σε θίξει ή έστω να σε εκθέσει; Όχι. Κι αν αυτός ήταν ο ίδιος σου ο εαυτός; Αν οι ιδέες σου, θεωρείς, ότι μπορεί να σε διασύρουν αν τις εκφράσεις; Τότε τι γίνεται; Καταπιέζεσαι! Ή επιλέγεις την άλλη οδό. Νιώθεις μίσος για ό,τι μπορεί να σε κάνει να αποκαλυφθείς.
Πολλοί, αν όχι όλοι, έχουμε κάποια χαρακτηριστικά, κάποιες ιδιαιτερότητες του χαρακτήρα μας, για τα οποία πιθανόν να ντρεπόμαστε. Δε θέλουμε να βγούνε παραέξω. Δε νιώθουμε άνετα με τους τυχόν χαρακτηρισμούς που μπορεί να μας αποδοθούν αν εκδηλωθούμε. Τρανό παράδειγμα είναι το πόσο χαλαροί το παίζουμε –και καλά– όσον αφορά τη σχέση μας. Ε, μη μας πουν δα και ζηλιάρηδες. Θα αντιδράσουμε άσχημα όταν ακούσουμε κάποιον να μας μιλάει για την ακραία ζήλια που τρέφει για το ταίρι του. Ίσως τον κατακρίνουμε κιόλας. Αυτό δεν είναι, άλλωστε, το σωστό; Δε σκεφτόμαστε, όμως, ότι έτσι κατακρίνουμε και τον εαυτό μας.
Καλά τα λέμε στους άλλους, αλλά ας κοιτάξουμε λίγο και την καμπούρα μας. Κρυβόμαστε πίσω απ’ το δάχτυλό μας, μιλάμε με τη φωνή της λογικής και καταδικάζουμε ιδιότητες που οι ίδιοι έχουμε υιοθετήσει, κι όλα αυτά γιατί; Γιατί φοβόμαστε! Φοβόμαστε την κριτική, φοβόμαστε μη φανεί στους γύρω μας ότι κι εμείς αντιδράμε έτσι. Νιώθουμε ότι απειλούμαστε, μην τυχόν κι ανοίξει κανείς εκείνο το μικρό μπαουλάκι, που το έχουμε καλά ασφαλισμένο, και βγουν στη φόρα όλα μας τα μυστικά.
Η απειλή αυτή που νιώθουμε, όμως, δεν περιορίζεται μόνο σε τέτοια περιστατικά και δεν αφορά μόνο τις ερωτικές σχέσεις μας. Επεκτείνεται γενικότερα μέσα στην κοινωνία, γιγαντώνεται κι αποτελεί πρόβλημα που καταπιέζει και πνίγει έναν πολύ μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Ορισμένα θέματα φορούν την ταμπέλα «ταμπού» κι έτσι δεν τα συζητούμε, πιστεύοντας αφελώς πως θάβοντας κάτι αυτό παύει και να υπάρχει.
Ανάμεσα στα τόσα δισεκατομμύρια ανθρώπων, που κατοικούμε στη Γη, πάρτε το απόφαση πως δε γίνεται, δεν είναι εφικτό να είμαστε όλοι ίδιοι, σαφώς και δε γίνεται να ‘μαστε όλοι ετεροφυλόφιλοι. Θα υπάρχουν κι ομοφυλόφιλοι, κι αμφιφυλόφιλοι κι ασέξουαλ ακόμα. Κάθε άνθρωπος, ως ξεχωριστή προσωπικότητα, προφανώς και θα έχει και διαφορετική σεξουαλικότητα. Κι όμως, εν έτει 2018, αυτό ακόμα θεωρείται ταμπού.
Πόσοι είναι αυτοί που καταπιέζονται κι από φόβο αρνούνται να μιλήσουν ελεύθερα για τις προτιμήσεις τους; Πόσοι είναι κι εκείνοι που υποκρίνονται τους στρέιτ και μάλιστα κατακρίνουν τους ομοφυλόφιλους ενώ στην πραγματικότητα έχουν ή θα ήθελαν να έχουν σχέσεις παραπάνω από φιλικές με άτομα του ίδιου φύλου; Γίνονται ομοφοβικοί για να καλύψουν τη δική τους σεξουαλικότητα, καταπιέζοντας τις δικές τους ομοφυλοφιλικές τάσεις.
Δεν αποδέχονται ούτε οι ίδιοι τον εαυτό τους, πέφτουν στην παγίδα που ανέκαθεν θέτει η κοινωνία ανάμεσα σε «κανονικότητα» (ό,τι θεωρούν, δηλαδή, οι πολλοί «φυσιολογικό») και «διαφορετικότητα» και φοβούμενοι την απόρριψη και την κατακραυγή, καθώς πιστεύουν πως αυτό που τους συμβαίνει είναι «μη φυσιολογικό» αφού είναι έξω απ’ τα πρότυπα με τα οποία μεγάλωσαν, όχι απλώς κρύβονται αλλά κατακρίνουν εκείνους που τους μοιάζουν, σε μια προσπάθεια ίσως να αμυνθούν. Άρα μία λύση τους απομένει. Να μισήσουν καθέναν που ανήκει σε αυτήν την κατηγορία, να τον καταδικάσουν στους γύρω τους, μήπως εκείνοι πείσουν για «φυσιολογικοί». Κι εδώ έρχεται να κολλήσει αυτό που προείπαμε: Μισούμε ό,τι φοβόμαστε -και συχνά αυτό που τρέμουμε είναι ο ίδιος μας ο εαυτός.
Αρνούμαστε να αποδεχτούμε εμάς, όπως είμαστε, γι’ αυτό που είμαστε. Δεν αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα γιατί, σε καμία περίπτωση, δε θέλουμε να παραδεχτούμε πως είμαστε κι εμείς διαφορετικοί. Προσπαθούμε συνεχώς να είμαστε τέλειοι, να συμβαδίζουμε με τους κανόνες και τα πρότυπα που μας σερβίρουν. Μόνο έτσι θα είμαστε αποδεκτοί. Μόνο έτσι θα διώξουμε από πάνω μας τα μάτια του κόσμου και θα καταφέρουμε να τους κλείσουμε το στόμα, για να μην πιάσουν το όνομά μας σε αυτό. Κι όλο αυτό πώς γίνεται; Υποβαθμίζοντας καθετί που ταυτίζεται με όσα μας απασχολούν, με όσα κάποιοι άλλοι μπορεί να θελήσουν να κατακρίνουν. Αν μισήσουμε αυτό που μας απειλεί, θα το αποβάλλουμε από πάνω μας. Κανείς δε θα μας καταλάβει. Θα φορέσουμε τη μάσκα του ηθικού και του αναμάρτητου, θα κατηγορήσουμε όσους έχουν το ίδιο «ελάττωμα» με εμάς και θα τους ξεγελάσουμε όλους. Όλους, εκτός απ’ τον εαυτό μας!
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη