Μη λες ψέματα θα μεγαλώσει η μύτη σου μας έλεγαν όταν ήμασταν μικροί. Μεγαλώνοντας καταλάβαμε πως μεγαλύτερη φούσκα απ’ αυτή την απειλή δεν «έπαιζε» και η μοναδική μύτη που μεγάλωσε ήταν αυτή του Πινόκιο.
Πάντοτε πίστευα πως το σωστό το ψέμα θέλει τέχνη. Ύφος, θράσος, φαντασία και κυρίως κότσια για να υποστείς τις συνέπειες. Δεν τα κατηγοριοποιώ σε μικρά ή μεγάλα, δικαιολογίες και υπερβολές. Το ψέμα είναι ψέμα που αυτομάτως σημαίνει πως δεν είναι ούτε αλήθεια ούτε πραγματικότητα. Με σιγουριά όμως μπορώ να πω ότι για να πεις ψέμα με μαεστρία πρέπει να το ‘χεις πιστέψει πρώτα εσύ ο ίδιος κι έπειτα να γίνει πιστευτό από τους υπολοίπους, καταλήγοντας πως τα πιο πειστικά ψέματα τα έχουμε πει σε μας τους ίδιους, κάπου εκεί όπου μπλέκεται στο μυαλό μας πραγματικότητα, ανάγκη και φαντασία.
Σαν παιδιά όλοι υποκρινόμασταν τα πριγκιπόπουλα, διάσημους σταρ ακόμη και ζωάκια. Πλάθαμε δικούς μας κόσμους και μπαίναμε μέσα ακολουθώντας πιστά κάθε συνήθεια. Επηρεαζόμασταν από ό,τι βλέπαμε και το πραγματοποιούσαμε, για να ξεφύγουμε ίσως απ’ την πραγματικότητα γιατί σίγουρα το βασιλόπουλο είχε μεγαλύτερα προνόμια απ’ ό,τι εμείς. Κατ’ αυτό τον τρόπο και στην ενήλικη ζωή η ανάγκη ή μια δύσκολη κατάσταση σε αναγκάζουν να φτιάχνεις ένα δικό σου κόσμο και να λες ψέματα στον εαυτό σου ίσως αρνούμενος να δεις την πραγματική κατάσταση και να την αντιμετωπίσεις.
Τι είδους άμυνα είναι αυτή αγαπητέ Πινόκιο; Νομίζεις πως αν εσύ το «χάψεις» ότι όλα είναι εντάξει θα πείσεις κανένα πέρα από εσένα τον ίδιο; Ωραίο το θεατράκι σας δε λέω, αλλά ποτέ δεν προτίμησα στη ζωή μου το θέατρο του παραλόγου, ούτε και το προτείνω. Τι φοβάσαι ακριβώς και παραμυθιάζεσαι; Τα χειρότερα ψέματα στην προκειμένη είναι οι δικαιολογίες. Απορρίπτεις τις ευθύνες σου και μασκαρεύεσαι καμουφλάροντας συναισθήματα που παλεύουν να βγουν στην επιφάνεια.
Ψέμα και υποκρισία δεν απέχουν πολύ το ένα από το άλλο, μη σου πω πάνε πακέτο. Ποιος είσαι και πού πας; Γιατί θολώνεις ηθελημένα τα νερά και λες ψέματα στον ίδιο σου τον εαυτό, ενώ απέναντι στους άλλους δηλώνεις υπέρμαχος της ευθύτητας και της ειλικρίνειας; Τα ‘χουμε ξανακούσει πως ποτέ δεν κώλωσες να τα χώσεις κατάμουτρα και πάει λέγοντας. Στον εαυτό σου πότε ήταν η τελευταία φορά που έκανες κριτική, πότε ασχολήθηκες με τα δικά σου ζητήματα κι όσων σε προβληματίζουν αντί να το παίζεις cool γκόμενα και γκόμενος αλήτης;
Ζεις τη ζωή που έχεις ονειρευτεί ή νομίζεις πως τη ζεις; Γιατί για να το κάνεις θα πρέπει να ‘σαι πρωταγωνιστής κι όχι κομπάρσος. Αυτό το έργο ανήκει στο ρεύμα του ρεαλισμού, όχι του υπερρεαλισμού που θες εσύ να πιστεύεις για να μην αναγκαστείς να πετάξεις το κοστούμι σου. Στους άλλους δε λες ψέματα γιατί φοβάσαι πως θα χάσεις την εκτίμηση και την εμπιστοσύνη τους. Ο εαυτός σου δε σε νοιάζει;
Ένας άνθρωπος που λέει ψέματα μόνο χαμηλή αυτοεκτίμηση κι ανασφάλεια βγάζει στον περίγυρο του. Ούτε εντυπωσιάζει ούτε τον εγωισμό του ικανοποιεί, γιατί κατά βάθος ξέρει τι ισχύει πραγματικά. Ίσως κάποιοι υποστηρίξουν πως τα ψέματα όταν δε θες να πληγώσεις κάποιον δικαιολογούνται. Μήπως όμως αντ’ αυτού επιβαρύνουν την κατάσταση και ο -πρόκειται να πληγωθώ- αντί να γνωρίζει την αλήθεια βρίσκεται σε πλάνη και δεν προλαβαίνει καν να προστατευθεί;
Αν σ’ αυτό το ερώτημα κούνησες συγκαταβατικά το κεφάλι, το ίδιο ισχύει και για εσένα. Δημιουργείς συμπλέγματα στον εαυτό σου όταν υποκρίνεσαι. Άσε τις αυταπάτες στην άκρη και πάψε να τις ταΐζεις καθημερινά με νέα στοιχεία που αντί να φέρνουν την αλήθεια στο φως σε βυθίζουν ακόμη περισσότερο. Αναρωτήθηκες ποτέ πόσο μεγάλη απογοήτευση και θλίψη θα νιώσεις όταν συμβεί κάτι τόσο τρανταχτό που θες δε θες, θα σε κάνει να δεις τα πράγματα ξεκάθαρα;
Γι’ αυτό βάλε την αλήθεια στη ζωή σου κι αντιμετώπισε καταστάσεις εγκαίρως. Μη δικαιολογείς, μην τραβάς συμβάντα από τα μαλλιά με σκοπό να εντυπωσιάσεις ή να καμουφλάρεις κάποιο δικό σου πρόβλημα και κυρίως μην υποκρίνεσαι γιατί ο περίγυρός σου δε βλέπει το υπέροχο άτομο που είσαι πραγματικά, αλλά έναν κλόουν. Κι όταν λέω υπέροχο δεν εννοώ τέλειο, αλλά εννοώ έναν άνθρωπο που έχει αποδεχθεί τα λάθη και τα ψεγάδια του και προσπαθεί να μαθαίνει απ’ αυτά και όχι να τα κουκουλώνει, απλώς για να νιώθει καλύτερα.
Η αλήθεια πολλές φορές είναι σκληρή και μπορεί να πονέσει, όμως ο πόνος της σε σύγκριση με τον πόνο ενός ψέματος που βγήκε στο φως μοιάζει με τσίμπημα, διότι όταν σηκωθεί η κουκούλα δε θα φανερώσει μόνο το τελευταίο σου ψεματάκι, αλλά όλα όσα έχεις πει ως τώρα και πίστεψέ με, τότε θα ‘ναι δρόμος χωρίς επιστροφή.
Επιμέλεια κειμένου: Αναστασία Νάννου