«Αυτό που δε μας σκοτώνει μας κάνει πιο δυνατούς», υποστήριξε ο Νίτσε -ο μεγαλύτερος θυμωμένος έφηβος της ιστορίας- στο βιβλίο του «Twilight of the Idols» το 1888. Για να φτάσει μες στο πέρασμα του χρόνου να γίνει ένα απ’ το διάσημα και δημοφιλέστερα ρητά που χρησιμοποιούνται στην καθημερινότητα, στη μουσική, στον κινηματογράφο και σε πολλές συζητήσεις.
Το θέμα είναι όμως, πώς αισθάνεσαι εσύ μ’ αυτό το ρητό; Αντηχεί στην αλήθεια σου, ή σου ακούγεται κλισέ και τετριμμένο; Βρίσκεις παρηγοριά σ’ αυτές τις λέξεις ή δε σημαίνουν τίποτα απολύτως γι’ εσένα; Αν θα θέλαμε να κάνουμε μια άτυπη δημοσκόπηση, ίσως να βρισκόμασταν μπροστά σε κυνικές και απορριπτικές απόψεις, έως και σε πεποιθήσεις τόσο ισχυρές πάνω σ’ αυτές τις λέξεις, όπου ένα άτομο θα τις είχε κάνει τατουάζ πάνω στον ώμο του.
Όμως, η ιδέα πως ό,τι δε σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό βασίζεται σε μια θεωρία που στηρίζει πως με τις δύσκολες εμπειρίες που περνάει ένας άνθρωπος, ενισχύει τις δυνάμεις του για την επόμενη μέρα. Αυτή μπορεί να ‘ναι μια παρηγορητική σκέψη, ειδικά κατά τη διάρκεια ενος τραύματος. Γιατί ο πόνος που μπορεί ν’ αντέξει κάποιος, θ’ ανταμειφθεί με μια πιο δυνατή αίσθηση θάρρους, αλλά και την ικανότητα να μπορέσει ν’ αντιμετωπίσει το επόμενο δύσκολο γεγονός της ζωής του.
Μήπως όμως -χωρίς να θέλουμε να χάσουμε το νόημα των φράσεων αυτών παίρνοντάς τις υπερβολικά κυριολεκτικά- τελικά, ό,τι δε σε σκοτώνει σου κλέβει την προσωπικότητά σου, σου αφήνει ανθυγιεινούς μηχανισμούς αυτοσυντήρησης και πληγές που γυρνάνε προς τους γύρω σου;
Μήπως τελικά, καταρρίπτοντας αυτόν τον μύθο, κατανοείς ότι η μεγαλύτερη δύναμη είναι να γνωρίζεις πως δεν πειράζει να ‘ σαι αδύναμος; Μήπως τελικά, όλο αυτό, δεν είναι γενικά αλήθεια;
Δεν ξέρω γι’ εσένα, αλλά νομίζω ότι οι περισσότεροι από εμάς έχουμε διαπιστώσει πως μετά από δύσκολες ιδιαίτερες στιγμές νιώθουμε αδύναμοι, εκτεθειμένοι και λυπημένοι. Πως ό,τι δε σκοτώνει -τελικά- πονάει και σε κάνει ευάλωτο, αφήνοντάς σου πίσω ένα τραύμα. Κι αυτό είναι μια μεγάλη αλήθεια που έρχεται να δείξει ότι η φράση του Νίτσε κρύβει μέσα της μια ανακρίβεια.
Μες στα χρόνια, έρευνες, διαπίστωσαν πως προηγούμενες αγχωτικές εμπειρίες δε δημιούργησαν ανθεκτικότητα σ’ ένα μελλοντικό τραύμα. Αντίθετα, τραυματικά γεγονότα του παρελθόντος, αύξησαν τις πιθανότητες ν’ αναπτύξει κάποιος διαταραχές ψυχικής υγείας. Μελέτες Πανεπιστημίων αμφισβήτησαν την εγκυρότητα αυτής της δήλωσης αναφέροντας πως μια τραυματική εμπειρία προκαλεί ευαισθησίες και όχι ανθεκτικότητα.
Οι ψυχολόγοι κινήθηκαν πιο διπλωματικά. Χρησιμοποίησαν τον όρο «μετατραυματική ανάπτυξη», αναφέροντας πως στον άνθρωπο αρέσει ν’ αφηγείται τη ζωή του με βάση τις προκλήσεις που έχει αντιμετωπίσει και τα εμπόδια που έχει ξεπεράσει, πιστεύοντας ότι τα καλά πράγματα μπορούν να προκύψουν από μια κακή εξέλιξη. Και πως η ιδέα «ό,τι δε σε σκοτώνει σε κάνει πιο δυνατό» είναι απλά ένα σήμα τιμής, σχεδόν επίτευγμα, για να μπορέσει να επιβιώσει κάποιος σε μια δύσκολη περίοδο, νοιώθοντας γενναίος, πιο δυνατός και έτοιμος.
Όμως πολλά πράγματα αλλάζουν στη ζωή σου χωρίς τη συγκατάθεσή σου και τίποτα δεν υπάρχει που να μπορέσει να ενδυναμώσει εκείνες τις στιγμές. Νιώθεις την καρδιά σου να σπάει και την ψυχή σου να στεγνώνει. Στο τέλος αυτών των στιγμών, νιώθεις ευγνώμων που απλά τελείωσαν. Και είσαι τυχερός που κατάφερες να τις διαχειριστείς μόνος σου. Δεν είναι όμως όλοι έτσι. Η θεραπεία της ψυχής ίσως είναι απ΄τα πιο δύσκολα πράγματα και θέλει τον ειδικό της. Δεν είναι ντροπή και ποτέ δε θα ‘ναι. Γιατί αυτό που δε θα σε σκοτώσει στην τελική, θα κλέψει την προσωπικότητά σου και θα σου αφήσει πίσω πληγές που δε θα γιατρευτούν ποτέ. Γιατί το τραύμα και οι κακουχίες αφήνουν σημάδια. Και είναι συνήθως μια μελανιά κάτω απ’ το δέρμα κι όχι ένας λεκές στο παντελόνι.
Σημαντικό είναι όμως να μην ξεχνάς πως η δύναμη δεν προέρχεται απ’ τις χειρότερες στιγμές της ζωής. Προέρχεται απ’ τις καλύτερες. Να νιώθεις δυνατός επειδή σ’ έχουν αγαπήσει και έχεις αγαπήσει. Να νιώθεις δύναμη για τη στοργικότητά σου και τη γενναιοδωρία σου. Για την ικανότητά σου ν’ αντιμετωπίζεις τις κακές σου μέρες και ν΄αναζητάς βοήθεια όταν τη χρειάζεσαι.
Να νιώθεις δύναμη που επιτρέπεις στον εαυτό σου να ‘ναι λυπημένος για τα πράγματα που σ’ έχουν πληγώσει και να μην πνίγεσαι μες στον εαυτό σου. Να νιώθεις δύναμη που ξέρεις ότι δεν πειράζει που είσαι αδύναμος.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Αναστάσιος Καλλίας
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
