Η αληθινή φιλία σε συμπληρώνει

Πώς να εξηγήσεις τι ακριβώς είναι η φιλία; Ταίριασμα κι έπειτα δέσιμο; Γέλιο και κλάμα; Πανέμορφα και δύσκολα κι όλα αυτά μαζί; Και πώς εξηγείται ότι κάποιες φιλίες τελειώνουν κάποτε; Πώς γίνεται να κολλήσεις και κάποια στιγμή να ξεκολλήσεις; Πώς μπορεί όσα κάποτε σας έδεσαν να ονομάζονται απλώς αναμνήσεις και να φαντάζουν αδιάφορα στη θύμηση; Πώς γίνεται να κοιτάζεις κάποιον που κάποτε ήξερες βαθιά κι εκτιμούσες ουσιαστικά και πλέον να είναι ένας γνωστός-άγνωστος;

Οι άνθρωποι αλλάζουμε, αυτή είναι η απάντηση. Αλλάζουμε, πλαθόμαστε από εμπειρίες, από συνθήκες και καταστάσεις, απ’ την κοινωνία και το πέρας του χρόνου και σε μόνο λίγους μήνες μπορεί να μη μοιάζουμε καν σε αυτό που είμαστε σήμερα. Πώς λοιπόν μια φιλία μπορεί να κρατήσει μέσα σ’ αυτήν την τρικυμία, σ’ αυτό το σκάλισμα της ζωής; Πώς είναι δυνατόν να είσαι άλλος από αυτό που ήσουν και να περιμένεις πως ο φίλος σου έχει μείνει ίδιος ή ότι δεν τον επηρεάζει η δική σου αλλαγή; Δε γίνεται κανένα απ’ τα δύο. Σαφώς και θα έχει αλλάξει και σαφώς δε θα του αρέσει πάντα η δική σου αλλαγή. Ώσπου κάποια στιγμή θα συνειδητοποιήσετε ότι δεν πάει άλλο κι ότι πράγματι το μόνο που σας συνδέει είναι εικόνες, μυρωδιές κι ήχοι από άλλες παλιές μέρες, πια ξεχασμένες.

Δεν είναι όλες οι φιλίες έτσι όμως. Κάποιες έχουν τη δύναμη και τη δυνατότητα να παλέψουν στα κύματα, να βγουν ξανά και ξανά αλώβητες και να καταλήξουν να μη λυγίζουν, να μη ραγίζουν ή σπάζουν, να είναι άθραυστες.

Ποια η διαφορά τώρα ανάμεσα σ’ εκείνες που κρατάνε σε βάθος χρόνου και σ’ εκείνες που έχουν ημερομηνία λήξης; Οι πρώτες δε βασίζονται μόνο στο πόσο ταιριάζουν τ’ άτομα μεταξύ τους, στο πόσο γέλιο ρίχνουν όταν βγαίνουν, στο αν γουστάρουν να βλέπουν τις ίδιες ταινίες κι ν’ ακούν την ίδια μουσική. Είναι εκείνες που η τριβή απ’ την καθημερινότητα, το σκάλισμα απ’ τα όμορφα και τ’ άσχημα γίνεται και στους δύο μαζί.

Όχι επειδή είναι συνέχεια μαζί ή κλαίνε ο ένας στον ώμο του άλλου, αλλά γιατί είναι πνευματικά ενωμένοι, ψυχικά δεμένοι κι αλληλοσυμπληρώνονται. Αυτό ονομάζεται πνευματικός έρωτας και μπορεί να μην «περάσει» και ποτέ. Ο ρομαντικός έρωτας λένε ότι έχει μέσο όρο διάρκειας τα πέντε χρόνια, όμως αυτή η ομορφιά που εννοώ εγώ, μπορεί να μείνει μέχρι το τέλος. Να είναι για πολλά, πολλά χρόνια εκεί να μας γοητεύει, να μας ελκύει, να μας κρατάει μακριά απ’ τα τετριμμένα, απ’ τα στάσιμα, απ’ τη βαρεμάρα, απ’ τα συνηθισμένα και ίδια, να μας γεμίζει κάθε φορά σαν να ήταν η πρώτη γνωριμία.

Κι αυτό που έχει αυτή η πνευματική σύνδεση και μπορεί να κρατήσει ζωντανό τον ενθουσιασμό, τις αναμνήσεις απ’ το να μην είναι απλά ένα παρελθόν και την ανυπομονησία για την επόμενη φορά ζωντανή είναι αυτή η αλληλοσυμπλήρωση, αυτή η ψυχική ενότητα.

Όταν ακόμα κι από απόσταση βρίσκεσαι εκεί στη ζωή του άλλου με το να τον ακούσεις, να τον νιώσεις, να τον συμβουλεύσεις ή μαλώσεις, να τον χαϊδέψεις όταν τον ακούς πεσμένο και να τον βοηθήσεις να σηκωθεί όταν είναι έτοιμος, τότε ενώνεσαι. Ενώνεσαι όταν προσφέρεις παραπάνω από στιγμές στον άλλον κι όταν αυτός κάνει το ίδιο. Όταν τα ελαττώματά σας έρχονται και φωλιάζουν ιδανικά και πλάθονται μαζί, αλλάζουν και μορφοποιούνται μαζί, ο ένας με το να διαφωτίζει τον άλλον για το καλό του, να του δείχνει τον κόσμο μέσα απ’ τα δικά του μάτια, τις αισθήσεις μέσα απ’ το δικό του σώμα. Ό,τι λείπει να συμπληρώνεται απ’ τον άλλον, ό,τι χρειάζεται να τροφοδοτείται απ’ τη σχέση και την επαφή, ό,τι δε γνωριζόταν ποτέ να διδαχτεί.

Το ομορφότερο συναίσθημα είναι να κοιτάζεις έναν άνθρωπο και να τον βλέπεις ειλικρινά. Όχι απλά να τον γνωρίζεις, αλλά να τον νιώθεις γιατί νιώθετε μαζί, γιατί ζείτε μαζί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Το ομορφότερο είναι να κοιτάζεις πίσω και να μη βλέπεις απλά αναμνήσεις και στιγμές περασμένες, αλλά τη ζωή σου που άλλαξε μαζί με αυτόν τον άνθρωπο. Όχι γιατί αυτός την άλλαξε μα γιατί την άλλαξες έχοντας τον στον πλάι σου να σου προσφέρει ό,τι έχει, ό,τι έχεις ανάγκη, ό,τι χρειαζόσασταν κι οι δύο και να φτάσετε εδώ που είστε τώρα και να νιώθετε περήφανοι για τους εαυτούς σας.

Η φιλία που εγώ ονομάζω πνευματικό έρωτα, εκείνη η δυνατή, η άθραυστη είναι αυτή στην οποία όχι μόνο κολλάμε σαν δύο κομμάτια από παζλ, αλλά αυτή που φτιάχνουμε μαζί το παζλ των ζωών μας. Που προσφέρουμε ο ένας στο εσωτερικό του άλλου και τον στηρίζουμε με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο στο να εξελιχθεί, ν’ αναβαθμιστεί, να γίνει η καλύτερη εκδοχή του. Και τότε, όχι μόνο εκτιμούμε τη φιλία για το πόσο βαθιά κι ουσιώδης είναι, για το πόσο πανέμορφη είναι, για το πόσο μας γεμίζει ενέργεια και σχεδόν ευτυχία η σκέψη και μόνο πως έχουμε κάτι τέτοιο στις ζωές μας, αλλά μας κάνει να εκτιμούμε ακόμα περισσότερο τον φίλο που μας βοήθησε να φτάσουμε στο σημείο να εκτιμούμε εμάς τους ίδιους.

Και τι πιο πολύτιμο απ’ το να εκτιμάς τον ίδιο σου τον εαυτό; Πώς να περάσει, λοιπόν, ο έρωτας για έναν άνθρωπο που περπάτησε πλάι σου τον δρόμο προς αυτήν την εκτίμηση για εσένα; Και πώς να του περάσει κι εκείνου όταν ισχύει το ίδιο; Πώς να τελειώσει μια φιλία που είναι δεμένη άρρηκτα;