Aναρωτήθηκες τι προκαλεί η τιμωρία στο παιδί σου;

Τυχαίνει σε δύσκολες μέρες να βγαίνουμε εκτός εαυτού. Γινόμαστε εκείνο το κόκκινο ανθρωπάκι μέσα στο κεφάλι μας, που ό,τι το ενοχλεί θα βρει τρόπο να το ανατινάξει κι ας γίνουν όλα στάχτη. Αυτό το μικρό αλλά τόσο θορυβώδες συναίσθημα μας κυριεύει όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας, πεποιθήσεων, αρχών και πάει λέγοντας, καθώς κανένας μας δεν έχει δικαιολογία για να μη θυμώνει. Ο θυμός άλλωστε είναι συναίσθημα, υπάρχει μέσα μας ως αντανακλαστική άμυνα. Το θέμα είναι πώς τον αξιοποιεί ο καθένας μας, πώς τον κοντρολάρει στη συνδιαλλαγή του με το άτομο που ετοιμάζεται να φάει όλα τα πυρά του.

Κάντε εικόνα τώρα τις εκρήξεις θυμού σας. Ποτέ δεν είναι ίδιες! Ούτε με την ίδια ένταση αλλά ούτε με την ίδια διάρκεια. Το θέμα είναι πως ούτε καν εμείς οι ίδιοι που θυμώνουμε, δε βλέπουμε καθαρά τι μας πείραξε. Μπείτε τώρα στη θέση του άλλου, που σας είδε να του επιτίθεστε, χωρίς να έχει πλήρως καταλάβει τι συνέβη. Σκεφτείτε πόσο μπερδεμένη κι ανήσυχη κατάσταση θα επικρατεί μέσα του. Αν για έναν μεγάλο, όλο αυτό είναι σενάριο που φαντάζει βουνό, στα παιδιά όλη αυτή η φασαρία θα είναι ο μεγαλύτερος φόβος.

Απ’ όταν γεννιόμαστε, ως άβουλα μικρά πλασματάκια, με αγνές προθέσεις, πολύ εύκολα οι μεγάλοι μπορούν να μας πλάσουν όπως θέλουν. Εννοείται πως τις περισσότερες φορές γίνεται άθελά τους, αλλά έρχεται η στιγμή που ο θυμός των μεγάλων δε θα πρέπει να μετατρέπεται σε τιμωρία. Ήρθε η ώρα να καταρρίψουμε κάθε στερεότυπο και μύθο σχετικά με την τιμωρία και την πειθαρχία στα παιδιά, γιατί σχεδόν όλα όσα νομίζουμε ότι ξέρουμε για την πειθαρχία σήμερα, είναι λάθος!

Κατανοούμε και συχνά όχι λανθασμένα υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας πόσο δύσκολο είναι να δουλεύεις πάντα σε συνεργασία με τα παιδιά, ειδικά όταν χτυπάνε τα ευαίσθητα σημεία σου κι είναι αδύνατον να μην εκτοξεύσεις τα πυρά σου. Δεν έχουμε, άλλωστε, την πολυτέλεια να εστιάζουμε αποκλειστικά στα θετικά της ζωής. Υπάρχουν λογαριασμοί να πληρωθούν, δουλειές να γίνουν, ηλικιωμένοι συγγενείς να προσέξουμε. Αναγκαζόμαστε να διαχειριστούμε πολλά ταυτόχρονα, συχνά περισσότερα απ’ όσα μπορεί να διαχειριστεί ένας μόνο άνθρωπος. Οπότε, είναι εύκολο να γλιστρήσουμε στις παλιές συνήθειες των εκρήξεων και της τιμωρίας –ίσως ένα υποσυνείδητο πισωγύρισμα στον τρόπο με τον οποίο μεγαλώσαμε εμείς. Το κλειδί για “καλή” πειθαρχία, ωστόσο, βρίσκεται στη συμπεριφορά και στις πράξεις μας, και καλό θα ήταν κοντά στα παιδιά μας να μάθουμε ταυτόχρονα να τα διαχειριζόμαστε.

Τα λάθη επιτρέπονται, αρκεί να μαθαίνουμε από αυτά. Στην πραγματικότητα, αυτό είναι η ουσία της καλής πειθαρχίας: να μας επιτρέπει να μαθαίνουμε και να εξελισσόμαστε, εμείς και τα παιδιά μας. Οι τρέχουσες αντιλήψεις για την πειθαρχία είναι βουτηγμένες σε παλιές συμπεριφοριστικές αντιλήψεις, με κύρια την πεποίθηση ότι τα παιδιά πρέπει να τιμωρηθούν. Η αλήθεια είναι ότι παρ’ ότι η πειθαρχία που εστιάζει στην τιμωρία μπορεί να φαίνεται ότι παράγει γρήγορα αποτελέσματα, μακροπρόθεσμα οι γονείς όμως θα καταλήξουν μ’ ένα πολύ μεγαλύτερο πρόβλημα απ’ αυτό που είχαν αρχικά.

Χρειαζόμαστε τα λόγια εκείνα που θα μας κάνουν ν’ αναρωτηθούμε τι τελικά μας ωθεί στην πειθαρχία κι αν τελικά είναι η σωστή μέθοδος. Πολλοί άνθρωποι, αναρωτιούνται αν με το να μην τιμωρούν καθόλου τα παιδιά τους καταλήγουν να τα χαϊδεύουν και να τ’ αφήνουν να τους πατάνε. Η αλήθεια είναι ότι η κοινωνία μας είναι κολλημένη σ’ ένα αυταρχικό στυλ διαπαιδαγώγησης και στην ιδέα ότι τα παιδιά που δεν τιμωρούνται για την κακή τους συμπεριφορά, θα πάρουν τον έλεγχο, αφού γίνουν ασεβή κι ανεξέλεγκτα.

Το πραγματικό κλειδί για την καλύτερη συμπεριφορά ωστόσο, είναι να δουλεύετε μαζί με το παιδί σας κι όχι εναντίον του! Να βλέπετε τους εαυτούς σας ως ομάδα, κι όχι σαν δύο εχθρούς που πολεμούν ο ένας εναντίον του άλλου για να δουν ποιος θα νικήσει. Η κατανόηση του «γιατί» και του «πώς» συμπεριφέρονται τα παιδιά είναι ο πρωταρχικός λίθος στη σχέση σας, ειδικά από τη στιγμή που το παιδί θα βρει το θάρρος να σας δείξει όλα τα λάθη του και να σας αφήσει να το καθοδηγήσετε!

Σε πολλές περιπτώσεις, η  απρόσμενη λανθασμένη για μας συμπεριφορά του παιδιού, δεν οφείλεται στο ότι τα παιδιά είναι επίτηδες εριστικά κι αυτομάτως κακομαθημένα από μας, αλλά στο γεγονός ότι δεν είναι ικανά να κατανοήσουν και να νιώσουν αυτό που οι μεγάλοι περιμένουν από εκείνα. Αν φταίει κάτι για την κακή συμπεριφορά των παιδιών μας, αυτό είναι οι μη ρεαλιστικές προσδοκίες κι απαιτήσεις που εμείς τους επιβάλλουμε, χωρίς να κρατάμε τις ισορροπίες και πρωτίστως χωρίς να τους δομούμε τα θέλω μας, με απλές ξεκάθαρες οδηγίες.

Φανταστείτε να μην καταφέρνετε κάτι εσείς κι οι γύρω σας να σας φωνάζουν ή να σπάσετε κάτι που δεν το προσέξατε και να σας τιμωρούν. Ουσιαστικά, τις περισσότερες φορές τα παιδιά τιμωρούνται επειδή δεν μπορούν να τα καταφέρουν καλύτερα! Σκεφτείτε τι επίδραση θα έχει όλο αυτό στην αυτοεκτίμησή τους. Είναι σημαντικό να καταλάβουμε ότι η έλλειψη αυτοεκτίμησης βρίσκεται συχνά στη ρίζα πολλών προβλημάτων συμπεριφοράς των μεγάλων, καθώς αυτή διαμορφώσαμε από μικρή ηλικία. Τι θα θέλαμε εμείς να εισπράξουμε μετά από μια προσπάθεια- κι ας ήταν ελλιπής;

Θα θέλαμε κυρίως να υπάρχει μια ισορροπία ως προς την εξουσία που μας ασκεί κάποιος. Ίσως μια ταπεινή κι υπομονετική αντίδραση, διότι δεν το προσχεδιάσαμε. Έτσι, ως γονείς ή άτομα που πλάθουν τη διαπαιδαγώγηση παιδιών, θα πρέπει πάντα να έχουμε επίγνωση των κινήτρων και των δυσκολιών τους. Να μην προβάλλουμε υποσυνείδητα πάνω στο παιδί αυτά που μας βασανίζουν. Όταν βάζουμε όρια, να τα επιβάλλουμε με ενσυναίσθηση και σεβασμό. Η πειθαρχία καλό θα ήταν να συνδέεται με τη θετική στάση και τον σχεδιασμό για το μέλλον. Κρατώντας μια επιτακτική και σταθερή στάση, ισορροπεί η κατάσταση ανάμεσα στον έλεγχο των γονιών και τον έλεγχο των παιδιών.

Για παράδειγμα, όταν το βάζο σπάσει και το παιδί κάνει πίσω για να μη σφαχτεί και ταυτόχρονα μας πει «μαμά έσπασα κατά λάθος το βάζο, αλλά είμαι καλά δε χτύπησα» μας δίνει αυτό που αναζητάμε, τον καθησυχασμό, ότι το παιδί δηλαδή έχει αντιληφθεί πλήρως την κατάσταση, άρα είναι ικανό κι ώριμο να εμπλακεί στη διαδικασία επίλυσής της. Όταν δεν είναι κατάλληλες οι συνθήκες, τότε παίρνουμε τα ηνία εμείς, ως ενήλικες. Οι προσδοκίες σχετικά με τη συμπεριφορά του παιδιού πρέπει αν είναι πάντα ρεαλιστικές. Ως μεγάλοι, δεν είναι σωστό να περιμένουμε ούτε πάρα πολλά, ούτε υπερβολικά λίγα από ένα παιδί.

Συχνά νιώθουμε υποχρεωμένοι να πειθαρχήσουμε τα παιδιά μας, όχι λόγω μιας συνειδητής απόφασης που έχουμε πάρει, αλλά επειδή ασυνείδητα νιώθουμε ότι πρέπει να το κάνουμε. Σ’ όλη μας τη ζωή, μάθαμε πως μια λανθασμένη συμπεριφορά επιφέρει και τιμωρία. Είναι ευκαιρία να σπάσουμε τον κύκλο της επανάληψης, επειδή έτσι συνέβαινε στο παρελθόν, επειδή έτσι γινόταν πάντα κι έπρεπε όλοι να υπακούμε σ’ αυτή την μέθοδο. Ας κρατήσουμε το εξής: «Αν έχετε πει κάτι στο παιδί ένα εκατομμύριο φορές κι εκείνο ακόμη δεν καταλαβαίνει, τότε δεν είναι το παιδί που αργεί να μάθει.»

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!