Κατά πόσο το μέλλον της αγάπης και του έρωτα θα υφίσταται έτσι όπως το εννοούμε σήμερα; Μήπως έρχεται κάτι το οποίο προβλέπεται να ‘ναι διαφορετικό απ’ τις έννοιες του ρομαντισμού που συνηθίζουν ν’ ασπάζονται οι άνθρωποι; Κι αν η έννοια της αγάπης, ανέκαθεν, στο μυαλό του κόσμου ήτανε η ίδια- μονογαμία, γάμος και παιδιά και ζήσανε καλά αυτοί κι εμείς καλύτερα- μήπως, δεν ήτανε και δε θα ‘ναι ποτέ η εικόνα της αληθινής αγάπης;
Δεν ξέρω για σένα, αλλά ο συγγραφέας Φράνκλιν Βο αναρωτήθηκε ως παιδί, γιατί μία πριγκίπισσα πρέπει να διαλέξει ανάμεσα σε δύο άντρες που την πολιορκούσαν και όχι και τους δύο. Και παρ’ όλο που η μονογαμία βρίσκεται σε μειοψηφική θέση ανάμεσα σε άλλες καταστάσεις σχέσεων στον κόσμο, κατάφερε κι έγινε όμηρος της ρομαντικής αγάπης μέσα από πρεσβεύσεις βικτωριανών ιδεαλιστών του 19ου αιώνα.
Μονογαμικές σχέσεις σε μία εποχή με περισσότερες από μία συναινετικές ερωτικές και συναισθηματικές σχέσεις ταυτόχρονα. Αλλά κι εφαρμογές, social media και μία σειρά ερευνών που έρχονται να μελετήσουν αλλά και να δώσουν το δικό τους στίγμα σε μια καινούργια μέρα σχέσεων που ανοίγεται μπροστά μας. Το τι μπορεί να μάθει κάποιος απ’ αυτό και τι όχι, είναι ίσως και το πιο περίεργο απ΄ όλα.
Κι αν χρειάζεσαι στατιστικά για να πιστέψεις σε μία μάχη ανάμεσα στην πολυγαμία και τη μονογαμία, θα συναντήσεις μία αιωρούμενη κατάσταση. Γιατί; Απλά, γιατί οι πολυγαμικές σχέσεις είναι αυτές που είναι στιγματισμένες. Κι αυτοί που τις προτιμούν, το κρατούν μυστικό, μακριά από φίλους και συγγενείς. Φόβος και μία απορία για το τι είναι αγάπη και τι θα μπορούσε να ‘ναι, με μία απώλεια σεβασμού απέναντι στις επιλογές του άλλου. Απλά τα πράγματα.
Ωστόσο, ρεαλιστικά αν το δεις, δεν υπάρχει μία ενιαία προσέγγιση για όλες τις σχέσεις. Και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι η πολυγαμία είναι η καλύτερη απ΄ όλες. Θα ήτανε αστείο, γιατί είμαστε όλοι πολύ διαφορετικοί μεταξύ μας και διαφορετικά προσεγγίζουμε τον έρωτα και την αγάπη. Παρ’ όλα αυτά όλοι μπορούν να μάθουν απ’ όλους. Κι έτσι τα πολυγαμικά ζευγάρια να παρέχουν μερικά χρήσιμα μαθήματα στα μονογαμικά.
Θέλεις να το πιάσουμε απ’ την άποψη της επικοινωνίας; Οι επιτυχημένες μονογαμικές σχέσεις απαιτούν επικοινωνία σχετικά με τις επιθυμίες τους, τις ανάγκες και τα προβλήματά τους. Ταυτόχρονα, αυτό είναι κι ένα απ’ το μεγαλύτερο πρόβλημά τους. Κάτι το οποίο δεν ισχύει στις πολυγαμικές σχέσεις γιατί έχουν μάθει να διαπραγματεύονται, να βάζουν χρονοδιαγράμματα κι όρια στα μεταξύ τους σχεσιακά προβλήματα. Μπορεί αυτό να πετυχαίνει γιατί από πίσω βρίσκεται η πρωτογενής σχέση αλλά μέσα απ’ αυτό μπορούν να διδάξουν τη διαπραγμάτευση της επιθυμίας και των ανταγωνιστικών συμφερόντων ανάμεσα σ’ ένα ζευγάρι.
Για να ‘ρθει ο καθορισμός στη σχέση και μία κουβέντα για το τι θέλω και πώς μπορώ να το έχω. Ας πούμε, τι σημαίνει να ‘σαι μονογαμικός; Για κάποιους, οι απλές ερωτικές σκέψεις ή η έλξη σημαίνει απιστία. Για κάποιους άλλους πάλι αυτό αφορά μόνο την ερωτική επαφή. Αλλά ποιοι πραγματικά κάθονται στο τραπέζι για μία τέτοια κουβέντα; Την απάντηση την ξέρεις. Λόγια ξεκάθαρα κι απευθείας, είναι γνώρισμα των πολυγαμικών. Θα μπορούσαμε να κάνουμε κουβέντα και για μαθήματα εξάσκησης ασφαλούς σεξ, αλλά θα αγγίξουμε ευαίσθητες χορδές και πράγματα που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα σε μονογαμικά ζευγάρια. Γι’ αυτό ας μιλήσουμε για τη διαχείριση της ζήλιας με μία αίσθηση διατήρησης της ανεξαρτησίας.
Κι ενώ κάποιος θα περίμενε ότι η πολυγαμία φέρνει πονοκέφαλο γκρίνιας και ζηλοτυπίας, βάσει ερευνών ισχύει το αντίθετο. Κι εκεί τα πολυγαμικά ζευγάρια έρχονται να διδάξουν τον τρόπο διαχείρισης της ζήλιας διότι βλέπουν τα συναισθήματα που προκύπτουν και με ενεργό τρόπο προλαμβάνουν την κατάσταση που μπορεί να επιφέρει κάτι τέτοιο. Κατανοούν τα προβλήματα, δε θα τα αποφύγουν, θα προσπαθήσουν να τα επιλύσουν και δύσκολα θα το διαλύσουν.
Πρόσεξε όμως το εξής: Πολυγαμικός δεν είναι αυτός που παίζει κρυφτό με τη μονογαμική του σχέση. Δεν είναι αυτός που απιστεί και ζει μ’ έναν δικό του τρόπο την ερωτική του ουτοπία. Δεν είναι αυτός που λέμε «κατά περίσταση μονογαμικός». Η πολυγαμία ήρθε ως όρος το 1960 και σημαίνει «πολλές αγάπες», απ’ τη λατινική λέξη “polyamory”. Τώρα αν μπορεί να σταθεί ως άποψη, είναι κάτι που έχει να κάνει, όπως με όλες τις μορφές των σχέσεων, με τα ίδια τα μέλη που την αποτελούν.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου