Όσο κι αν προσπαθείς να τις αποφύγεις, οι αρνητικές σκέψεις σε περιτριγυρίζουν. Περιμένουν την κατάλληλη στιγμή να σε βγάλουν εκτός τροχιάς και να σου αποσπάσουν την προσοχή. Κι ενώ μερικές φορές είναι ικανές να δυσκολέψουν τα πράγματα, δεν είναι λίγες οι φορές που λειτουργούν προς όφελός σου ή σου δίνουν την ευκαιρία να πάρεις μεγάλες αποφάσεις ουσιαστικής σημασίας. Το στοίχημα σ’αυτήν την περίπτωση, είναι να μπορείς να βρεις το δρόμο προς την ευτυχία, να μάθεις ν’ αντικαθιστάς κάθε αρνητικό συναίσθημα, μ’ ένα θετικό συναίσθημα.
Διαφορετικά, πέφτεις στην παγίδα της γενικευμένης σκέψης. Κι αυτό είναι μια κοινή μορφή αρνητικότητας που δεν είναι υγιής. Γιατί η υπέρβαση αυτής, είναι μια διαδικασία που απαιτεί συνειδητή επίγνωση και προσπάθεια. Δηλαδή, η σκέψη με υπερβολικά γενικευμένους όρους υπονομεύει την αυτοπεποίθησή σου και σε γεμίζει με ανασφάλειες. Κι αντί να επιτρέπεις στον εαυτό σου να εστιάζει την προσοχή του σε ό,τι δεν είναι, πρέπει να τον μάθεις να εστιάζει σ’αυτό που είναι -να ζεις μια πιο ευτυχισμένη ζωή, κατανοώντας τις γενικεύσεις και τις υπεργενικευμένες τάσεις σου, χωρίς να υπονομεύεις την ευτυχία σου.
Θα μου πεις, «τι είναι αυτή η υπεργενίκευση;». Η αλήθεια είναι ότι οι περισσότεροι από εμάς έχουμε πέσει θύμα της, έστω και για λίγο. Γιατί είναι ένας κοινός τρόπος σκέψης που σπάνια αναφέρεται με το πραγματικό του όνομα, αλλά υπάρχει σχεδόν μέσα σ’ όλους. Απλά μερικοί επιτρέπουν στον εαυτό τους να βουτήξει τόσο βαθιά σ’αυτή, διακινδυνεύοντας έτσι την ψυχική τους υγεία.
Υπεργενίκευση είναι μια κοινή γνωστική παραμόρφωση και μια διαστρέβλωση κατά την οποία ένα άτομο καταλήγει σ’ένα γενικό συμπέρασμα με βάση ένα μεμονωμένο περιστατικό ή ένα μεμονωμένο στοιχείο. Δεν έχει σημασία γι’αυτό το άτομο αν τα στοιχεία ή τα γεγονότα είναι αδύναμα, λίγα ή στερούνται εγκυρότητας, όταν ένα κακό συμβεί μία φορά, περιμένει ότι θα συμβεί ξανά και ξανά. Υιοθετώντας ότι ένα αρνητικό πράγμα ισούται μόνο με αρνητικά πράγματα στο μέλλον. Το συμπέρασμα; Ένα μεμονωμένο γεγονός γίνεται ένα ατελείωτο μοτίβο ήττας.
Και ξαφνικά συναντάς έναν σκύλο με μια επιθετική συμπεριφορά. Δεν το προσπερνάς το γεγονός. Αντίθετα υποθέτεις ότι όλα τα σκυλιά είναι επικίνδυνα κι αποφασίζεις να κρατήσεις μια άμυνα προς όλα. Αναπτύσσεις φόβους και υπεργενικεύεις μια εμπειρία. Αντίστοιχα στα ραντεβού και στη ρομαντική σου ζωή. Θύμα υπερβολικών σκέψεων μετά απ’ ένα ραντεβού που αποδείχθηκε τραγικό, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι όλα τα επόμενα που πιθανόν θ’ ακολουθήσουν θα ‘ναι το ίδιο τραγικά, με αποτέλεσμα να δυσκολευτείς ν’ αφήσεις ξανά κάποιον κοντά σου. Ή ακόμα και σε μια επαγγελματική παρουσίαση ενώπιον κοινού που δεν πήγε καλά, υιοθετείς το συμπέρασμα ότι δεν είσαι καλός στις ομιλίες.
Βγάζοντας έτσι δραματικά συμπεράσματα, βλάπτεις πιθανές μελλοντικές προοπτικές με πολλούς τρόπους. Απ’ τον έρωτα μέχρι την καριέρα, τους φίλους κι ακόμα και την οικογένεια. Πείθοντας τον εαυτό σου, ότι όλα έχουν μέσα τους ένα αρνητικό ή λάθος στοιχείο, καταφέρνεις να κόψεις κομμάτια της ζωής σου.
Το να στηρίζεσαι σε υπερβολικές υπεργενικεύσεις μπορεί να δημιουργήσει εκφοβιστικές σκέψεις. Αυτές όμως μπορούν ν’αντιμετωπιστούν και ν’ανακατευθυνθούν με λίγη κατανόηση. Μόλις μάθεις πώς να προσδιορίζεις τον τόπο και τα μοτίβα της αρνητικής σκέψης σου, θα μπορείς να τις επαναπροσδιορίσεις, αμφισβητώντας και τις πεποιθήσεις που τις ενισχύουν. Μπορεί στη μέση να ‘ναι η χαμηλή αυτοπεποίθηση ή ο φραγμός που βάζεις στις δυνατότητές σου και στην αξία σου. Γι’ αυτό άκουσε τον εσωτερικό σου κριτικό.
Αν ακούς τη λέξη «πάντα αποτυγχάνω» ή «δε θα μπορέσω να το κάνω», μην το βάζεις κάτω. Η αποτυχία είναι φυσιολογική και μάλιστα απαραίτητη στην επιδίωξη ενός ονείρου. Μην υποκύπτεις στην εξασθενημένη κρίση σου. Δεν είναι δίκαιο για τον εαυτό σου. Και οφείλεις να εργαστείς μαζί του για να το σταματήσεις.
Γι’ αυτό να θυμάσαι πως τίποτα δεν είναι απόλυτο. Όλα είναι μοναδικά . Να προσέχεις πώς μιλάς στον εαυτό σου. Η αρνητική αυτοσυζήτηση δεν οδηγεί σε κάτι αληθινό. Δεν μπορείς να λες «κανείς δε θα μ’ αγαπήσει ποτέ», γιατί αυτή η μικρή σκέψη θα γίνει κανόνας σ’ ολόκληρη τη ζωή σου. Άλλωστε η αισιοδοξία είναι το κλειδί, αρκεί ν’ αντικαθιστάς τις αρνητικές σκέψεις με κάτι θετικό. Και φυσικά, ν’ αγκαλιάζεις τις αντιξοότητες. Να μη γυρνάς την πλάτη και να φεύγεις.
Και να θυμάσαι πως τ’ αρνητικά ερεθίσματα και οι βρόγχοι της σκέψης είναι αυτά που μας οδηγούν στην αγκαλιά του αυτοκριτικού μας εαυτού και μας κάνουν ν’ αποκλείουμε σημαντικές σχέσεις ή ευκαιρίες. Γιατί όπως και να το κάνουμε, κανείς μας δεν είναι τέλειος.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Αναστάσιος Καλλίας
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
