H μεγάλη παγίδα του «κάθε πέρυσι και καλύτερα»

Παρελθόν· μια λέξη με τόσο νόημα και βάθος. Ένα εύρος στιγμών, εξέλιξης και συναισθημάτων που σε έχουν κάνει το άτομο, που είσαι τώρα. Τα λεπτά περνούν κι ακόμα και οι σκέψεις, που έκανες πριν μια ώρα φαντάζουν κάπως άγνωστες, μακρινές ή κι ανανεωμένες. Άλλες φορές πάλι, μένεις κολλημένος στο παρελθόν και βασανίζεις την κάθε στιγμή σου. Είσαι έρμαιο των πράξεων, που δεν μπορείς να αλλάξεις, γιατί πολύ απλά προτιμάς να αναλώνεσαι στο παρελθόν από το να αντιμετωπίζεις το παρόν σου, επηρεάζοντάς το, δίχως να συνειδητοποιείς πότε πρόλαβε να γίνει κι αυτό ένα ακόμα «χθες».

Πόσες φορές αγχώνεσαι για κάποια υποχρέωση ή για τη στάση ενός ατόμου απέναντί σου; Πόσες φορές νιώθεις την ημέρα να μην περνάει και το ρολόι να δείχνει κολλημένο; Κάθεσαι κι υπεραναλύεις λεπτομέρειες δίχως να καταλήγεις κάπου και προπάντων δίχως να έχεις τεκμήρια! Μα μάντεψε, φτάνει η επόμενη μέρα και το «χθες» σου φαντάζει κάπως καλύτερο από το «σήμερα». Οι σημερινές σκέψεις είναι χειρότερες από τις χθεσινές. Σαν να ωραιοποιούμε συνεχώς το παρελθόν σε μια προσπάθειά μας να αποφύγουμε τις σκοτούρες του παρόντος και του μέλλοντος. Χθες ήμασταν λίγο καλύτερα, μα προχθές ακόμα πιο πολύ. Σκέφτεσαι το αύριο και καταλήγεις να χάνεις την κάθε σου μέρα. Το «τώρα» άφαντο σε ένα κόσμο χθεσινών ανθρώπων.

Φτάνεις λοιπόν να αναπολείς πρόσωπα του παρελθόντος. Πρόσωπα που κάποτε φάνταζαν τόσο σημαντικά για τη ζωή σου, αλλά τώρα αναρωτιέσαι πώς μπορούσες κι έκανες παρέα μαζί τους ή πώς ήταν δυνατόν να έχεις αισθήματα για εκείνα. Απορείς με τον εαυτό του παρελθόντος σου και τον κρίνεις για επιλογές, που τότε για εκείνον ήταν οι «σωστές». Πόσο μπορεί να αλλάξει το «σωστό» και το «λάθος» για έναν άνθρωπο;

Ναι. Ωστόσο, το χειρότερο που μπορείς να προκαλέσεις στον εαυτό σου είναι να νιώθει ενοχές ή να μετανιώνει για κάτι που συνέβη στο «χθες». Τόσο η συμπεριφορά των γύρω σου όσο κι η αντίδρασή τους απέναντί σε δικές σου πράξεις, σε κάνουν να φαίνεσαι τη μία κακός και την άλλη υπερβολικός. Γιατί πολύ απλά νιώθεις. Το βάρος που κουβαλάς είναι πολύ μεγαλύτερο από τις υποχρεώσεις σου και τα πράγματα κατά βάθος είναι πολύ πιο απλά. Ως μαζοχιστικά όντα έχουμε την τάση να μεγαλοποιούμε καταστάσεις, να μαστιγώνουμε τον εσωτερικό μας κόσμο και να αναλωνόμαστε σε πράγματα που δεν είναι στο χέρι μας να αλλάξουμε. Ωστόσο μονάχα ένα πράγμα είμαστε ικανοί να διορθώσουμε και δεν είναι άλλο από το να αποδεχτούμε πως όπως και να πράξαμε χθες, σήμερα είναι η ευκαιρία μας για αυτοβελτίωση, για συγχώρεση κι εξέλιξη.

Σαφώς είμαστε περίπλοκοι χαρακτήρες και δεν είναι όλα τα άτομα έτοιμα, να κάνουν το επόμενο βήμα. Πολλές φορές το πείσμα, ο εγωισμός μας ή απλώς μια άσχημη ψυχολογική φάση μπορεί να μας επηρεάσει για να μην δούμε μια κατάσταση πιο σφαιρικά κα καθαρά. Παρ’ όλα αυτά κάποια στιγμή ο οργανισμός μας εξαντλείται ψυχολογικά κι επέρχεται η ώρα να αντιμετωπίσουμε οτιδήποτε μάς βασανίζει. Και πολλές φορές αυτό είναι δύσκολο. Όχι ανέφικτο, αλλά απαιτεί μια επιπλέον προσπάθεια για να κατανοήσουμε τον εσωτερικό μας κόσμο και πόσο έχει αλλάξει από χθες. Φοβόμαστε να παραδεχτούμε λάθη ή να ξεστομίσουμε μια αλήθεια με αποτέλεσμα να χανόμαστε στις σκέψεις και στο «αν». Ξημερώνει όμως η επόμενη μέρα και τα πράγματα είναι λίγο καλύτερα. Κι αυτό έχει πολύ μεγάλη σημασία.

Υπάρχει μια τόσο μικρή, μα παράλληλα τόσο μεγάλη απόσταση μεταξύ του χθες και του σήμερα. Ναι μεν είναι μόνο κάτι ώρες, είναι όμως ώρες τις ζωής μας που μπορεί να συμβούν τέρατα. Θα ήταν ενδιαφέρον να μπορούσαμε να έχουμε μπροστά μας τον χθεσινό μας εαυτό και να κάναμε μια πολύ απλή συζήτηση. Ίσως και να συμφωνούσαμε σε όλα, ίσως όμως και να είχαμε ελάχιστες διαφορές οι οποίες να επιβεβαίωναν, πως τα καθημερινά μαθήματα της ζωής μάς κάνουν λίγο καλύτερους ανθρώπους. Όχι τέλειους. Οι σκέψεις του συνομιλητή μας μπορεί να μας τρομάξουν, να μας προβληματίσουν ή να μας ηρεμήσουν. Εσύ επιλέγεις ποιος συνομιλητής θα είσαι.

Και τα χρόνια περνούν και λάθη του παρελθόντος τα σκέφτεσαι και γελάς. Αναμνήσεις με γνωστούς άγνωστους σου προκαλούν ένα αίσθημα ευφορίας ή και ενόχλησης. Θεωρώ πως είναι θετικό σημάδι του να βλέπεις τον εαυτό σου σήμερα και χθες , αλλά να προτιμάς αυτό που είσαι τώρα. Σαφώς πάντοτε υπάρχουν περιθώρια να βελτιωθούμε, αλλά παράλληλα να μην πιεζόμαστε σε βαθμό που δε μάς αναγνωρίζουμε πια.

Ο άνθρωπος δεν είναι μηχανή και χρειάζεται να δίνουμε ελαφρυντικό στην ψυχή μας, που κάθε μέρα έρχεται αντιμέτωπη με χίλια δυο ερεθίσματα και προβλήματα. Ό, τι συνέβη χθες πρέπει να μένει εκεί. Δεν υπάρχει κανένα απολύτως νόημα να επιμένουμε σε καταστάσεις, που ποτέ δε θα εμφανιστούν ξανά μπροστά μας. Κάθε μέρα είναι μια νέα περιπέτεια ή απλώς μια ήρεμη κι απλή μέρα. Δε χρειάζεται να ψάχνουμε στο κάθε «σήμερα» κάτι μεγάλο, που θα το κάνει ξεχωριστό. Έτσι κι αλλιώς αφήνουμε τις ώρες να περνούν, δίχως να τις εκτιμάμε. Και δυστυχώς, μέχρι να έρθουμε στη συνειδητοποίηση πως η κάθε στιγμή μετράει, το χθες θα είναι εκείνο στο οποίο πάντοτε θα επιστρέφουμε. Ή και όχι. Στο χέρι μας είναι.