Σεξουαλική αγωγή στα σχολεία του «τότε» και του «τώρα»

«Ετούτος είναι ο γιος μου», του ’πε ο πατέρας μου. Ξέπλεξε το χέρι μου από τη φούχτα του και με παρέδωκε στο δάσκαλο.

«Το κρέας δικό σου, του ’πε, τα κόκκαλα δικά μου. Μην το λυπάσαι, δέρνε τον, κάμε τον άνθρωπο.».

«Έγνοια σου, καπετάν Μιχάλη, έχω εδώ το εργαλείο που κάνει του ανθρώπους», είπε ο δάσκαλος κι έδειξε τη βίτσα.

Ν. Καζατζάκης. “Αναφορά στο Γκρέκο”

Ο κόσμος άλλαξε. Άλλο το σχολείο του «τότε» και άλλο το σχολείο του «τώρα». Και ο κόσμος συνεχίζει ν’ αλλάζει. Δε γίνεται διαφορετικά. Αυτή είναι η ροή της ιστορίας. Το ζήτημα δεν είναι -και ποτέ δε θα ’ναι- αν ο κόσμος μένει σταθερός. Αλλά αν περιλαμβάνει την αυθεντική ζωή του ανθρώπου, τις πραγματικές και διαχρονικές ανθρωπιστικές αξίες του, τα όνειρα και τις φαντασιώσεις των παιδιών, τις φιλοδοξίες των νέων.

Με τη διαφορετικότητα -σε κάθε επίπεδο- να εισβάλλει στο σχολείο από το κοινωνικό περιβάλλον, το σπίτι και τα γήπεδα, θα περίμενε κανείς αλλαγή. Και το σχολείο με τη σειρά του να δίνει έναν αγώνα για την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, την καλλιέργεια του πνεύματος, την ελευθερία, την προαγωγή της αγάπης και της γνώσης, χωρίς πάντοτε να έχει τα απαραίτητα εφόδια και τις υποδομές. Ωστόσο -κι απ’ ότι φαίνεται- πολλά είναι εκείνα τα απαγορευμένα, τα «μη», σε μια εποχή που γίνεται προσπάθεια ένταξης της κοινωνιολογίας και σεξουαλικής αγωγής. Με τη θεωρία να έρχεται σε σύγκρουση με την πράξη.

Κι από την εποχή του παιδαγωγικού στην εποχή του γνωσιακού κεντρικού συστήματος. Κι απ’ τον μαυροπίνακα και την κιμωλία πάνω στη σχολική ποδιά, τα ξύλινα διθέσια ή τριθέσια θρανία, το κουτσό και το σχοινάκι στον αυλόγυρο, το αυστηρό σχολικό ποινολόγιο, τις σχολικές εκδρομές μες στην πόλη, φτάσαμε στην εποχή τον ορθογώνιων κτηρίων με τα προστατευτικά κάγκελα γύρω τους, στα διαλείμματα με τα κινητά στα χέρια, στους άσπρους διαδραστικούς πίνακες, στα ρούχα και στην εμφάνιση της αρεσκείας του καθενός και στις πενθήμερες σχολικές αποδράσεις. Και μαζί με όλα αυτά, φτάσαμε σε κανόνες που αντικατέστησαν το «απαγορεύεται αυστηρά» με το θα «ελέγχεσαι πειθαρχικά». Και μείναμε σ’ αυτήν την πρόοδο. Δε ζητήσαμε άλλη. Δε μιλήσαμε στα παιδιά μας για αυτά που πραγματικά πρέπει.

Αποξενώσαμε τα παιδιά μας από τη σεξουαλικότητά τους, λες και θα χαθεί αν την αγνοήσουμε.

Κι αν το σχολείο θεωρείται πλέον χώρος εργασίας κι όχι επίδειξης, κατάφερε να φορτωθεί με γνώσεις που κατατείνουν στην πληροφορία και όχι τόσο στην αγωγή για τη σωστή διαχείριση της πληροφορίας. Έμεινε να ασχολείται με το τι θεωρείται «ευπρεπές» και τι όχι. Ξεκινώντας απ’ τις τρίχες και φτάνοντας μέχρι τις σεξουαλικές κατευθύνσεις του καθένα.

Με μια σειρά από «μη» σχετικά με την υπερβολή των μαλλιών, το πρόσωπο, τα σκουλαρίκια, τα βραχιόλια, τα χαμηλόμεσα παντελόνια, τις φούστες, τα βαμμένα νύχια, τη μουσική, τις παρέες, τα παπούτσια και μια σειρά νοοτροπιών που εκφράζουν αντιλήψεις άλλων περασμένων εποχών και οδηγούν την εκπαίδευση χρόνια πίσω. Αντί να ασχοληθούν για την ολόπλευρη μόρφωση των μαθητών, την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης διαφοροποιώντας την επίδοση και το δείγμα της καλής διαγωγής σε σχέση με την εμφάνιση και τη στάση του μαθητή.

Σε καμία περίπτωση δε φταίει μόνο ο εκπαιδευτικός. Και φυσικά δε θα γινόταν λόγος γι’ αυτό. Οι εκπαιδευτικοί αποτελούν σημαντικούς παράγοντες της κοινωνικής αλλαγής. Δυστυχώς όμως η σημερινή κοινωνία δεν αξιολογεί το ρόλο τους όσο θα έπρεπε.

Για να βάλουμε όμως στη σειρά τα κομμάτια του παζλ που συνθέτουν το οικοδόμημα της κοινωνικής και σεξουαλικής αγωγής στα σύγχρονα σχολεία αξίζει να δούμε πως υπάρχουν σχολικά εγχειρίδια, τυπωμένα από το υπουργείο παιδείας, για τα θέματα αυτά εδώ και είκοσι χρόνια. Ωστόσο δεν έχουν ανατυπωθεί, δεν έχουν διανεμηθεί στα παιδιά και το σημαντικότερο είναι ότι δεν έχουν φτάσει στα χέρια των εκπαιδευτικών, παρά σε ελάχιστες περιπτώσεις, όταν αυτοί τα αναζήτησαν. Περιττά είναι και τα στατιστικά γιατί δε μας κάνουν ιδιαίτερα περήφανους. Κι υπάρχουν κι άλλα θέματα που δε μας κάνουν περήφανους.

Γιατί ακόμα μας φταίνε τα κορίτσια με τα ροζ νύχια.

Ακόμα μας φταίνε τα αγόρια που φοράνε φούστες.

Επομένως, τι έχει αλλάξει στα σχολεία του «τότε» και του «τώρα»; Μπορεί να μην υπάρχει η δημόσια διαπόμπευση, η φάλαγγα, το μουτζούρωμα του προσώπου στα εκπαιδευτικά διατάγματα αλλά υπάρχουν το bullying, το στίγμα, η ομοφοβία και η ανισότητα ανάμεσα στους νέους. Κι αν δε ληφθούν τα κατάλληλα μέσα απέναντι σ’όλα εκείνα που λειτουργούν ως αντι-πνευματική τροφός η ανθρώπινη σκέψη θα εξακολουθεί να χειραγωγείται και πιθανότατα, χειρότερα σε σχέση με το παρελθόν.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!