Οι άνθρωποι στον έρωτα αναζητούν το ιδανικό. Τον ιδανικό σύντροφο, τις ιδανικές συμπεριφορές, την ιδανική σχέση. Κι εκεί κάνουν το πρώτο λάθος· γιγαντώνουν τις προσδοκίες τους κι ως αποτέλεσμα βιώνουν -σχεδόν κατά κανόνα- την απόλυτη απογοήτευση.
Οι σχέσεις ή ορθότερα τ’ άτομα μέσα σ’ αυτές θα σε πληγώσουν. Άλλοτε εσκεμμένα κι άλλοτε όχι, άλλοτε συνειδητά κι ηθελημένα κι άλλοτε τυχαία κι αναπόφευκτα. Άλλες φορές με πληγές επιφανειακές, απλές γρατζουνιές κι άλλες με βαθιές μαχαιριές που αφήνουν σημάδια στο δέρμα, τέτοια ώστε να μην ξεχάσει ποτέ η ψυχή.
Ορισμένοι απολαμβάνουν το ρόλο του θύτη, άλλοι αδιαφορούν· κι οι δύο προχωρούν στο επόμενο θύμα. Υπάρχουν όμως κι εκείνοι που μετανοούν (ή έστω αυτό επικαλούνται) επιστρέφουν σαν θλιμμένα κουτάβια και ζητούν συγχώρεση· δίνοντας υποσχέσεις και κυρίως ποντάροντας στον κλονισμένο συναισθηματισμό σου.
Και τώρα μπήκες στο θέμα, δεύτερες ευκαιρίες· πότε πρέπει να δώσεις, πότε να σταματήσεις να δίνεις, μέχρι πόσες, πότε αξίζει, ποιο είναι το κριτήριο, τι νόημα έχουν τα συγχωροχάρτια;
Και μέσα σ’ όλα αυτά το άλλο θεμελιώδες ερώτημα, αλλάζουν οι άνθρωποι;
Είμαστε περίεργα πλάσματα εν γένει, πόσο μάλλον με τις ευκαιρίες. Είναι πολλά αυτά που έχεις να σκεφτείς, είναι το δίλημμα καρδιάς και μυαλού, συναισθηματισμού και λογικής, είναι που η ζυγαριά δεν τείνει ποτέ προς την ίδια κατεύθυνση.
Είναι φορές που οι άνθρωποι είναι απόλυτοι κι αρνητικοί κι άλλες που αναζητάνε απεγνωσμένα εξαιρέσεις να δικαιολογήσουν την ανοχή τους.
Μπορείς να τους διακρίνεις σε δύο κατηγορίες.
Αφενός σ’ αυτούς που δε συγχωρούν, δε συμβιβάζονται, τους σκληρούς. Είναι αυτοί που πιστεύουν πως αν κάποιος σε πληγώσει μια φορά, σίγουρα θα το επαναλάβει και πως η ευκαιρία θα είναι μια νέα σφαίρα για να σε σημαδέψει καλύτερα την επόμενη.
Ίσως και να τείνω προς τα εκεί. Μου αρέσουν αυτοί οι άνθρωποι· είναι απαιτητικοί, διεκδικητικοί, όχι απαραίτητα εκδικητικοί, σίγουρα παθιασμένοι. Αναμφισβήτητα με κότσια. Θέλει δύναμη να κάψεις τα δεσμά της συνήθειας, τα οποία αν και αόρατα, είναι πανίσχυρα.
Γιατί αυτό που πονάει περισσότερο κι απ’ τον ίδιο τον έρωτα, είναι η συνήθεια. Το ότι έμαθες να ζεις δίπλα του και τώρα δεν ξέρεις πώς να διαχειριστείς αυτό το κενό, ακόμα κι αν ο ίδιος ο έρωτας, σε ανάγκασε να κρατήσεις αποστάσεις.
Αφετέρου υπάρχουν απέναντι τους εκείνοι που μπροστά σε κάθε σκάρτη συμπεριφορά του συντρόφου τους θα ψάξουν για άλλοθι, ίσως κατηγορήσουν και τον εαυτό τους, θα συγχωρήσουν (ή τουλάχιστον θα προσπαθήσουν) και οι ευκαιρίες που θα δώσουν θα είναι αμέτρητες, μία για κάθε νέο αμάρτημα.
Βλέπεις, όταν δέχεσαι το λάθος του άλλου, συνήθως δεν το εκτιμάει, δεν κρατάει τις υποσχέσεις του, δεν το αντιμετωπίζει με ευγνωμοσύνη, ίσως να μην το σέβεται καν.
Πιστεύει πως κάθε προβληματική κι ανέντιμη συμπεριφορά του που συγχωρέθηκε ή έστω έγινε δεκτή, του δίνει ένα ακόμα προβάδισμα, τη δυνατότητα να σε πατήσει για άλλη μια φορά, πιο δυνατά· είναι σα να κερδίζει δικαιώματα πάνω σου, σα να ‘σαι πια ιδιοκτησία του που μπορεί να τσαλαπατήσει βίαια όπως το επιθυμεί. Το βλέπει σαν πρόκληση, σαν παιχνίδι εξουσίας πάνω σου με αυτόν κατακτητή.
Οι άνθρωποι αυτοί που χαραμίζουν τις ευκαιρίες τους δεν είναι μαζοχιστές, είναι δειλοί. Έτσι είναι οι άνθρωποι στον έρωτα, δειλιάζουν. Φοβούνται να τον αναγνωρίσουν, να τον παραδεχτούν, να τον ζήσουν, να τον νιώσουν. Τρέμουν όμως περισσότερο απ’ όλα να ομολογήσουν πως έπαψαν πια να τον αισθάνονται, πως χάθηκε απ’ τη ζωή τους.
Μένουν απατημένοι, ταπεινωμένοι, πληγωμένοι, σκορπίζοντας ευκαιρίες, χαραμίζοντας την ύπαρξή τους υποκρινόμενοι πως είναι καλά γιατί δεν έχουν την δύναμη να χάσουν τη συνήθεια, την ασφάλεια, το δεκανίκι. Κι ας είναι πλέον σπασμένο και σαθρό.
Αυτοτιμωρούνται γιατί όσο κι αν προσπαθήσουν να συγχωρέσουν, δε θα καταφέρουν ποτέ να ξεχάσουν. Οι σκέψεις κι οι αμφιβολίες θα τους περιτριγυρίζουν διαρκώς, γίνονται καχύποπτοι και πιεστικοί. Στην πραγματικότητα όμως πνίγουν τον εαυτό τους καθώς απ’ τη στιγμή που αποφασίσεις να συγχωρέσεις, δε δικαιούσαι να το αναφέρεις ποτέ ξανά.
Μια κατηγορία από μόνοι τους, την πιο αψυχολόγητη, αποτελούν αυτοί που παριστάνουν τον πιο σκληρό κι αμείλικτο δικαστή για τους άλλους, τον πιο συμπονετικό προασπιστή όμως για τον εαυτό τους.
Αναγάγουν σε έγκλημα κάθε αρνητική συμπεριφορά του συντρόφου τους, σε πταίσμα όμως την αντίστοιχη δική τους. Γιατί απλά πάντα υπάρχουν ελαφρυντικά για τον εαυτό μας, πάντα οι προθέσεις μας είναι αθώες και τίμιες, πάντα είμαστε θύματα και πάντα άλλοι οι θύτες.
Τα άτομα αυτά λοιπόν είτε θα απαιτήσουν όσα εκείνοι δεν πρόσφεραν και σαν γνήσιοι φαρισαίοι, θα αποχωρήσουν θιγμένοι με το κεφάλι ψηλά, είτε θα χαμηλώσουν το βλέμμα και θα συμβιβαστούν αναλογιζόμενοι τις δικές τους «αμαρτίες».
Πέρα όμως από κάθε διαχωρισμό και κατηγορία, το μόνο αληθινό κριτήριο είναι η αξία που έχει για μας ο θύτης απέναντί μας.
Υπάρχουν άτομα που ζουν δίπλα σου χλιαρά, που τσιμπάς από ανία και καθώς σιγοβράζουν, δεν τους συγχωρείς ούτε το περιττό αλάτι. Υπάρχουν κι άλλα που δε χορταίνεις να γεύεσαι, σαν μαγεμένος τους συγχωρείς ως και τη μυρωδιά του καμένου.
Οι ευκαιρίες σαφώς κι είναι για να διεκδικούνται κι όχι για να χαρίζονται, πάντοτε όμως θα τις σκορπάμε ανελέητα στα άτομα που δε θέλουμε να χάσουμε απ’ τη ζωή μας· κι ας πατούν τη σκανδάλη σημαδεύοντάς μας στα δύο μέτρα.
Εξάλλου ο έρωτας είναι επικίνδυνο παιχνίδι.