Είναι η κατάλληλη στιγμή για να κάνουμε ένα όμορφο κι απολαυστικό αφιέρωμα στη μαγεία που κρύβει ο βυθός της θάλασσας, μιας και το καλοκαιράκι έφτασε στο τέλος του και πολλοί από εμάς θα ξαναδούμε τη θάλασσα του χρόνου. Θα ταξιδέψουμε λοιπόν, στον απόλυτο έρωτα που εκτυλίσσεται καθημερινά μες στα νερά κι έχει ως πρωταγωνιστή τον ιππόκαμπο. Ο ιππόκαμπος είναι ένα απ’ τα πιο μαγευτικά πλάσματα της θάλασσας. Είναι μοναδικός και ξεχωριστός εξαιτίας της ιδιαίτερης ομορφιάς του και των χαρακτηριστικών του. Κι η συμπεριφορά του εκτός του ότι είναι αξιοθαύμαστη, μπορεί να μας βάλει σε σκέψεις.
Οι άνθρωποι στο παρελθόν δεν ήξεραν σε ποια κατηγορία ζώων έπρεπε να τους κατατάξουν. Το όνομα «Ιππόκαμπος» χρησιμοποιήθηκε από τους πρώτους φυσιοδίφες, και ταυτίστηκε με αυτό που είχε δοθεί στα μυθικά άλογα που τραβούσαν το άρμα του Ποσειδώνα, του θεού της θάλασσας. Κατά τον Μεσαίωνα, οι γυρολόγοι πουλούσαν ιππόκαμπους λέγοντας πως είναι μικροί δράκοι που βγάζουν φωτιές. Μα στην πραγματικότητα, οι ιππόκαμποι είναι απλώς οστέινα ψάρια. Οι περισσότεροι από εμάς τα ονομάζουμε και «αλογάκια της θάλασσας». Ζουν στα περισσότερο θερμά παράκτια νερά του κόσμου και παρουσιάζουν απίστευτη ποικιλία σε σχήμα και μέγεθος. Οι ειδικοί, εκτιμούν ότι υπάρχουν από 33 μέχρι 70 και περισσότερα διαφορετικά είδη. Χαμούλης στα νερά από ποικιλία ζωής.
Όπως και πολλά άλλα ζώα του βασιλείου, είναι μονογαμικό ον. Αυτό σημαίνει πως έχει ένα και μοναδικό ταίρι. Το ζευγάρι ιππόκαμπων είναι μαζί για όλη του τη ζωή και σπάνια χωρίζονται ο ένας από το άλλον. Κάθε αυγή, επιβεβαιώνουν τον μοναδικό αυτό δεσμό με έναν αντίστοιχα μοναδικό χορό που θυμίζει τελετουργία. Αφού συναντηθούν, ξεκινούν μια σειρά συγχρονισμένων κυκλικών κινήσεων και κολυμπούν μαζί για μερικά λεπτά. Κατά τη διάρκεια του χορού αλλάζουν χρώμα. Οι κινήσεις τους είναι αρμονικές και ρυθμικές. Ανταλλάσσουν με αυτόν τον τρόπο την καλημέρα τους κι ενισχύουν τη σχέση τους. Το καλημέρισμά τους αποτελεί μέρος της κοινωνικής τους αλληλεπίδρασης και βοηθά στη διατήρηση της μονογαμικής τους σχέσης. Όταν τελειώνει ο χορός καλημερίσματος, επιστρέφουν στο μέρος τους και περνούν την υπόλοιπη μέρα τρώγοντας, μιας κι επειδή δεν έχουν στομάχι, πρέπει να τρώνε αρκετά για να επιβιώσουν.
Ο χορός ιππόκαμπων αποτελεί για κάθε θεατή μια μαγική και ονειρική σκηνή που λαμβάνει χώρα στον ειδυλλιακό βυθό. Οι ιππόκαμποι κινούνται με χάρη και κομψότητα και θυμίζουν χορευτές ενός άκρως ερωτικού χορού που χορεύεται φυσικά χωρίς καμία πρόβα. Μοιάζει να είναι κομμάτι ενός μυθολογικού ή παραμυθένιου σεναρίου. Κοράλλια, φυτά, ψάρια, χρώματα, μπουρμπουλήθρες, αρμονική κίνηση, συγχρονισμένος χορός, κύκλοι και περιστροφές, ανεβοκατεβάσματα και αγαπησιάρικη ενέργεια. Τι πιο όμορφο, ήρεμο, μαγικό, γαλήνιο;
Εκτός όμως από τον «Χορό της Αυγής», οι ιππόκαμποι χορεύουν κι έναν άλλο χορό, αυτόν του ζευγαρώματος που είναι πιο περίπλοκος και αποτελεί προοίμιο της τεκνοποίησης. Ο ιππόκαμπος φλερτάρει με την ιπποκαμπίνα του αρκετές μέρες πριν την αναπαραγωγή. Το θηλυκό πλησιάζει στο αρσενικό που φουσκώνει τον θύλακά του, αποκτά πιο έντονο χρώμα και με τη σειρά του αρχίζει να πηγαινοέρχεται μπροστά στο θηλυκό. Το ζευγάρι κινείται λες και χορεύει ταγκό κάνοντας αργούς κύκλους ο ένας γύρω από το άλλο κι ενώνοντας τις ουρές τους. Κολυμπούν δίπλα δίπλα με ενωμένες τις ουρές ή πιάνονται μ’ αυτές από κάποιο φύκι και στριφογυρίζονται σαν να χορεύουν τον «Χορό πριν την Αυγή». Περιστρέφονται ενωμένοι και χοροπηδούν καμαρωτά. Στροβιλίζονται κι αλλάζουν χρώματα. Το χρώμα τους αλλάζει και γίνεται κόκκινο –εξάλλου έρωτας χωρίς το χρώμα του πάθους δε θα μπορούσε να είναι σωστός έρωτας. Ο ερωτικός χορός μπορεί να διαρκεί μέχρι και οκτώ ώρες.
Όσο πλησιάζουν οι μέρες για το ζευγάρωμα, ο χορός αυξάνεται σε διάρκεια και σε συχνότητα και μπορεί να επαναλαμβάνεται όλη μέρα, ενώ όταν φτάνει στο αποκορύφωμά του, οι ιππόκαμποι ανεβαίνουν αργά προς την επιφάνεια του νερού έχοντας ενωμένες τις ουρές και τα σώματά τους. Είναι η στιγμή που το θηλυκό τοποθετεί αργά τ’ αυγά του στον επωαστικό θύλακα του αρσενικού. Στη συνέχεια, το αρσενικό τα γονιμοποιεί κι έτσι ξεκινά η πιο ασυνήθιστη εγκυμοσύνη στο ζωικό βασίλειο. Ναι, καλά διάβασες. Είναι το μοναδικό είδος που τα μωρά τα κουβαλά ο μπαμπάς. Εντυπωσιακό κι όμως αληθινό. Κάπου όμως, έπρεπε η φύση να κάνει τη διαφορά και να μας εκπλήξει.
Μετά τη γονιμοποίηση τα μωρά ιππόκαμποι μεγαλώνουν μέσα στον επωαστικό θύλακα του πατέρα. Ο τοκετός, μπορεί να διαρκέσει από μερικές ώρες μέχρι και δύο μέρες. Ο θύλακας ανοίγει και τα μωρά ιππόκαμπάκια ξεπροβάλλουν ένα ένα στον μαγικό κόσμο του βυθού. Ο αριθμός των μωρών που γεννιούνται ποικίλλει ανάλογα με το είδος αλλά μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 1.500. Για φαντάσου σε μια γέννα να έφερνες στον κόσμο 1.500 μωρά ( ! ).
Πόσο φανταστική η φύση; Και σκέψου πως οι ιππόκαμποι δεν είναι το μοναδικό είδος που λέει καλημέρα στο ταίρι του, ακολουθεί τελετουργικές κινήσεις που επιβεβαιώνουν και ενισχύουν τον δεσμό του και είναι μονογαμικό. Στην ίδια κατηγορία θα εντάξουμε τους λύκους –που όσο άγριοι κι αν μας φαίνονται είναι άκρως αγαπησιάρηδες και προστατευτικοί με το ταίρι τους-, τους πιγκουίνους –εξού και ο στίχος «σαν ερωτευμένοι πιγκουίνοι», τους γίββωνες που είναι είδος πιθήκων και μάλιστα ξυπνούν τραγουδώντας, αλλά και τους πανέμορφους κύκνους που δίνουν άλλη κομψότητα στη φύση απλώς και μόνο που υπάρχουν. Μα, τι μαγεία;
Συντάκτης: Έλενα Τσιολάκη
