Θαυμασμός και σεβασμός στους καλλιτέχνες του δρόμου

Είναι εκείνα τα παιδιά που ξεχώριζαν από μικρά στο σχολείο. Ξέρεις αυτοί οι αλλόκοτοι -με την καλή έννοια- τύποι που ήταν πάντα κάπου πίσω-πίσω σε μια γωνία της τάξης και συνεχώς σχεδίαζαν, ζωγράφιζαν, έγραφαν. Ανήσυχοι, αφανείς ήρωες που όλοι θέλαμε να έχουμε στην παρέα μας γιατί πάντα μπορούσες να κάνεις μαζί τους τις πιο όμορφες συζητήσεις. Πάντα σε άφηναν με έναν προβληματισμό, με λίγη τροφή για σκέψη.

Είναι αυτά τα παιδιά που ήταν πάντα λίγο πιο ευαισθητοποιημένα. Ποτέ τους δεν άντεξαν αυτή την αναισθησία, την παθητικότητα κι έτσι αντέδρασαν μέσα από αυτό που γνώριζαν να κάνουν καλά, την τέχνη τους. Η τέχνη του δρόμου είναι μια τέχνη που δεν έχει όρια. Νομίζω ότι αυτό είναι και το πιο γοητευτικό της υπόθεσης.

Στην ουσία μιλάμε για αυτές τις ήρεμες δυνάμεις που έχουν μία πιο ρεμπέλικη διάθεση και κάνουν το μπαμ μέσα απ’ την τέχνη τους. Πολλοί τους αποκαλούν βανδαλιστές. Εγώ θα τους έλεγα ανθρωπιστές. Είναι αυτές οι αντί-εξουσιαστικές οντότητες που σιχάθηκαν τη σαπίλα του ευρύτερου συστήματος και μέσω της τέχνης τους, προσπαθούν να ταρακουνήσουν τα πλήθη. Στην πλειονότητά τους τα έργα τους εκφράζουν κοινωνικοπολιτικές κι επαναστατικές απόψεις εμποτισμένα με μία αστείρευτη αισθητική αξία.

Σαφώς και πάντα θα υπάρχουν τα εκτρώματα στο βωμό της τέχνης, αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση. Θεωρώ ότι θα πρέπει να ενοχλούμαστε περισσότερο με το γκρίζο των παρατημένων  μεγαλουπόλεων και λιγότερο με σκίτσα και γκράφιτι που θα στολίσουν κάποιον τοίχο. «Συνηθίσαμε τη φρίκη, μας τρομάζει η ομορφιά».

Υπάρχουν κι αυτοί που κατάφεραν μέσα απ’ τα σκίτσα τους και τις καλλιτεχνικές τους δράσεις, να κάνουν τη ζωή μας λιγάκι πιο όμορφη, προσδίδοντάς της μαγεία και χρώμα στις γκρίζες εποχές που ζούμε. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Banksy, ίσως ο πιο γνωστός καλλιτέχνης γκράφιτι, χαρακτηρίζεται περισσότερο ως πολιτικός ακτιβιστής. Ο συγκεκριμένος είναι μακριά απ’ τα φώτα της δημοσιότητας, έχει εσκεμμένα κρατήσει μυστική την ταυτότητά του. Έχει φανατικό κοινό παγκοσμίως και με κάθε του νέο έργο επικρατεί παραλήρημα κι όχι άδικα. Το δυστυχές είναι ότι φυσικά υπάρχουν άνθρωποι που εκμεταλλεύονται τη φήμη του, βγάζοντας τα έργα του σε πλειστηριασμούς. Μιλάμε για έργα αισθητικής αξίας πολλών χιλιάδων ευρώ.

Βλέπεις, αυτοί οι γνωστοί-άγνωστοι είναι οι πραγματικοί καλλιτέχνες. Είναι αυτοί που δεν ενδιαφέρονται για τη δημοσιότητα, τα λούσα, το κύρος και τα χρήματα. Στοχεύουν στο να αφήσουν πίσω τους κάποιο έργο που θα δώσει κάποιο μήνυμα. Συνήθως νιώθουν περιορισμένοι ανάμεσα στους τέσσερις τοίχους ενός δωματίου γι’ αυτό και ξεχύνονται στους δρόμους κι έχουν για καμβά τους μίζερους τοίχους, παλιά κτίρια και βρόμικα σκαλοπάτια που τα μετατρέπουν σε «ζωντανούς οργανισμούς» και τους δίνουν χρώμα και ζωή.

Οι καλλιτέχνες αυτοί, γοητεύονται απ’ την αίσθηση του παράνομου. Είναι εθισμένοι σε αυτό το αίσθημα της αδρεναλίνης που βιώνουν κατά τη διάρκεια της δημιουργίας της τέχνης τους. Μπορεί να τους πετύχεις αργά το βράδυ κρεμασμένους σε κάποια σκαλωσιά ή και δεμένους από κάποιο σχοινί γιατί όσο πιο ψηλά δημιουργήσουν τα έργα τους τόσο μεγαλύτερο και το κοινό που θα το παρατηρήσει.

Το πιο όμορφο όμως που συμβαίνει με την τέχνη του δρόμου είναι ότι παραμένει ανοιχτή για όλους. Είναι μια τέχνη που έχουν πρόσβαση όλα τα κοινωνικά στρώματα κι ίσως αυτός είναι και ο λόγος που έχει τόσο μεγάλο κοινό. Δυστυχώς η τέχνη, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, άρχισε να απευθύνεται άθελά της σε μία πολύ μικρή γκάμα ανθρώπων, από αισθητικούς φιλοσόφους μέχρι ψευτοδιανοούμενους. Η street art κατάφερε στην ουσία να καταρρίψει αυτά τα τείχη με μια πιο ουρμπανιστική διάθεση.

Αφιερωμένο σε όλες αυτές τις ερωτεύσιμες υπάρξεις, με αυτές τις πολύχρωμες ψυχές που κουβαλάν μέσα τους, οι οποίες μας δίνουν τη δυνατότητα μέσω των έργων τους να γνωρίσουμε έστω και ένα μικρό κομμάτι της μαγείας τους. Θα σε προβληματίσουν, θα σε εμπνεύσουν, θα σε ταρακουνήσουν και πιθανότατα να σου κάνουν τη μέρα σου πιο όμορφη με κάποιο μήνυμα που θα σου περάσουν. Α και κάτι τελευταίο, να ξέρεις ότι η αναρχία των πραγματικών καλλιτεχνών, δεν έχει να κάνει με βανδαλισμούς, αλλά με την ανάγκη τους να μας ξυπνήσουν απ’ το λήθαργο που βρισκόμαστε. Η τέχνη πολλές φορές πρέπει να είναι ακραία, γιατί για κακή μας τύχη το ανθρώπινο μάτι συνήθισε σε αυτό.