Roma ή αλλιώς Amor: Η αληθινή ιστορία του Αγίου Βαλεντίνου

Και ναι λοιπόν, φέτος τον Φλεβάρη το pillowfights.gr κλείνει 10 χρόνια! Πάνω από 50 χιλιάδες άρθρα, 1500 και παραπάνω αρθρογράφοι, 280.000.000 total visits, έρωτες, πάθη, μερικοί γάμοι, ιστορίες ζωής, αφιερώματα, είδηση, επικαιρότητα κι ό,τι μπορεί να βάλει ο νους, με επίκεντρο πάντα και παντού τον άνθρωπο. Και τέλος, οι αναγνώστες, εσείς, που με κάθε σχόλιο, κριτική, θετικό feed back, προτάσεις και σχόλιά σας, μας κάνετε να νιώθουμε  πως δεν υπάρχει ταβάνι. Φέτος, στο χείλος της δεκαετίας, τιμούμε αυτή μας τη σχέση με τους αρθρογράφους και τους αναγνώστες μας γυρνώντας στην αρχή και τη βάση μας, τον αιώνιο έρωτα! Τον έρωτα, όμως, που ταξιδεύει σε στενά, σε δρόμους, σε πλατείες, σε μύθους και θρύλους, σε γέφυρες και τραγούδια, σε αξιοθέατα και πόλεις όλου το κόσμου. Σας προσκαλούμε σε ένα ταξίδι εξερεύνησης 14 ημερών με τερματικό σταθμό την ημέρα των ερωτευμένων.

10 χρόνια μας έχετε στα πούπουλα, πάμε και στα επόμενα 10 λοιπόν! Και πού ‘στε ακόμη! 

Ο Άγιος Βαλεντίνος είναι ίσως ο πιο διάσημος Άγιος στον κόσμο μετά τον Άγιο Βασίλη. Κι η άμεση σύνδεσή του με τη γιορτή των ερωτευμένων τον κάνει κάθε χρόνο τη γιορτή του αντικείμενο συζήτησης, προσμονής και καταναλωτικής τρέλας.
Είτε ανήκεις σ’ αυτούς που περιμένουν πώς και πώς την 14η Φλεβάρη είτε στους σκεπτικιστές ή ακόμη κι εκείνους που αδιαφορούν τελείως, ας είμαστε ειλικρινείς: Οι περισσότεροι -αν όχι όλοι μας- κάπως, κάπου, κάποτε δωρίσαμε ένα κουτάκι σοκολατάκια, έναν αρκούδο ή οτιδήποτε κόκκινο σαν τις φωτεινές καρδιές που είναι στολισμένες σ’ αυτό το στενάκι.

Rome street lights up with love for Valentine’s Day. Πηγή: Wanted in Rome

Για να μάθουμε την ιστορια του Αγίου Βαλεντίνου θα ταξιδέψουμε λοιπόν στην πόλη του έρωτα και της αγάπης, τη μοναδική Ρώμη, όπου ο αναγραμματισμός της λέξεις ROMA δεν είναι τυχαίος, εφόσον το AMOR στα λατινικά σημαίνει αγάπη! Συγκεκριμένα θα σάς μεταφέρω στους αιώνες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και στη γιορτή των Λουπερκάλιων που οι Ρωμαίοι γιόρταζαν μεταξύ 13 με 15 Φεβρουαρίου τη γονιμότητα, γιορτή αντίστοιχη με τα Θεογάμια των αρχαίων Ελλήνων, που γιορταζόταν τον μήνα Γαμιλιώνα. Κατά τον 5ο αιώνα μ.Χ. η γιορτή αυτή αντικαταστάθηκε κι επίσημα απ’ τον εορτασμό του Αγίου Βαλεντίνου που θεωρείται ο προστάτης των ερωτευμένων.

Υπάρχουν διάφοροι θρύλοι για το πως καθιερώθηκε ως προστάτης των ερωτευμένων ο Βαλεντίνος. Μερικοί ιστορικοί υποστηρίζουν ότι προέρχεται απ’ τον Βαλεντίνο του Τέρνι, έναν επίσκοπο που δεχόταν να παντρέψει ζευγάρια παρά τις διαταγές των αυτοκρατόρων, για ν’ απαλλάξει τους άνδρες απ’ τη στρατιωτική τους θητεία ενώ σύμφωνα με τον επικρατέστερο θρύλο, ο Βαλεντίνος υπήρξε φυλακισμένος και το διάστημα εκείνο ερωτεύτηκε την κόρη του δεσμοφύλακα του που ήταν τυφλή και τη βοήθησε να βρει το φως της. Της έστειλε ένα γράμμα στο οποίο υπέγραψε:

«Με αγάπη από τον Βαλεντίνο σου»

Το γράμμα αυτό του Βαλεντίνου και το love story του με την κόρη του δεσμοφύλακα, μάς παραπέμπει σ’ έναν έρωτα σαν αυτούς που διαβάζουμε σε πολλές ερωτικές επιστολές -που γράφτηκαν ανά τους αιώνες κι έχουν σαν κέντρο τους ένα συγκεκριμένο ερωτικό υποκείμενο στο οποίο εκφράζουν την αγάπη τους- ή και σε άλλα ερωτικά κείμενα όπως για παράδειγμα στα ερωτικά ιπποτικά μυθιστορήματα της εποχής εκείνης. Άλλα έργα με την ίδια θεματική, τα οποία θα μπορούσαν να μάς αγγίξουν, είναι για παράδειγμα η τραγική ιστορία αγάπης του Sabino, ενός Ρωμαίου εκατόνταρχου και της όμορφης Serapia. Το ζευγάρι γνωρίστηκε τυχαία, ερωτεύτηκε αλλά απαγορευόταν να παντρευτεί λόγω θρησκευτικών διαφορών. Ο Sabino ασπάζεται τελικά τη χριστιανική θρησκεία αλλά πριν προλάβουν να παντρευτούν η κοπέλα πeθαίνει από αρρώστια κι ο ήρωας αυτ0κτονεί για να την ακολουθήσει.

Ήδη από πολύ νωρίτερα στη Ρώμη υπήρξε μια σημαντικής αξίας λογοτεχνική και ποιητική παραγωγή που εξυμνούσε τον έρωτα, όπως για παράδειγμα αυτή του Γαΐου Βαλέριου Κάτουλλου, του λυρικού ποιητή που είχε σαν μούσα του τη Λεσβία, στην οποία αποστέλλει 1.000 φιλιά κι άλλα τόσα ενώ παράλληλα οι Ρωμαίοι έδειχναν δυσπιστία προς τον έρωτα γιατί ακριβώς γνώριζαν την παντοδυναμία του. Οι ιστορίες λοιπόν κι οι θρύλοι ερωτευμένων ζευγαριών –με χαρούμενο ή δυσάρεστο φινάλε- είναι ένα απ’ τα βασικά συγγραφικά θέματα τόσο της πρώιμης όσο και της ύστερης ρωμαϊκής –κι όχι μόνο- περιόδου.

Πηγή εικόνας: vivifranciacorta.info

Ο Άγιος Βαλεντίνος από εκεί κι έπειτα έχει επηρεάσει καλλιτέχνες στα μήκη και τα πλάτη της Ευρώπης κι έχει δημιουργήσει τάσεις που αλλάζουν ανάλογα με την εποχή. Την πρώτη επίσημη γραπτή αναφορά στον Άγιο Βαλεντίνο την εντοπίζουμε το 1382 στο ποίημα «Το Κοινοβούλιο των Πτηνών» (Parlement of Foules) του πατέρα της αγγλικής λογοτεχνίας Τζέφρι Τσόσερ. Ενώ στις αρχές του 17ου αιώνα η ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου ως γιορτή των Ερωτευμένων θα πρέπει να ήταν αρκετά γνωστή στην Αγγλία, αν λάβουμε υπόψιν τη σχετική αναφορά που γίνεται στον Άμλετ του Σαίξπηρ.

Όσον αφορά τις τάσεις που δημιουργούνται μ’ αφορμή τον εορτασμό του Αγίου Βαλεντίνου, σύμφωνα με μια λαϊκή ιταλική παράδοση μια ανύπαντρη κοπέλα θα παντρευτεί τον πρώτο άντρα που θα δει στις 14 Φλεβάρη. Έτσι, οι νεαρές κοπέλες ξυπνούν νωρίς την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου και κοιτάζουν έξω απ’ το παράθυρό τους, περιμένοντας τον άντρα των ονείρων τους ενώ αν φτάσουμε στο σήμερα, μια νέα παράδοση μάς φέρνει μπροστά στις γέφυρες -και σε άλλου είδους στήλες- που είναι γεμάτες με κλειστές κλειδαριές και γράφουν επάνω ονόματα ζευγαριών. Τα ζευγάρια κλειδώνουν μ’ ένα λουκέτο την αγάπη τους και μετά πετούν το κλειδί. Έτσι θεωρούν πως ο έρωτάς τους θα κρατήσει για πάντα.

Ponte Milvio – Rome (The bridge of love). Πηγή εικόνας: mikyag.blogspot.com

Σ’ εσάς που τον έχετε βρει, ευχόμαστε λοιπόν να κλειδώσετε για πάντα την αγάπη σας και να μη γιορτάζετε τον έρωτά σας μόνο μια μέρα τον χρόνο αλλά κάθε μέρα. Σ’ εσάς που ακόμα βρίσκεστε σε αναμονή αντί να μείνετε να κοιτάζετε μέσα απ’ το κλειστό σας παραθύρι ή αντί να φτιάξετε φανουρόπιτα -μπας και σας τον φανερώσει ο Άγιος Φανούριος- πιάστε το κινητό σας στα χέρια και στείλτε του εκείνο το μήνυμα που σκέφτεστε εδώ και καιρό για να γίνει η αρχή!

Ο έρωτας θέλει τόλμη και λίγα γκάζια στο μυαλό