Δε θα είσαι ποτέ ο απόλυτα τέλειος άνθρωπος

Η μανία με την τελειότητα έχει πολλές εκφάνσεις. Άλλες φορές λειτουργεί εποικοδομητικά κι άλλες, απλώς καταστρέφει εμάς και τους γύρω μας. Πολλές φορές οι τελειομανείς άνθρωποι δεν καταλαβαίνουν το μέγεθος του προβλήματος, που αυτός ο  περίπλοκος τρόπος σκέψης προκαλεί. Θέτουν πολλές φορές τους δικούς τους κανόνες, που οι άλλοι μπορεί να αδυνατούν να καταλάβουν. Κι έτσι, άτομα αρχίζουν να απομακρύνονται από δίπλα τους.

Η τελειομανία είναι η ανάγκη ενός ανθρώπου να τα κάνει όλα σωστά σε σημείο αηδίας. Δεν αποδέχεται λάθη κι αν όντως κάτι δεν πάει, όπως πίστευε τότε «σκίζει» την όποια προσπάθεια και ξεκινάει από τον αρχή καταλήγοντας σε ένα φαύλο κύκλο. Μερικές φορές κιόλας η τελειομανία δημιουργεί μια θολούρα, που σε συνδυασμό με το άγχος και την κούραση δεν τον αφήνει να δει μπροστά του– ακόμα και κυριολεκτικά. Τον νοιάζει σε υπερβολικό βαθμό τι θα πουν οι άλλοι κι αν του δοθεί μια κριτική την παίρνει κατάκαρδα και με αρνητικότητα.

Η τελειομανία χωρίζεται σε δύο βασικές κατηγορίες: τη φυσιολογική και την παθολογική. Ξαναβαφτίζοντάς τις θα τις ονομάσω δημιουργική κι δυσλειτουργική αντίστοιχα. Η πρώτη βοηθάει τον άνθρωπο να επιτύχει στόχους σε ικανοποιητικό βαθμό, δίχως να τα παρατήσει. Η δεύτερη, όμως, είναι εκείνη που οδηγεί στο να εστιάζει μονάχα στα αρνητικά της προσωπικότητάς του. Κυνηγάει το στόχο του, δίχως να ξεχνάει πού υστερεί, με αποτέλεσμα η αρνητικότητά του να μην τον βοηθάει να εκτελεί την εργασία του με αποτελεσματικότητα και ψυχραιμία.

Ο τελειομανής άνθρωπος θέλει να τα έχει όλα σωστά, χωρίς καμία ατέλεια, πάντοτε στην ώρα του –εκτός από τις φορές, που δεν παραδίδει ποτέ τη δουλειά, γιατί πιστεύει πως δεν είναι αρκετά καλή– και με την προϋπόθεση η προσπάθειά να επικροτηθεί. Το κακό με αυτούς τους ανθρώπους είναι πως συνδέουν την πραγματοποίηση ενός σκοπού με την αξία τους ως άτομα. Αν αποτύχουν μια φορά, έχουν αποτύχει ως άνθρωποι. Δε βλέπουν το ένα τους λάθος σαν μάθημα ζωής αλλά σαν υπενθύμιση προς τους εαυτούς τους πως είναι με λίγα λόγια άχρηστοι.

Αυτή η στάση επηρεάζει την επαγγελματική, κοινωνική κι ερωτική τους ζωή. Χάνουν την ουσία των πραγμάτων, κλείνεται στον εαυτό του. Αγχώνεται με το παραμικρό και πότε μα ποτέ δεν είναι ικανοποιημένος με τίποτα. Δίνει πόνο σε ό,τι κάνει κι ως αντάλλαγμα αποκτά περισσότερο άγχος στη σκέψη του «θα μπορούσα να το είχα κάνει καλύτερα». Δεν επαινεί τον εαυτό του και πολλές φορές τον παραμελεί. Χαρίζει μια συνεχή αρνητική κριτική για οτιδήποτε κι αν κάνει.

Όπως θέλει να τα έχει όλα υπό έλεγχο στα επαγγελματικά του, έτσι καταλήγει να είναι εκείνος που κινεί τα νήματα σε μια σχέση. Εφόσον είναι σε σχέση. Αναζητώντας το τέλειο, απαιτεί από τον σύντροφό του να πληροί όλες τις προϋποθέσεις που ψάχνει σε έναν άνθρωπο. Όσο επικριτικοί είναι με τους εαυτούς τους άλλο τόσο είναι και με το σύντροφό τους. Θέλουν όλα να είναι τέλεια, με αποτέλεσμα ακόμα και στο κρεβάτι να μένουν ανικανοποίητοι από ό,τι τους προσφέρει ο σύντροφος στα προκαταρκτικά και το σεξ. Πώς ορίζεται ο «τέλειος» σύντροφος στο κρεβάτι, τέλοσπάντων; Το άγχος για ανάγκη σεξουαλικής ικανοποίησης του ίδιου και του συντρόφου οδηγεί μονάχα στο ακριβώς αντίθετο.

Οι ψυχοσωματικές επιπτώσεις δεν είναι πάντα εμφανείς. Ο τελειομανής θυσιάζει στιγμές από τη ζωή του, τη χαρά του και προπάντων την υγεία του για να επιτευχθούν οι στόχοι του. Παραμελεί τον εαυτό του και αρνείται να δει τα σημάδια ότι κάτι δεν πάει καλά. Όσο υπερβολική και να ακούγεται αυτή η κατάσταση, είναι η σκληρή πραγματικότητα.

Όσο ψάχνεις το τέλειο, άλλο τόσο εκείνο θα απομακρύνεται από τα δικά σου δεδομένα. Ο άνθρωπος κυνηγάει εκείνο που θεωρεί πως εάν το καταφέρει τότε θα είναι «κάποιος» μέσα στην κοινωνία. Ύστερα, αφού το αρπάξει, θα δει και κάποιον άλλον που το έχει ήδη καταφέρει κι αμέσως θα απογοητευτεί και θα πεισμώσει αναζητώντας κάτι άλλο, πιο σπάνιο κι ιδιαίτερο. Η τελειομανία δεν πιστεύει στην απλότητα του ανθρώπου. Κυνηγάει το άπιαστο κι αν τελικά το πιάσει συνειδητοποιεί πως ίσως ήταν πολύ εύκολο, συνεπώς δεν ήταν άπιαστο.

Η δημιουργική από τη δυσλειτουργική τελειομανία χωρίζεται από μια λεπτή γραμμή. Είναι πολύ συγκεκριμένα τα όριά τους. Συμβουλή μου; Ποτέ μα ποτέ μην γκουγκλάρεις λύσεις στο πρόβλημα αυτό. Ένας ειδικός ξέρει πολύ καλύτερα πώς να σε βοηθήσει.

Εάν ήμασταν τέλειοι, τότε δε θα είχε νόημα να ξυπνάμε κάθε μέρα, να βελτιωνόμαστε, να εξελισσόμαστε. Δε θα γινόμασταν καλύτεροι άνθρωποι, δε θα αποδεχόμασταν τα λάθη μας.
Η τελειομανία σκοτώνει τη ζωή και σε μια κοινωνία που δεν αποδέχεται τα λάθη, όλα είναι πιο δύσκολα. Μα αν το σκεφτείς και λίγο παραπέρα, ποιοι φτιάχνουν μια κοινωνία, είναι άλλοι από εμάς τους ίδιους; Σκέψου το.