Αν είχα ένα ευρώ για κάθε φορά που έκανα αναφορά στα χρήματα, θα ήμουν πλούσια μέχρι τώρα. Σκεφτείτε το απλά για να καταλάβετε πώς και πόσο επηρεάζει την ψυχολογία μας η οποιαδήποτε οικονομική δυσκολία που αντιμετωπίζουμε και πόσες στιγμές ξοδεύουμε αναλογιζόμενοι πόσα λεφτά έχουμε ή δεν έχουμε.
Έχουμε λεφτά κι αγοράζουμε τα αγαπημένα μας αθλητικά παπούτσια που χαζεύαμε εδώ και καιρό στη βιτρίνα. Έχουμε περισσότερα λεφτά κι αγοράζουμε επιτέλους το αγαπημένο μας σπορ αυτοκίνητο. Χαρούμενοι κι ενθουσιασμένοι το λέμε σε όλο τον κόσμο και περηφανευόμαστε σαν μικρά παιδιά.
Κι ύστερα περνάμε τις τρεις κλασικές φάσεις που ακολουθούν μετά από μία αγορά μας: Χαρά, μετάνοια, αδιαφορία. Είμαστε για λίγο χαρούμενοι με το νέο μας απόκτημα, πετάμε στα σύννεφα και μετά συνειδητοποιούμε ότι ξοδέψαμε πολλά χρήματα ή ότι μπορεί να πήραμε κάτι που να μην είχαμε τελικά ανάγκη. Σκεφτόμαστε και λίγο τη μουρμούρα της μάνας μας κι έρχονται και κάτι τύψεις. Έπειτα καταλήγουμε και πάλι στο πρώτο συναίσθημα, τη χαρά. Αυτό, λοιπόν, μας έκανε να νιώσουμε η καινούργια μας αγορά και σε αυτό θα εστιάσουμε. Άρα αδιαφορούμε για τα χρήματα που δώσαμε ή ακόμα και για τη μουρμούρα της μάνας μας.
Τι γίνεται, όμως, όταν δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουμε κάτι που τόσο πολύ επιθυμούμε; Μένουμε στεναχωρημένοι κι απλά κάνουμε όνειρα, όνειρα που χρειάζονται λίγα ευρώ παραπάνω για να μπορούσαμε να τα εκπληρώσουμε, προκειμένου να αποκτήσουμε τα πολυπόθητα αγαθά ή να πάμε εκείνο το ταξίδι με το ταίρι μας.
Απ’ την άλλη, όμως, και παρά το όποιο αίσθημα πληρότητας, το ρητό λέει πως «Δε φέρνουν τα λεφτά την ευτυχία, άλλα πράγματα θα τη φέρουν». Κι εκείνα τα άλλα πράγματα κάποιες φορές επίσης κοστίζουν, είτε λίγο είτε πολύ. Άρα η χαρά ή καλύτερα η ψυχολογία μας γενικότερα και τα χρήματά μας είναι ποσά ανάλογα. Χωρίς, όμως, αυτό να σημαίνει πως αν δεν αγοράσουμε κάτι συγκεκριμένο θα πέσουμε σε κατάθλιψη ή πως δεν υπάρχουν άλλοι τρόποι να χαρούμε, τέλος πάντων.
Μπορούμε να βρούμε τη χαρά και την πληρότητα αλλού ή απλά να μην αφήνουμε τα χρήματα και την οικονομική δυσλειτουργία μας να μας επηρεάζουν τόσο πολύ. Ναι, είναι σημαντικός τομέας κι ενίοτε σοβαρός λόγος που μας ανησυχεί στην καθημερινότητά μας, όταν αφορά την επιβίωσή μας. Ναι, όλοι σχεδόν αντιμετωπίζουμε οικονομικά προβλήματα. Και ναι, όλοι θα θέλαμε να μη χρειαζόταν να νοιαστούμε ξανά για τα λεφτά.
Αλλά ας σκεφτούμε και λίγο το άλλο. Γενικότερα εμείς οι άνθρωποί έχουμε μια τάση να μην είμαστε ποτέ ευχαριστημένοι. Πάντα κάτι μας λείπει. Παραδεχτείτε το, σκέφτεστε κι εσείς καμιά φορά ότι κάτι σας λείπει ακόμα κι όταν τα έχετε όλα ή τα περισσότερα απ’ όσα θέλατε λίγο καιρό πριν. Σκέφτεστε κι υπεραναλύετε κάθε φορά μέχρι να βρείτε κάποιον λόγο για να μην είστε καλά. Ε, δε θέλει και πολύ το ανθρώπινο μυαλό να σκοτεινιάσει.
Δανείζομαι μια παραβολή από ένα βιβλίο του Αργεντινού Μπουκάι που έκανε λόγο για ενενήντα εννιά φλουριά που κάποτε έδωσαν σε ένα φτωχό και δεν ήταν ευχαριστημένος. Γιατί άραγε; Γιατί δεν ήταν εκατό αλλά ενενήντα εννιά. Αυτό κάνουμε κι εμείς. Ορίζουμε τη χαρά μας με εκατό και μόνο φλουριά κι υποτιμούμε ενενήντα εννιά ολόκληρα χρυσά φλουριά. Λες κι εκείνο το ένα ήταν αυτό που έλειπε.
Ναι, πάντα κάτι θα λείπει. Πάντα κάτι δε θα μας κολλάει ή ίσως και κάτι να περισσεύει. Ζορίζουμε το μυαλό μας και κουράζουμε την ψυχή μας ψάχνοντας το εκατοστό φλουρί ενώ είμαστε ήδη προικισμένοι με ενενήντα εννιά. Αστείο δεν είναι; Αλλά όλοι το κάνουμε. Μονίμως ανικανοποίητοι, βυθιζόμαστε στην απληστία μας.
Ας ήμασταν ικανοποιημένοι με τα λίγα, τα απλά, τα καθημερινά. Ας μην αναζητούσαμε πάντα τα μεγάλα και τρανά. Στα μικρά πράγματα βρίσκεται πολλές φορές η ευτυχία που ψάχνουμε. Στα μικρά χωριά που δεν έγιναν ποτέ πόλεις βρίσκονται όλες οι δυνατές φιλίες, οι ξέγνοιαστες στιγμές κι οι πρώτες αγάπες. Ας μην ξεχνάμε πως το χρήμα δεν υπήρξε ποτέ μονάδα μέτρησης της αγάπης.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη