Το ψέμα στο τσεπάκι για να μην ξεβολευτούμε

Πολλές φορές βρέθηκες σε καταστάσεις που δεν ήξερες αν έπρεπε να πεις την αλήθεια ή ένα αθώο ψέμα. Σκέφτηκες ότι αν έλεγες την αλήθεια ίσως και να μην ήσουν αρεστός στο περιβάλλον σου, καθώς είναι πιο αλμυρή και σε μερικά σημεία πικρίζει σε σχέση με τον αδερφό της, το ψέμα, που είναι γλυκό, χαϊδεύει τα αφτιά των ατόμων γύρω σου και σου δίνει και την ικανοποίηση ότι ξεμπέρδεψες. Ποια θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι η πιο λειτουργική συμπεριφορά; Το ψέμα ή αλήθεια;

Γιατί να πεις ψέματα; Τι είναι το ψέμα και τι προκαλεί στον συναισθηματικό σου κόσμο; Στην καθημερινή μας ζωή μπορεί να συνδέεται με την ανάγκη μας να κρύψουμε κάτι, η αποκάλυψη του οποίου μπορεί να έχει δυσάρεστες συνέπειες, να προστατεύσουμε μια κατάσταση ή έναν άνθρωπό μας. Σύμφωνα με έρευνες όλοι λέμε ένα μικρό ψεματάκι καθημερινά, αφού για διάφορους λόγους, όλο και κάτι θέλουμε να κρατήσουμε κρυφό. Καμιά φορά δεν είμαστε ανειλικρινείς -ή τουλάχιστον έτσι νομίζουμε εμείς-, αφού απλώς παραποιούμε τα γεγονότα ή ωραιοποιούμε μια κατάσταση προκειμένου να την προβάλουμε όπως μας βολεύει.

Η εντατική χρήση του ψέματος και η ενσωμάτωσή του στην καθημερινότητά μας εγκυμονεί πολλούς κινδύνους, αφού πάντα μπορεί να μας τσακώσουν και να καταλάβουν ότι τους πουλάμε παραμύθι. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους μπορεί να πει κάποιος ψέματα. Ένας απ’ αυτούς είναι η ανασφάλεια του ατόμου και η έλλειψη εμπιστοσύνης προς τον εαυτό του που τον οδηγεί στην ανάγκη να μεγαλοποιεί ιστορίες, προκείμενου να βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής. Άλλος σημαντικός λόγος είναι να έχει κάποιος πράγματι κάτι να κρύψει, επειδή φοβάται πως αν μαθευτεί θα απομακρυνθούν τα άτομα που βρίσκονται στο περιβάλλον του -αυτό που κρύβει μπορεί είναι παράνομο, ανήθικο, μορφή εξάρτησης ή να θεωρεί πως δεν τον τιμά να μαθευτεί η συγκεκριμένη πράξη- ή επειδή πράγματι θέλει να κρατήσει κάτι για τον εαυτό του προκειμένου να το προστατεύσει.

Έρευνες έδειξαν ότι σταδιακά το ψέμα γίνεται συνήθεια, οπότε κάθε φορά που λέμε ψέματα νιώθουμε όλο και λιγότερο άβολα. Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι επηρεάζεται και η δομική λειτουργία του εγκεφάλου, καθώς η αμυγδαλή συνηθίζει το ερέθισμα, με αποτέλεσμα να μειώνονται τα αρνητικά συναισθήματα που προκαλούνται στο ίδιο το άτομο τη στιγμή που ξεστομίζει κάτι που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Η ειλικρίνεια είναι απ’ τις μεγαλύτερες αρετές που μπορεί να διαθέτει ένας άνθρωπος. Μας δίνει τη δυνατότητα να συνυπάρχουμε, να εμπιστευόμαστε, να μην είμαστε εμμονικοί με τον έλεγχο, να περιορίζουμε τις αμφιβολίες μας. Κάθε υγιής σχέση πρέπει να διέπεται από αλήθειες, διαφορετικά δε θα μπορέσουμε ποτέ να γνωρίσουμε τους άλλους πραγματικά, να τους κάνουμε να ανοιχτούν και να εκφραστούν ελεύθερα, αφού πάντα θα μας βλέπουν με μισό μάτι και θα κρατάνε το στόμα τους κλειστό.

Όλοι μας λίγο-πολύ θέλουμε να μας λένε την αλήθεια. Δε θέλουμε ψέματα από τη σχέση μας, τους φίλους μας, από τις ειδήσεις και τα μέσα ενημέρωσης. Εκνευριζόμαστε ή απογοητευόμαστε όταν μας κοροϊδεύουν, ενώ έχουμε επίγνωση της κατάστασης. και ξέρουμε τι συμβαίνει στην πραγματικότητα.

Σίγουρα η αλήθεια δεν προκαλεί πάντα ευχάριστα συναισθήματα, ειδικά αν πρέπει να παραδεχθείς μια κουτσουκέλα σου που δεν πρόκειται ν’ αρέσει στο συνομιλητή σου. Ωστόσο, αν την πεις, έχεις κάνει το πρώτο βήμα για να διορθώσεις το λάθος σου -που δεν είναι άλλο απ’ το να το παραδεχτείς. Αντίθετα το ψέμα σε γεμίζει ενοχές κι αρνητικά συναισθήματα -κι ας το ‘χεις στο τσεπάκι για να μην ξεβολευτείς!