Έχεις αναρωτηθεί ποτέ τι θα έλεγε ο παιδικός εαυτός σου, αν αντίκριζε τον σημερινό σου; Πιθανότατα, η ζωή σου δεν έχει σχεδόν καμία σχέση με αυτή που φανταζόσουν όταν ήσουν 10 χρονών. Όλα, όταν είμαστε παιδιά, μοιάζουν τόσο απλά, που δε μας περνάνε καν απ’ το μυαλό ορισμένα ή κι όλα αυτά που πλέον μας απασχολούν περισσότερο από καθετί. Οτιδήποτε δεν ανήκει στην κατηγορία «παιχνίδι» δεν μπορεί καν να αποσπάσει την προσοχή ενός δεκάχρονου. Όλα φαντάζουν υπέροχα –σχεδόν ουτοπικά– μέσα απ’ την αθωότητα με την οποία αντιλαμβάνεται τη ζωή.
Όταν ήσουν μικρό δεν μπορούσες να φανταστείς τη συνέχεια. Τώρα, έχεις σκεφτεί πώς μπορεί να ‘χει εξελιχθεί η ζωή σου μέχρι τα 50 σου; Ή μάλλον έχεις σκεφτεί πώς θα αντιλαμβάνεσαι εσύ τη ζωή σου σε εκείνη την ηλικία; Πόσες φορές έχεις αγνοήσει τις πραγματικές σου επιθυμίες, γιατί θεώρησες ότι ήταν πολύ παιδιάστικο το να ρισκάρεις; Κρίμα αυτή τη στιγμή να πιάνεις τον εαυτό σου να μετανιώνει για κάτι που (δεν) έγινε στο παρελθόν κι ίσως τώρα να το αντιμετώπιζες αλλιώς.
Ίσως, τελικά, η οπτική του 10χρονου με την οπτική του 50άρη να συνάδουν. Όχι γιατί ο άνθρωπος όσο μεγαλώνει παλιμπαιδίζει, όχι. Απλά υπάρχει ένα κοινό σημείο στην κοσμοθεωρία των δύο ηλικιών. Ένα παιδί 10 χρονών δεν έχει τίποτα να χάσει, έτσι ρισκάρει, χωρίς να βλέπει τον κίνδυνο ή τις συνέπειες των πράξεών του, δρα βάσει θέλησης -όχι τόσο λογικής. Αψηφά τα «πρέπει» και τα «μη» κι επικεντρώνεται στον στόχο του. Αναλόγως πράττει κι ένας άνθρωπος γύρω στα 50. Έχει δει τον εαυτό του σε όλες τις φάσεις του. Δεν έχει πλέον κάτι να χάσει. Δε λέμε δα ότι τα 50 είναι το τέλος, αλλά σίγουρα ένας άνθρωπος μέχρι την ηλικία αυτή έχει δει, κρίνει, συνειδητοποιήσει επιθυμίες κι ανάγκες και σίγουρα έχει ωριμάσει. Μπορεί, δηλαδή, πλέον να αντικρίσει τα λάθη του και τα απωθημένα του κι είναι, συνήθως, πρόθυμος να επανορθώσει.
Σκέψου πόσα πράγματα απ’ το παρελθόν του νοσταλγεί ένας μεσήλικας. Όταν φτάνεις σε αυτήν την ηλικία και συζητάς με ένα παιδί, ο ενθουσιασμός κι η αισιοδοξία, με την οποία εκείνο αντιλαμβάνεται τον κόσμο, σε κινητοποιούν για να δεις κι εσύ τα πράγματα αλλιώς. Αυτά που μέχρι τώρα σε ταλαιπωρούσαν, φαίνονται τόσο περίπλοκα στα μάτια ενός παιδιού. Για εκείνο λύνονται απλά με μια αγκαλιά. Κι ίσως να μην έχει άδικο. Σκέψου πόση χαρά μπορείς να προσφέρεις σε κάποιον με μία μόνο αγκαλιά, κι ας τη θεωρείς εσύ περιττή, αυτονόητη ή ασήμαντη. Για ένα παιδί, η χειρονομία αυτή, μπορεί να λύσει τα πάντα∙ απ’ τη διαφωνία με το φιλαράκι του μέχρι το παράπονο για την τούμπα που έφαγε με το ποδήλατο. Στ’ αλήθεια, πόσο πιο όμορφες κι εύκολες θα ήταν οι ανθρώπινες σχέσεις, αν συνεχίζαμε να σκεφτόμαστε έτσι, αν δίναμε τέλος στους καβγάδες με μια αγκαλιά, αν ζητούσαμε συγγνώμη χωρίς δεύτερη σκέψη και λέγαμε «σ’ αγαπώ» κάθε που το νιώθαμε;
Μέχρι και στο θέμα του έρωτα συχνά ένας μεσήλικας καταλήγει να αναθεωρεί, πλησιάζοντας ξανά την παιδική του προσέγγιση. Γιατί, αν ρωτήσεις ένα παιδί για τον έρωτα, εννοείται πως δεν πρόκειται να σου μιλήσει για πάθος, ζήλιες, φλογερές νύχτες, τσακωμούς κι όλα αυτά που ανακαλύπτουμε όταν ερωτευόμαστε. Ένα παιδί θα σου μιλήσει για όσα βλέπει τριγύρω του και στην καθημερινότητά του, δηλαδή οικογένεια, γάμο, οικειότητα. Αυτά φαντάζεται το παιδί ότι είναι έρωτας. Ένας μεγαλύτερος άνθρωπος φτάνοντας στην ηλικία των 50, κι έχοντας κάνει λογικά αρκετές σχέσεις στην ως τώρα διαδρομή του, αναζητά συνήθως την ηρεμία του, εστιάζει στον γάμο του και την οικογένειά του, αν έχει κάνει. Ίσως κάποτε, όμως, η ηρεμία αυτή να μπερδεύεται με το βόλεμα, μέσα σ’ έναν γάμο που δεν τον κάνει (πια) ευτυχισμένο ή απλά που τον θεωρεί δεδομένο, κομμάτι της ρουτίνας του. Το παιδί, όμως, δε συμβιβάζεται -τουλάχιστον όσο παραμένει παιδί. Εκείνο ορίζει ως «έρωτα» τον άνθρωπο με τον οποίο θα ήθελε να γελά μαζί του για μια ζωή.
Τι συμπεραίνεις, τελικά; Ίσως οι συγκρίσεις αυτές να μη βγάζουν πουθενά, ίσως κι οι παραπάνω γραμμές να σ’ έκαναν να αναθεωρήσεις. Ίσως, όμως, κι η λύση να βρίσκεται αλλού. Τι θα έλεγες να αρχίσεις να βλέπεις διαφορετικά τη ζωή σου, ειδικά αν κάτι σε αυτή δε σε ικανοποιεί; Καμιά φορά, δεν είναι τα πράγματα στραβά, αλλά η γωνία απ’ την οποία τα βλέπουμε. Γιατί πριν κάνεις το επόμενο βήμα σου δε ρωτάς το παιδί, που κάποτε ήσουν, να σου πει τη γνώμη του; Ή και τον μεσήλικα –μελλοντικό– εαυτό σου. Θα ήταν ικανοποιημένος με την πράξη, που ετοιμάζεσαι να του χρεώσεις; Ή θα φτάσεις να κοπανάς το κεφάλι σου στον τοίχο, που σε άφησες να μεγαλώσεις;
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη