Παιδί· ο πιο αυστηρός κριτής. Μια γλυκιά και μικροσκοπική παρουσία, τόσο εύθραυστη μα κι αδάμαστη, τόσο εύκολο να κλάψει και παράλληλα τόσο δύσκολο να γελάσει.
Ένα παιδί θα κλαίει πάντα, με ή χωρίς αφορμή. Αν πονάει, αν χτυπήσει, αν το πειράξουν, αν νυστάξει, αν πεινάσει, αν δεν περνάει το δικό του. Θα γελάσει και με την ψυχή του, αλλά δε θα το κάνει τυπικά, ευγενικά ή προσποιητά. Δε θα χαμογελάσει καν αν δε το νιώθει. Θα πρέπει να το ‘χεις κερδίσει πρώτα για να καταφέρεις να το δεις να σου σκάει μια καμπύλη στα χειλάκια του, πόσο μάλλον για να χτυπήσει χέρια και πόδια απ’ τα χαχανητά. Είναι απαραίτητο να ‘χεις βρει τα κουμπιά του.
Κι υπάρχουν κι εκείνοι που σ’ αυτόν τον δύσκολο γρίφο καλούνται να βρουν λύση. Άνθρωποι που κοιμούνται και ξυπνάνε με τη σκέψη του πώς να κάνουν ένα παιδί χαρούμενο. Που δεν παίρνουν μονάχα ικανοποίηση αλλά κυρίως δύναμη μέσα απ’ αυτό, γιατί έτσι νιώθουν πως η ψυχή τους γεμίζει.
Εκείνοι που κοντά στα λιλιπούτεια πλάσματα γίνονται και πάλι πιτσιρίκια απ’ την αρχή, με μια μεγάλη και πεντακάθαρη ψυχή, έχοντας μέσα τους απεριόριστη αγάπη και σεβασμό για τα παιδιά, θέλοντας να τους τα μοιράσουν απλόχερα. Κάποτε χωρίς κανένα απολύτως αντάλλαγμα, άλλοτε μ’ ένα μισθό που πασχίζει να καλύψει τους λογαριασμούς, κι ας αισθάνονται εκείνοι πως πληρώθηκαν με ‘κείνη την αυθόρμητη αγκαλιά που τους έκαναν τα μικροσκοπικά χεράκια τους. Άλλοι το κάνουν από χόμπι, κάποιοι περιστασιακά κι εθελοντικά και κάποιοι άλλοι ως την καθημερινή δουλειά τους.
Κλόουν, ζογκλέρ, ανιματέρ, υπεύθυνοι σε παιδότοπους, οργανωτές παιδικών πάρτι, ηθοποιοί παιδικών παραστάσεων· μία ομάδα ανθρώπων που σκοπός τους είναι να κάνουν τα παιδιά να γελούν, να τους δίνουν χαρά, δημιουργώντας και προσφέροντάς τους μερικές απ’ τις πιο όμορφες εικόνες και στιγμές της ζωής τους.
Επέλεξαν να κάνουν την ψυχαγωγία παιδιών επάγγελμα, δουλεύοντας σκληρά για μερικά ευχάριστα έκπληκτα μουτράκια, ακόμα κι αν δεν είναι ένα πάντα τόσο επικερδές και σταθερό το αντικείμενό τους.
Δεν είναι εύκολο να ψυχαγωγήσεις ένα παιδί. Αντιθέτως, είναι πολύ δύσκολο, γιατί δεν έχεις άλλη επιλογή απ’ το να ‘σαι αληθινός απέναντί του. Δεν μπορείς να προσποιηθείς μπροστά σ’ ένα παιδί, το ένστικτό του θα σε καταλάβει αμέσως και θα σε απορρίψει. Αν δεν καταφέρεις να το κερδίσεις με την αυθεντικότητά σου, αν δε νιώσει πως το απολαμβάνεις αυτό που κάνεις, αν δεν είσαι ειλικρινής μαζί του, εύκολα θα σε αγνοήσει.
Μα όσο απαιτητικό κι αν είναι, αξίζει να το πετύχεις, γιατί κάθε φορά που ένα παιδί γελάει, η ψυχή του λάμπει κι ο κόσμος φωτίζεται μέσα απ’ τα μάτια του. Είναι υπέροχο το συναίσθημα να βλέπεις παιδιά να γελούν κι ακόμα περισσότερο όταν γνωρίζεις πως εσύ είσαι ο λόγος. Τι άλλο μπορεί να σου δώσει μεγαλύτερη χαρά, ελπίδα και δύναμη για να συνεχίσεις;
Για να καταφέρεις να ψυχαγωγήσεις ένα παιδί, θα πρέπει πέρα απ’ το να το αγαπάς, να το σεβαστείς, να μην υποτιμήσεις τη νοημοσύνη του, να έχεις υπομονή και να μπορείς να το κάνεις να νιώσει άνετα μαζί σου, να σε εμπιστευτεί για να σου ανοιχτεί. Και φυσικά για να ‘ρθεις κοντά του, πρέπει να γίνεις κι εσύ για λίγο παιδί, να μπεις στη θέση του για να καταλάβεις τι του αρέσει και τι όχι. Να ‘σαι έτοιμος ν’ ακούσεις το «όχι» (αγαπημένη του λέξη) και να ξέρεις πώς να χειριστείς την αρνητική του απάντηση δίνοντας εσύ μια άλλη ιδέα που θα κερδίσει το ενθουσιώδες «ναι» του.
Κανένας δε γεννήθηκε εξπέρ στα παιδιά, ούτε βρέθηκε ακόμα κάποιο εγγυημένο και πάντα αποτελεσματικό εγχειρίδιο με οδηγίες χρήσης, όμως με τη διαρκή τριβή μαζί τους και τον χρόνο που τους αφιερώνεις, αποκτάς πια την κατάλληλη εμπειρία κι αρχίζεις σιγά-σιγά να τα κατανοείς, κυρίως αν το προσπαθήσεις αυτό με την καρδιά κι όχι με το μυαλό, γιατί τα παιδιά λειτουργούν με το συναίσθημα.
Κι αν σε τρόμαξαν λίγο τα παραπάνω και νομίζεις πως είναι κάτι ακατόρθωτο, θυμήσου πως τα παιδιά θέλουν απλά ένα έξυπνο παιδί δίπλα τους και κανέναν ενήλικα έτοιμο να τα καλουπώσει και να τα καθοδηγήσει. Θέλουν κάποιον που θα είναι εκεί γι’ αυτά, να τα βοηθήσει να ανακαλύψουν την αλήθεια που ψάχνουν.
Κι επειδή όλοι παιδιά είμαστε στην ψυχή μας, αν κι εσύ είσαι ένας απ’ αυτούς τους ήρωες της καθημερινότητας, ο πιο απαιτητικός πελάτης που θα μπορούσε να σου τύχει είναι εδώ να σου χαρίσει τη δική του αλήθεια.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη