Υπάρχει μια κατηγορία παιδιών που συνεχώς ονειρεύονται. Μιλάμε κυριολεκτικά όταν λέμε πως δε θα τα δεις ποτέ να καταρρίπτουν τα όνειρά τους. Ίσως να γίνονται λίγο πεισματάρικα και να φαίνονται πού και πού σαν δύσκολοι χαρακτήρες. Δεν το θέλουν όμως, μην τα παρεξηγήσετε. Είναι οι άμυνές τους.  Όπως κι εμείς όταν συναντάμε ένα εμπόδιο για πρώτη φορά, μας φαίνεται βουνό η λύση του και κολλάμε μέχρι να βρούμε πώς να το αντιμετωπίσουμε, έτσι συμβαίνει και με εκείνα. Κολλάνε μέχρι να μπορέσουν να το αποσυνθέσουν, να το κάνουν κτήμα τους.

Σε κάποιους ίσως είναι γνώριμο σαν εικόνα. Άλλοι ίσως να βλέπουν τον εαυτό τους να αντικατοπτρίζεται στις παραπάνω γραμμές και άλλοι να συμβιώνουν με τέτοια τα παιδιά. Φέρτε στο νου σας έναν μικρό σοφό. Παράξενη αλλά συνάμα ιδιαίτερη σκέψη, έτσι; Παιδιά που αγαπούν ενδεχομένως την επιστήμη, τη μουσική ή τον πολιτισμό. Εναποθέτουν όλες τις βλέψεις τους εκεί που παθιάζονται. Θα εξελιχθούν σε αυτές, θα δημιουργήσουν μεγαλύτερες προσδοκίες και νέα δεδομένα και θα ξεχωρίσουν μέσα από τις ιδιαιτερότητες. Ιδιαιτερότητες που σε τρίτους μπορεί να φαντάζουν εμπόδια, στους ίδιους και τους οικείους τους όμως φαντάζουν απλώς σαν μερικά ακόμα σκαλοπάτια στη σκάλα που όλοι πρέπει να ανεβούμε για να φτάσουμε εκεί που θέλουμε. Και σε καμία περίπτωση δε μοιάζουν σαν τοίχος που ανακόπτει την πορεία προς τα πάνω. Μιλάμε για εκείνα τα παιδιά που είναι άλλοτε γοητευτικά έξυπνα, άλλοτε γοητευτικά δημιουργικά και συχνά δε θα θελήσουν να σου πουν ούτε μία λέξη. Θα σου μιλήσουν όμως μέσα από τα έργα τους. Μικροί Πικάσο, Μότσαρτ και μικροί Αϊνστάιν.

Καλώς ορίσατε στον κόσμο των παιδιών, με αυτισμό ή καλύτερα με διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές ή, γιατί όχι, των μικρών ονειροπόλων! Τι γίνεται όμως πίσω από αυτήν την εικόνα που αντικρίζουμε και είτε μαγνητιζόμαστε είτε στρέφουμε το βλέμμα μας αλλού;

Συναντάμε ένα οχυρό. Μια καλοφτιαγμένη ομάδα. Είναι η οικογένεια, τα αδέρφια, οι φίλοι. Την ώρα που κάποιοι θα προσπεράσουν εκείνοι θα σταθούν να στηρίξουν κάθε βήμα τους. Θα τους δεις να κάνουν το πιο απλό, σημαντικό. Σκαρφίζονται πράγματα διασκεδαστικά και δημιουργικά για να κάνουν το πιο «κουλό» στα μάτια άλλων να είναι σημασίας. Από το να κάθονται να μετράνε ρυθμικά όλα τα πλακάκια της πλατείας με τη σειρά, μέχρι και να ισιώνουν όλα τα πατάκια της πολυκατοικίας και να γελάνε μετά μαζί φωναχτά.

Την ώρα που κάποιοι ίσως γελούν σαρκαστικά και άλλοι νιώθουν λύπηση, εκείνοι θα χαίρονται τριπλά για τις επιτυχίες των παιδιών. Κάθε σκαλοπάτι επιτυχίας και ολοκληρωμένης δραστηριότητας για εκείνους είναι μια καθημερινή νίκη. Στην αρχή σε όλους μένει μια απορία για τη σπουδαιότητα. Στην πορεία όμως ξεχνιέται και γίνεται κατάκτηση διαστημική.

Πόσο φανταστικό θα μπορούσε να είναι, να μεγαλώνεις κοντά σε ένα παιδί με φαντασία που αγγίζει γη και ουρανό και ξεπερνά κάθε περιπέτεια που βάλαμε ποτέ στο νου μας; Αυτό θα το μάθεις, αν θελήσεις, από τα αδέρφια αυτών των παιδιών. Σίγουρα δε είναι ό,τι πιο εύκολο ούτε το πιο ευχάριστο. Θα συναντήσεις και τα up και τα down κοντά τους. Αυτό που χαρακτηρίζει ένα παιδί με αυτισμό είναι τα ιδιαίτερα γνωρίσματά του. Εμφανίζουν έναν διαφορετικό τύπο συμπεριφοράς κι αλληλεπίδρασης. Τα αδέρφια τους λοιπόν, συχνά έχουν πετύχει να τα αφομοιώσουν. Να κάνουν δηλαδή την αποκωδικοποίηση που εμείς δυσκολευόμαστε. Είναι τα άτομα που λύνουν τα χέρια σε πολλούς. Σε δασκάλους, συγγενείς και νέα πρόσωπα που δυσκολεύονται να κατανοήσουν τον αυτισμό.

Ένα μικρό χειροκρότημα σίγουρα το αξίζουν αυτά τα παιδιά. Κάνουν ό,τι θα έκαναν για τα αδέρφια τους και ακόμα περισσότερα.  Βοηθούν για να στηρίξουν κάτι που η κοινωνία προσπαθεί να παραβλέψει. Καταβάλλουν προσπάθειες να ενσωματώσουν την κοινωνική ενσυναίσθηση όπου βρεθούν και όπου σταθούν. Να περάσουν το μήνυμα πως δεν είναι κακό να είσαι διαφορετικός. Αλλά κάτι που σε κάνει να ξεχωρίζεις και να είσαι μοναδικός.

Τα παιδιά με αυτισμό τείνουν να διαφοροποιούνται γρήγορα από το κοινό σύνολο. Τα βλέπεις συχνά να εστιάζουν σε λεπτομέρειες και η ανικανότητά τους να δουν τη συνολική εικόνα, συχνά καταλήγει σε λύση προβλημάτων που κάποιοι άλλοι είχαν παραβλέψει. Τους αρέσει συχνά να περνούν πολλές ώρες σε εργαστήρια ή μπροστά από οθόνες υπολογιστών γιατί δεν τους πειράζει να είναι μόνοι. Η ικανότητά τους να πετύχουν τόσα μένοντας αποστασιοποιημένα από τους γύρω τους και να διαφοροποιηθούν με τις απρόβλεπτες αντιδράσεις τους, μας κάνει όλους τελικά να αναρωτιόμαστε: Είναι όντως εκείνα διαφορετικοί χαρακτήρες; Ή εμείς απλά απρόθυμοι να ανοίξουμε τους ορίζοντές μας και να τα αγκαλιάσουμε; Σε έναν κόσμο που φοβάται να ονειρευτεί, τα παιδιά με αυτισμό καταφέρνουν να μας χαρίσουν μια ηλιαχτίδα ελπίδας και αισιοδοξίας. Μας δείχνουν πως όλα είναι δυνατά, φτάνει να έχεις θέληση και όρεξη να τα φανταστείς!

 

Συντάκτης: Νίνα Λυβιώτη
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη