Η οικογένεια αποτελεί έναν ιερό θεσμό. Είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας, μέσα απ’ την οποία το άτομο διαπλάθει το χαρακτήρα του και διαμορφώνει την προσωπικότητά του. Οι γονείς, συγκεκριμένα, είναι τα κατεξοχήν πρότυπα για τα παιδιά τους κι έχουν πλήρη ευθύνη για τη συμπεριφορά και το ήθος τους. Τα παιδιά είναι δεκτές μηνυμάτων, με βάση τα οποία πορεύονται μετέπειτα ως αυτόνομα όντα στην κοινωνία.
Πολλές φορές, όμως, οι γονείς στην προσπάθειά τους να τα κάνουν ευτυχισμένα και με τη θέληση να τους προσφέρουν τα πάντα –την ίδια τους την ψυχή, αν είναι δυνατό– τους περνάνε λανθασμένα μηνύματα και τα μυούν σε ατομικιστικές συμπεριφορές. Τα κακομαθαίνουν και μάλιστα με ποικίλους τρόπους.
Οι περισσότεροι ικανοποιούν όλα τους τα χατίρια και τα πείσματα χωρίς δεύτερη σκέψη. Τους προσφέρουν περιττά υλικά αγαθά κι όσα περισσότερα δίνουν, τόσα περισσότερα ζητούν κι αυτά. Έχουν μάθει πως η γκρίνια και τα κλάματα θα έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, που δεν είναι άλλο από το να περάσει το δικό τους.
Με τον τρόπο αυτό τα παιδιά γίνονται απαιτητικά κι εγωκεντρικά. Θεωρούν πως τόσο τα ίδια όσο κι οι πλασματικές τους ανάγκες είναι οι πλέον σημαντικότερες κι όλοι έχουν την υποχρέωση να τρέξουν να τις ικανοποιήσουν. Παράλληλα, αδυνατούν να κατανοήσουν την αξία των πραγμάτων και των χρημάτων. Δε γνωρίζουν με πόσο κόπο οι γονείς τους, τους προσφέρουν όλα αυτά τα καλούδια, ούτε και τι στερούνται για να μη λείψει τίποτα σε αυτά.
Ταυτόχρονα, πολλοί γονείς είναι υπερπροστατευτικοί. Αν ήταν μάλιστα στο χέρι τους, θα τα έκλειναν μέσα σε μια φούσκα ώστε να μην τα αγγίξει κανείς και τίποτα. Είναι αδιαμφισβήτητο πως όλοι οι γονείς νοιάζονται κι αγαπούν τα παιδιά τους περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, όμως έτσι αυτά αδυνατούν να ανεξαρτητοποιηθούν, να αναλάβουν πρωτοβουλίες κι ευθύνες.
Έχουν την εντύπωση πως η μαμά κι ο μπαμπάς θα είναι πάντα από πίσω τους να μαζεύουν τα σπασμένα και να τους χαϊδεύουν τα αυτιά. Κατά συνέπεια, δεν ενδιαφέρονται για τα αποτελέσματα των πράξεών τους, γίνονται άνθρωποι δύστροποι, εγωιστές και με την πεποίθηση πως κυβερνούν τον κόσμο.
Τα παιδιά όμως, κάθε ηλικίας, αυτό που έχουν πραγματικά ανάγκη είναι η ικανοποίηση των συναισθηματικών και σωματικών αναγκών τους. Με τα πείσματα και της γκρίνιες τους αυτό που ουσιαστικά επιζητούν είναι η προσοχή των γονιών τους. Κανένα παιδί δε γεννιέται κακομαθημένο ή άπληστο, άλλωστε. Τέτοιου είδους συμπεριφορές υιοθετούνται στην πορεία.
Για το λόγο αυτό, πρέπει από μικρό να έχει κάποια όρια και πολύ σημαντικό είναι να μάθει να βασίζεται στον εαυτό του. Είναι ικανά κι από μόνα τους να ντυθούν, να χτενιστούν ή να φάνε. Και θα πρέπει να ενθαρρύνεται αυτή η αυτονομία. Παράλληλα, θα ήταν καλό να μη συσχετίζεται η ηλικία με τη νοημοσύνη τους. Συγκεκριμένα, τα παιδιά καταλαβαίνουν πολλά περισσότερα απ’ ό,τι πιστεύουν οι γονείς. Με κατάλληλη συζήτηση κι επεξήγηση των διαφόρων κανόνων, είναι νοητικά ικανά να κατανοήσουν το ρόλο τους αλλά και να ξεχωρίσουν το σωστό από το λάθος. Αποκτούν έτσι μια αίσθηση των ορίων τους, μαθαίνουν να σέβονται και να εκτιμούν.
Ο καθένας μας θα ήθελε να προσφέρει στα παιδιά του ολόκληρο τον κόσμο, να τα κακομαθαίνει και λίγο για να τα βλέπει ευτυχισμένα. Όμως το πρόβλημα είναι ότι η πραγματικότητα δε συμβαδίζει με αυτή τη στάση των γονιών. Παιδιά που μεγαλώνουν κατ’ αυτόν τον τρόπο, κι όσο θα μεγαλώνουν, ιδιαίτερα από την ενηλικίωση τους και μετά, θα σοκαριστούν όταν καταλάβουν πως ο κόσμος δεν περιστρέφεται γύρω τους. Όταν θα αναγκαστούν να πιεστούν, να εργαστούν υπό διάφορες συνθήκες και να κοπιάσουν για να βγάλουν τα προς το ζην.
Είναι λάθος λοιπόν, τόσο για τα ίδια όσο για τους γονείς, να μεγαλώνουν τα παιδιά σε έναν ιδανικό κόσμο όταν μάλιστα αυτός δεν υπάρχει. Ας μάθουν από μικρά να έχουν κάποιες αξίες κι όρια, να σέβονται και να εκτιμούν τα όσα ήδη έχουν.
Επιμέλεια Κειμένου Ιωάννας Καραφώτη: Πωλίνα Πανέρη
Συντάκτης: Ιωάννα Καραφώτη
