Δραματοθεραπεία· όταν το θέατρο συναντά την ψυχοθεραπεία

Η ψυχοθεραπεία αποτελεί ένα ταξίδι διερεύνησης του εαυτού σου, των αξιών σου, των δυνατοτήτων και των επιθυμιών σου. Μέσω εκείνης ενδυναμώνεις τον εαυτό σου και τον «λόγο» σου, του κάνεις ένα ανεκτίμητο δώρο. Στις αρχές του 20ου  αιώνα προστέθηκαν κι άλλες μορφές ψυχοθεραπείας που βασίστηκαν στην τέχνη με κυριότερες τη δραματοθεραπεία, τη χοροθεραπεία, τη μουσικοθεραπεία και την εικαστική θεραπεία.

Προσεγγίζοντας τη δραματοθεραπεία, θα πρέπει να κατανοήσουμε τι σημαίνει. Στο πρώτο άκουσμα της λέξης αντιλαμβανόμαστε ότι δημιουργείται από το δράμα και τη θεραπεία. Το δράμα, μας παραπέμπει πιθανόν σε μια θεατρική διαδικασία κι από την αντίπερα όχθη η λέξη θεραπεία κάνει το μυαλό μας να δημιουργεί εικόνες ψυχοθεραπευτικές. Ό, τι και να σκεφτούμε δεν πέφτουμε έξω. Όντως ορίζοντας τη δραματοθεραπεία καταλαβαίνουμε ότι είναι εκείνη η οποία χρησιμοποιεί τις τεχνοτροπίες του θεάτρου και τις θεατρικής έκφρασης αλλά και τις ψυχοθεραπευτικές τεχνικές με σκοπό την κοινωνική, σωματική και συναισθηματική ανάπτυξη του ατόμου. Το συμπέρασμα που βγαίνει από τον παραπάνω ορισμό είναι ότι πρόκειται για μια μέθοδο ίασης των καθημερινών δυσκολιών που βιώνει το άτομο είτε συναισθηματικής φύσεως είτε κοινωνικής μέσω παραστατικών τεχνών.

Αναζητώντας την ιστορικά βλέπουμε ότι οι απαρχές της χρονολογούνται το 1930,όπου ο Πίτερ Σλέιντ στο Ηνωμένα Βασίλειο εισήγαγε για πρώτη φορά το όρο του δράματος στην ψυχοθεραπεία. Ο ίδιος προσπάθησε να βάλει τη θεατρική διαδικασία σε θέματα ψυχικής υγείας. Η θεραπεία αυτή εφαρμόστηκε και στο Νοσοκομείο της Τζαμάικα, το 1970. Η κύρια κοινωνός της δραματοθεραπείας στην Ευρώπη  είναι η Sue Jenning , η οποία ενίσχυσε σε θεραπευτικά πλαίσια τη δραματουργική ικανότητα του ανθρώπου.

Οι στόχοι και οι σκοποί της προσαρμόζονται ανάλογα με την πληθυσμιακή ομάδα την οποία προσεγγίζουν. Άτομα με ψυχικές ασθένειες, άτομα σε νοσοκομειακά πλαίσια, σε απεξάρτηση από ψυχοτρόπες ουσίες, στα πλαίσια φυλακών, κακοποιημένα άτομα και  συνολικά όλες οι ηλικιακές ομάδες από την παιδική έως την τρίτη ηλικία μπορούν να την ακολουθήσουν το ίδιο αποτελεσματικά. Κύριος στόχος της είναι η ανάπτυξη της ψυχικής υγείας του ατόμου, δίνοντάς του τη δυνατότητα να εκπαιδευτεί στο να αντιμετωπίζει τις πιθανές δυσκολίες που βιώνει σε καθημερινό επίπεδο. Επίσης ενδυναμώνει το άτομα στις κοινωνικές του δεξιότητες και βελτιώνει τις σχέσεις με το κοινωνικό περιβάλλον.

Τα μέσα που χρησιμοποιεί είναι το παίξιμο ρόλων, η ζωγραφική, η γλυπτική, η αφήγηση ιστοριών, η χρήση μουσικής, χρήση μάσκας, η σωματική έκφραση, το κουκλοθέατρο, το παραμύθι. Αυτό που βλέπουμε είναι ότι δανείζεται κι από τις άλλες τέχνες στοιχεία που συμβάλλουν στην πραγματοποίηση της θεραπείας.Όλες αυτές αποσκοπούν στην κατανόηση της ολότητας του ανθρώπου δίνοντας την ευκαιρία στο άτομο να αναπτύξει θετικά την εικόνα του εαυτού του, να αναζωογονήσει τις κοινωνικές και διαπροσωπικές σχέσεις και τονίζεται με τη χρήση αυτών η προσωπική ανάπτυξη με στόχο την αντιμετώπιση διάφορων προβλημάτων που βιώνει.

Η δραματοθεραπεία επηρεάστηκε από πολλές επιστήμες όπως από τις ανθρωπιστικές επιστήμες (ανθρωπολογία, κοινωνιολογία, ψυχολογία) αλλά την ιατρική επιστήμη (ψυχιατρική). Όσο εξελίσσονται οι επιστήμες αυτές άλλο τόσο αναπτύσσει τις θεωρίες της και η δραματοθεραπεία. Θα μπορούσαμε να τη χαρακτηρίσουμε αλληλένδετη θεραπεία με τις άλλες επιστήμες.

Για σκέψου, να γίνεσαι για μια στιγμή ηθοποιός της καθημερινότητάς σου και από θεατρικές πράξεις που πρέπει να διατελέσεις στη δραματοθεραπευτική άσκηση να σε βοηθούν να λύσεις κάθε δυσκολία που βιώνεις. Για φαντάσου, να είσαι κλειστός στον εαυτό σου, να δυσκολεύεσαι και να φοβάσαι να έρθεις αντιμέτωπος με μια δυσκολία και έως δια μαγείας μέσω κάποιων δραματοθεραπευτικών διαδικασιών και συνεδριών να μετατρέπεσαι σ’ ένα ελεύθερο πουλί που πετά ψηλά και δε φοβάται απολύτως τίποτα. Κάποτε ο Yalom είπε ότι «για να αρχίσεις να αγαπάς τον εαυτό σου, χρειάζεται να αρχίσεις να συμπεριφέρεσαι με τρόπους που θαυμάζεις». Ένας τρόπος είναι η ψυχοθεραπεία. Αν σας δοθεί κάποτε η ευκαιρία απολαύστε την.