Διαβάζω στο λεξικό για το λάθος. Τι είναι και πώς ορίζεται, μήπως κάτι έχασα στη μετάφραση, μήπως κάτι δεν καταλάβα καλά. Λάθος είναι, λέει, ενέργεια ή παράλειψη που δεν είναι σύμφωνη με το ορθό, το επιτυχημένο, το επιθυμητό.
Κι αναρωτιέμαι μόνη μου ποιος ορίζει το ορθό, το επιτυχημένο και το επιθυμητό. Κι η απάντηση σκάει σχεδόν αντανακλαστικά στο κεφάλι μου: εμείς οι ίδιοι φυσικά. Εμείς ξέρουμε ή δεν ξέρουμε τι είναι σωστό, τι επιθυμούμε και γιατί.
Το λάθος δεν έχει ίχνος αντικειμενικότητας μέσα του. Όπως συμβαίνει και με την αλήθεια. Η δική μου αλήθεια μπορεί να απέχει χιλιόμετρα απ’ τη δική σου. Αυτό που εγώ θεωρώ λάθος για σένα ίσως να είναι το ιδανικό και τούμπαλιν.
Υπάρχουν τριών ειδών λάθη: αυτά που πιστευούν οι άλλοι πως είναι λάθος, αυτά που κάνουμε εν αγνοία μας κι αυτά που κάνουμε με πλήρη συνείδηση. Τα τελευταία είναι τα καλύτερα κι άσε αυτό το απορημένο βλέμμα, μην κάνεις πως δεν ξέρεις τι εννοώ.
Είναι αυτά που γνωρίζεις εκ των προτέρων πως θα το φας το κεφάλι σου, θα καείς, θα χάσεις και πολύ πιθανόν να χαθείς. Αλλά τα κάνεις και μπράβο σου εφόσον αναλαμβάνεις πλήρως την ευθύνη και δε ρίχνεις κρίμα κι άδικο εδώ κι εκεί. Αυτά λοιπόν τα λάθη είναι που απολαμβάνουμε. Τ’ απολαμβάνουμε γιατί γνωρίζοντας με μαθηματική ακρίβεια τη διαδρομή, απ’ την αρχή μέχρι το τέλος, με όλες τις λακκούβες και τα εμπόδια, δε διστάσαμε, βουτήξαμε, κι αγνοήσαμε απώλειες και συνέπειες.
Λάθη στιγμής -είναι πολύ ύπουλη η στιγμή, για χάρη της χτίστηκαν, αλλά και γκρεμίστηκαν σχέσεις, δεσμοί κι υπολήψεις- που όμως τα χαρήκαμε χωρίς ενοχές ακόμα κι αν για κάποιους όλο αυτό φαντάζει σχεδόν εγκληματικό.
Κι αν οι απέξω σε βλέπουν σαν πρόβατο που πάει για σφαγή καθόλου δε σε πτόησε γιατί εκείνη τη στιγμή που αυτοί σε θεωρούν θύμα εσύ είσαι ο πιο συνειδητοποιημένος θύτης του εαυτού σου. Και δε σου καίγεται καρφάκι για το ποιος βλέπει, ακούει ή εκφέρει άποψη. Εσύ θα το κάνεις ο κόσμος να χαλάσει.
Τα λάθη που τ’ αναγνωρίζεις πριν τα εκπληρώσεις είναι αυτά που θα σου χαρίσουν και τη μεγαλύτερη ευτυχία, ακόμα κι αν είναι προσωρινή, ακόμα κι αν είναι ψευδαίσθηση. Αυτά που θες δε θες θα τα απολαύσεις, ακόμα κι να τα χέρια σου είναι δεμένα και τα όριά σου στενά. Λες και και κάποιος άλλος κινεί τα νήματα, πιο θρασύς και πιο τολμηρός από σένα.
Κι αφού μπήκες σε μονόδρομο φρόντισε να επιλέξεις τα πιο σωστά λάθη, τα καλύτερα που θα μπορέσεις να ζήσεις, αυτά που θα θες να επαναλάβεις χωρίς να το μετανιώσεις ποτέ και τράβηξέ τα απ’ τα μαλλιά, ευχαριστήσου τα σαν να μην υπάρχει αύριο, σαν να πρόκειται να χάσεις την ανάσα σου το επόμενο λεπτό.
Λάθη που τελικά, θα γεννήσουν τις ωραιότερες αναμνήσεις σου.