Ήσυχες, εύηχες αναμνήσεις. Ικανές να σε συντροφεύουν μέχρι το τέλος της ζωής σου. Αναμνήσεις από την οικογένειά σου, αναμνήσεις από την παρέα σου, από το σύντροφό σου. Η είσοδός σου στο πανεπιστήμιο. Η πρώτη σου δουλεία· όλα αυτά κι άλλα τόσα είναι ικανά να σχηματίσουν μελωδία, πρελούδιο στο μυαλό σου.
Λεξιλογικά η ανάμνηση σημαίνει επαναφέρω κάτι στην μνήμη. Τα συνώνυμά του είναι ανάκληση, νοσταλγία. Πώς μια συμπεριφορά -μια πράξη- μπορεί να ενσωματωθεί στη μακροπρόθεσμη μνήμη του ανθρώπου ως μια γλυκιά ανάμνηση; Τι χαρακτηρίζει την όμορφη ανάμνηση; Ρόλος-κλειδί για τη δημιουργία ανάμνησης είναι η νεύρο- βιολογική δομή του εγκεφάλου του ανθρώπου, σύμφωνα με νευρολογικές μελέτες, όπου διάφοροι νευρώνες με τη βοήθεια πρωτεϊνών σχηματίζουν και κρατούν επιλεκτικά μερικές αναμνήσεις. Αυτές οι αναμνήσεις αποθηκεύονται στη μακρόχρονη μνήμη όπου και αποθηκεύονται ως πληροφορίες για ένα διάστημα, είτε μερικών λεπτών είτε χρόνων.
Η γλυκιά ανάμνηση είναι εκείνη η οποία θα σου αποτυπωθεί μέχρι τα γεράματα. Η πρώτη σου απόπειρα προσέγγισης του ανθρώπου που σε ενθουσίασε και ήθελες να τον γνωρίσεις. Η γνωριμία σου με τον κολλητό σου φίλο, που πορεύεστε μαζί από τα προ-νήπια. Ένα χαμόγελο του πρώτου σου συντρόφου. Το πρώτο ραντεβού σας σε μια ταβέρνα, όπου με δυο-τρεις μπίρες και με την επήρεια της αλκοόλης στο νου γράψατε τα πρώτα σ’αγαπώ σε μια χαρτοπετσέτα. Το πρώτο χτυποκάρδι που βίωσες για το πρόσωπό του.
Τα θετικά αποτελέσματα στο χαρτί ανάρτησης των πανελληνίων στο σχολείο σου και η εισαγωγή σου στο τμήμα της επιλογής σου. Το πρώτο ταξίδι που έκανες για να πας στην πόλη των σπουδών σου, το σπίτι που νοίκιασες για να περάσεις τα φοιτητικά σου χρόνια. Τις άπειρες συγκεντρώσεις με νέους συντρόφους-συνοδοιπόρους των φοιτητικών σου χρόνων. Το πτυχίο σου και η μαμά σου στην ορκωμοσία σου που έκλαιγε από υπερηφάνια.
Τα πρώτα βήματα οικονομικής ανεξαρτησίας σου από την οικογένειά σου. Ο γάμος σου και η πληθώρα κόσμου που σε συνόδεψε σ’ αυτήν τη τελετή. Το πρώτο «μαμά» ή «μπαμπά» του δίχρονου παιδιού σου.
Οι αναμνήσεις είναι πολλά preludes στη μνήμη μας, δηλαδή μουσικές συνθέσεις προτού παιχτεί το κυρίως κομμάτι, προτού η σκέψη και η πράξη γίνει ανάμνηση. Υπάρχουν διάφορα είδη ρυθμών στα preludes, όπως και διάφορα είδη αναμνήσεων. Πρελούδιο με “largo tempo” κι αντίστοιχη ανάμνηση σε “largo tempo”, που αυτό σημαίνει ότι η μια πράξη έχει ένα ρυθμικό χαρακτήρα προτού γίνει ανάμνηση. Έχει, δηλαδή, μια θετική ρυθμική αρχή κι ένα τέλος αρμονικό. Αντίστοιχα υπάρχουν preludes με “vivance tempo” άρα κι αναμνήσεις με vivance tempo, με λίγα λόγια ζωηρές πράξεις με ακόλουθο, ευχάριστες αναμνήσεις.Όπως ένας συνθέτης επιλέγει να γράψει ένα prelude με ζωηρό ή ρυθμικό ρυθμό, βασισμένο σε μια ανάμνηση και εμπειρία από τη ζωή του. Άρα θα λέγαμε ότι και οι δικές μας αναμνήσεις προέρχονται από εμπειρίες που έχουν πολλούς ρυθμούς.
Ας φανταστούμε αυτή τη στιγμή έναν κόσμο δίχως αναμνήσεις, ανθρώπους δίχως μια μικρή ανασκόπηση στο παρελθόν τους, που απορρίπτουν συνεχώς την ιστορία τους και τις εμπειρίες τους. Στενάχωρο και τρομαχτικό θα φαινόταν αυτό. Στενάχωρο μεν, καθώς θα σβήνονταν σταδιακά αυτή η αξία του ανθρώπινου είδους και το χαρακτηριστικό που τον ανεβάζει στα έλλοντα όντα, δηλαδή με ικανότητά να συνθέτουν σκέψεις. Τρομακτικό δε, καθώς σταδιακά το ανθρώπινο είδος θα μετατρεπόταν σε μηχανή. Οι αναμνήσεις κρατάνε έναν άνθρωπο ζωντανό, του δίνουν δύναμη και παράδειγμα να συνεχίσει το μέλλον του, να αγωνιστεί γι’ αυτό. Ακόμα και οι αρνητικές αναμνήσεις, όσο κι αρνητική υφή να αφήνουν στην ψυχή, άλλο τόση ενεργεία σου παρέχουν και τροφοδότηση σκέψης.
Μήπως όλες οι αναμνήσεις είναι όπως ένα πρελούδιο που θα βάλεις στο κασετόφωνό σου και θα σε σε ταξιδέψει, θα σε ηρεμήσει, θα σε χαροποιήσει; Μήπως όπως επιλέγεις αυτό το κομμάτι, έτσι επιλέγεις και τις αναμνήσεις σου; Οι νοσταλγίες εκείνες σε κάνουν να θες να τις ξαναζήσεις, να τις βελτιώσεις , να τις επαναφέρεις συνεχώς στη μνήμη σου.
Τέλος, οι αναμνήσεις αυτές ήταν εμπειρίες που είχαν αποτέλεσμα θετικό στη ζωή μας. Γι’ αυτόν τον κυρίαρχο λόγο ας κάνουμε πράγματα που μας χαροποιούν και μένουν στη μνήμη μας όπως το μητρικό χάδι. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι κι ο εγκέφαλος είναι επιλεκτικός στο τι συγκρατεί και στο τι απωθεί. Μα αυτό ίσως να συνιστά και τη μαγεία του.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου