«Θέλω να γίνω χορευτής, όμως είμαι φυλακισμένος σε στερεοτυπικά κάγκελα μιας δήθεν σύγχρονης κοινωνίας.» Ίσως να το ‘χεις πει εσύ, ίσως, πάλι, να το ‘χεις ακούσει από κάποιον άλλον. Είναι ένα απωθημένο που διέξοδο δεν έχει. Όσο και να θες να πιστέψεις στο όνειρο και να σε πιστέψει κι εκείνο, άλλο τόσο δε σε πιστεύουν οι ανώτεροι του χώρου, διότι έτυχε να γεννηθείς με έναν διαφορετικό σωματότυπο, που δε γίνεται αποδεκτός. Είναι απ’ τις καταστάσεις που όσες θυσίες και να κάνεις, πάντα θα υπάρχει κάτι που θα πρέπει ή δε θα μπορείς ν’ αλλάξεις. Όμως, σημασία δεν έχει η προσωπικότητα;
Απ’ τα πολύ παλιά χρόνια, ο χορός κατείχε μια πολύ υψηλή θέση κι ο σκοπός του ήταν να διηγηθεί μια ιστορία και να ψυχαγωγήσει. Δίχως λόγια, μονάχα με την ντελικάτη κίνηση των χεριών και τα λιτά βήματα των ποδιών. Αποτελεί ένα μοναδικό είδος τέχνης, μέσα απ’ το οποίο η έκφραση των συναισθημάτων, σε συνδυασμό με τη μουσική, σε καθηλώνει, κι ως χορευτή σε κάνει να πετάς. Απαιτείται υπομονή κι επιμονή, να καταφέρει ένας χορευτής να δείχνει ακούραστος και χαμογελαστός πάνω σε μια σκηνή, όπου χίλια μάτια είναι εστιασμένα πάνω του. Στο πέρασμα των χρόνων, ο χορός αναπτύχθηκε, εξελίχθηκε κι άνθισε πολλά παρακλάδια, το καθένα από αυτά ξεχωριστό κι έτοιμο να γράψει τη δική του ποίηση.
Η τέχνη του χορού είναι μια προσωπική πηγή έκλυσης συναισθημάτων κι ο τρόπος με τον οποίο εκφράζεται ο κάθε καλλιτέχνης είναι μοναδικός. Στον χορό όλα ξεκινούν απ’ την ψυχή, ακούγοντας μια κλασική ή μια πιο σύγχρονη μελωδία. Ο χορευτής με το εργαλείο του, το σώμα, εξιστορεί ένα παραμύθι, εκτονώνει τα συναισθήματά του, μας μιλάει για τις σκέψεις του ή αντιδρά σε καταστάσεις. Άλλες φορές, δημιουργεί αφηρημένες εικόνες μέσα απ’ τον αυτοσχεδιασμό, προβάλλοντας τον ίδιο του τον εαυτό. Ουδεμία αναφορά έχουμε κάνει μέχρι στιγμής στην εξωτερική εμφάνιση. Αποφασίζει κάποιος να γίνει χορευτής γιατί ο χορός εκφράζει τον κόσμο του.
Έρχεται εκείνη η μοιραία στιγμή, όμως, που όλοι αρχίζουν να ασχολούνται με την εμφάνισή σου. Μέσα σου έχεις τόσα να δώσεις, χρόνια αμέτρητα παλεύεις για να φτάσεις εκεί που είσαι κι απ’ όλα αυτά που έχεις να προσφέρεις, κολλούν σ’ ένα πράγμα: στον σωματότυπο. Είναι αστείο στον χώρο της τέχνης η αισθητική της εμφάνισης να αξίζει πιο πολύ απ’ την αισθητική της προσωπικής έκφρασης. Δυστυχώς σήμερα, όμως, οι ανώτεροι του χώρου δε φαίνεται να συμμερίζονται την κατάσταση, με αποτέλεσμα οι χορευτές ν’ αποτελούν έρμαια εκείνων που θεωρούν τον εαυτό τους καλλιτέχνη, ωστόσο απέχουν χιλιόμετρα από αυτήν την έννοια και θέση.
Όπως κανένας δεν κρίνει τον ζωγράφο για τα πινέλα και τις μπογιές του, όπως κανένας δεν κρίνει τον μουσικό για το χρώμα της κιθάρας του, έτσι κανένας δεν έχει δικαίωμα να κρίνει τον χορευτή για το σώμα του. Αν έχεις ταλέντο και πάθος, τότε τίποτα άλλο δεν έχει σημασία. Εσύ είσαι κυρίαρχος του σώματός σου και πρέπει να ‘σαι προετοιμασμένος να παλέψεις για το δικαίωμά σου να χορεύεις. Θα ακούσεις πολλά «όχι», όμως θα ξυπνήσεις πολλά μυαλά. Δεν υπάρχει τίποτα πιο θλιβερό απ’ το να ξυπνάς μια μέρα και να ‘ναι πια αργά να εκπληρώσεις ένα όνειρο. Είναι άδικο για ψυχές που το θέλουν όσο τίποτε άλλο, όμως βρίσκονται υπό τα δεσμά μιας καλλιτεχνικής δικτατορίας.
Όταν θέλεις κάτι πολύ, είσαι διατεθειμένος να κάνεις πολλές θυσίες. Είναι το ίδιο, όμως, όταν θέλουν να σε μετατρέψουν σε κάτι που δε σε εκφράζει ή, χειρότερα, να σε απορρίψουν; Φτάνεις στο όριο να το κάνεις καταναγκαστικά. Δεν έχεις πια όρεξη, θες να ξεφύγεις απ’ τον έλεγχο της άδικης κριτικής. Σκέφτεσαι πως αν δεν το κάνεις για ‘σένα, τότε για ποιον; Όσο και να αντιστέκεσαι, όσο και να επαναστατείς, πάντα θα χάνεις. Γιατί όλοι εστιάζουμε στην εμφάνιση. Κοιτάμε το έξω, χωρίς να βλέπουμε μέσα. «Άλλοι έχουν το όνομα κι άλλοι τη χάρη» λένε, και θα συμφωνήσω. Η πικρή αλήθεια είναι πως ξενερώνεις όταν έρχεται η πραγματικότητα να σε ξυπνήσει και να σε φέρει αντιμέτωπο με το δίλημμα «τέχνη ή συμβιβασμός». Κι ένας καλλιτέχνης ποτέ δε συμβιβάζεται. Παρ’ όλα αυτά, η επιλογή είναι δική σου.
Η σκηνή δεν ψάχνει για σώματα αλλά για ψυχές. Αν δεν έχεις κάτι να πεις, ο κόσμος δε θα σε παρατηρήσει. Ο διαφορετικός σωματότυπος δεν πρέπει να επηρεάζει την ανάγκη ενός για χορό. Χρειάζεται να ξεφύγουμε όλοι ανεξαιρέτως από αυτή τη μαύρη τρύπα των στερεοτύπων και των ανασφαλειών και να εστιάσουμε στα μάτια της τέχνης, που δεν είναι τίποτα άλλο παρά η αντανάκλαση των συναισθημάτων ενός καλλιτέχνη. Έρμαια είναι μονάχα εκείνοι που φοβούνται να λάμψουν γι’ αυτό που είναι.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη