Οι φίλοι που τελικά παντρεύτηκαν ενώ ορκίζονταν πως δεν πρόκειται

Τι σας ταιριάζει καλύτερα δίπλα στη λέξη «γάμος»∙ απροθυμία για συμβιβασμό ή ολοκλήρωση της ευτυχίας; Μη βιαστείτε να απαντήσετε, κοιτάξτε λίγο το ταβάνι και σκεφτείτε: να παντρεύεται κανείς ή να μην παντρεύεται; Γιατί το να ζει είναι σίγουρο! Να κάνει ό,τι θέλει, θα απαντούσα εγώ. Να ακολουθεί πάντα τις εσωτερικές του προδιαθέσεις χωρίς να φιλτράρει τα θέλω του από ψυχαναγκαστικά κοινωνικά στερεότυπα ούτε να μπερδεύεται απ’ τις χαζές δικές μου ερωτήσεις.

Να κάνει ό,τι είναι δυνατό για να συμβαδίζουν οι πεποιθήσεις του με τις πράξεις του. Αυτό είναι η ουσία στη ζωή. Να κάνεις πράξη όσα πιστεύεις κι όχι δεν είναι πάντα εφικτό, μα ούτε κι ανέφικτο. Πολλές οι απόψεις, πολλές κι οι παρέες που κατά καιρούς συζητιούνται τέτοια θέματα περί γάμου και λοιπών.

Δεν ξέρω στον περίγυρό σας, στην παρέα μου πάντως αναφέραμε τον γάμο μόνο από ιστορικής άποψης. Σπουδαγμένα νιάτα, αχ! Επρόκειτο για ένα κοινωνικό συμβιβασμό που θεσπίστηκε με την πάροδο των χρόνων και που σκοπός του ήταν η εξασφάλιση του μέλλοντος κι η απόκτηση ιδιωτικής περιουσίας. Ένας αστικός θεσμός με υποχρεωτική συνοίκηση, ιδιοκτησίες κι άλλα τέτοια. Όλα αυτά για παντοτινές αγάπες, έρωτες και θρησκείες  ήρθαν μετά για να ενισχύσουν άλλη μια ανόητη κοινωνική σύμβαση. Λες κι οι άνθρωποι περίμεναν τον γάμο για να ερωτευτούν και ν’ αγαπήσουν.

Ακούγαμε «και στα δικά σας» και φτύναμε τον κόρφο μας. Η απάντηση «ευχαριστώ»  ήταν κι είναι απλά ένα δείγμα καλής διαγωγής και σεβασμού προς τον εκάστοτε καλοπροαίρετο πάντα συγγενή ή φίλο που προασπίζεται τον γάμο ως φυσική εξέλιξη των ερωτικών σχέσεων. Ευχές από ανθρώπους που πιστεύουν ότι μ’ έναν γάμο επισφραγίζεται ο  παντοτινός τους έρωτας, η αγάπη κι η ευτυχία. Που πιστεύουν ότι ο κύριος προορισμός του ανθρώπου είναι να παντρεύεται και να κάνει οικογένεια.

Να με συγχωρείτε πολύ που πάλι θα βγει στην επιφάνεια αυτό το πνεύμα αντιλογίας που με χαρακτηρίζει, αλλά όχι, δεν είναι έτσι. Ή μάλλον δεν είναι μόνο έτσι. Δέχομαι ότι την ευτυχία του ο καθένας τη βρίσκει αλλού, κάποιοι και στο γάμο, δε δέχομαι όμως ότι μόνο μ’ ένα γάμο το ζευγάρι «ενώνεται» και ζει «βίο ανθόσπαρτο».

Να κάνει οικογένεια, αν το θέλει κι όταν το θέλει και να μην κάνει αν δεν το θέλει. Ένα ζευγάρι μπορεί να ευτυχήσει και χωρίς υπογραφές, χωρίς δεσμεύσεις και χωρίς να υπολογίζει πάντα τη γνώμη των άλλων. Μπορεί να ερωτευτεί πολύ, να αγαπηθεί πολύ χωρίς χαρτιά κι υποσχέσεις περί παντοτινής αφοσίωσης. Άσε που κάποιοι είμαστε αλλεργικοί σε υποσχέσεις τύπου «για πάντα» και δεν τις συνηθίζουμε.

Και έτσι ωραία όπως σας τα γράφω, τα λέγαμε και με τους φίλους μου, μέχρι που σκάει το πρώτο προσκλητήριο. Ήταν από ‘κείνα τα προσκλητήρια που χρειάζεσαι κάποια λεπτά για να τα χωνέψεις, από ‘κείνα που ο γαμπρός κι η νύφη δε σου ήταν άγνωστοι ούτε μακρινοί συγγενείς. Ήταν άτομα που δε θα παντρεύονταν ποτέ, όπως δηλώνανε, ήταν απ’ αυτά που όταν εσύ άφηνες παραθυράκια, αυτοί τα έκλειναν με σιγουριά. Είναι τα ίδια άτομα που τώρα λείπουν απ’ τις εξόδους σας λόγω υποχρεώσεων.

Είναι οι φίλοι σου που τώρα σου εύχονται και «στα δικά σου» κι εσύ με χαμόγελο κουνάς το κεφάλι και δε βγάζεις άχνα. Ούτε καν «ευχαριστώ» δε λες και το χαμόγελο πιο πολύ για να συνοδεύσει όσα είπαν τα μάτια σας ήταν. Δε χρειάζονται ευγένειες μεταξύ σας άλλωστε, ξέρεις ότι τα «ποτέ» και τα «πάντα» είναι λέξεις που αν τις πεις σε κυνηγάνε μετά. Όλοι έχουμε τέτοιους φίλους που έκαναν αυτό το «βήμα» προς την ευτυχία τους  παρά τις αρχικές τους πεποιθήσεις. Λούστηκαν αυτά που έκραζαν κι όμως τους αγαπάμε κι είμαστε δίπλα τους.

Κάποιοι  άλλοι πάλι, πιστοί –ακόμα-– στις πεποιθήσεις τους, μια μειοψηφία πιθανόν, ποντάρουν ακόμα σε μια σχέση Σαρτρ-Μποβουάρ, μια σχέση ουσιαστικών συντρόφων χωρίς κτητικότητες και δεσμεύσεις. Μια σχέση που η  διάρκειά της δεν υπογράφεται με στιλό, αλλά με πάθος και ένταση.

Όλα άλλωστε έχουν έναν κρυμμένο ηθικό ρελατιβισμό, γιατί όχι κι οι ερωτικές σχέσεις;