Στον 21ο αιώνα που διανύουμε κυριαρχεί μια γενικευμένη αίσθηση ενός θαύματος που δεν είναι άλλο απ’ την τεχνολογία. Η ραγδαία ανάπτυξή της έχει επιφέρει ποικίλα πλεονεκτήματα και βελτιώσεις στην ποιότητα της ζωής μας, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει πως δεν έχει και τις αρνητικές της επιδράσεις. Όλη μας η ύπαρξη πλέον εξαρτάται απ’ αυτήν και τα επιτεύγματά της και μας είναι αδιανόητο να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς αυτά τα τεχνολογικά αγαθά. Ας δούμε όμως λίγο πιο αναλυτικά κάποια απ’ τα επιτεύγματα αυτά που αλλάξανε ριζικά τον τρόπο ζωής μας τα τελευταία χρόνια.
Απ’ τα πλέον σημαντικότερα είναι ο ηλεκτρονικός υπολογιστής. Το 1946 κατασκευάστηκε ένα τεράστιο σε μέγεθος μηχάνημα, τ’ οποίο αποτέλεσε την πρώτη γενιά υπολογιστών. Οι σημερινοί βέβαια υπολογιστές δεν έχουν καμία σχέση με τον τότε, ήταν όμως η πρώτη σοβαρή απόπειρα που έγινε για τη δημιουργία μιας υπολογιστικής μηχανής. Κάθε επόμενη χρονιά συνοδευόταν κι από μια καινοτομία, κι έτσι με την πάροδο του χρόνου επήλθαν βελτιώσεις, που οδήγησαν εν τέλει στην 4η γενιά υπολογιστών, στην οποία ανήκουν και τα σύγχρονα υπολογιστικά συστήματα. Αποτελούν πλέον αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητάς μας. Ο καθένας μας έχει τουλάχιστον έναν υπολογιστή, σταθερό ή φορητό, που διευκολύνει τις εργασίες μας, ενώ παράλληλα αποτελεί μέσο ψυχαγωγίας κι επικοινωνίας.
Ο ηλεκτρονικός υπολογιστής προκάλεσε ακόμη μεγαλύτερη αλλαγή στης καθημερινότητα όταν συνδυάστηκε με το διαδίκτυο. Το πρώτο είδος διαδικτύου περιλάμβανε τέσσερις κόμβους, όπου συνδέονταν τέσσερις υπολογιστές από τέσσερα καταξιωμένα πανεπιστήμια της Αμερικής, ενώ παράλληλα αναπτύσσονταν κι άλλα δίκτυα. Η μεγαλύτερη άνθιση επήλθε όταν ξεκίνησε η εφαρμογή της υπηρεσίας World Wide Web, η οποία χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα. Ο συνδυασμός του διαδικτύου με την ψηφιακή τεχνολογία, μας έχει δώσει σήμερα τη δυνατότητα να βρίσκουμε οποιαδήποτε πληροφορία μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, να μαθαίνουμε ταχύτατα εξελίξεις και γεγονότα της παγκόσμιας κοινότητας και να επικοινωνούμε με άτομα που βρίσκονται εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά μας.
Λίγα χρόνια μετά την κατασκευή του πρώτου υπολογιστή, εκτοξεύθηκε απ’ τη Σοβιετική ένωση ο πρώτος τεχνητός δορυφόρος τα Γης. Σήμερα, είναι πάνω από 2000 οι τεχνητοί δορυφόροι που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη, 500 μόνο εκ των οποίων χρησιμοποιούνται. Πολλοί βέβαια θα αναρωτηθείτε πως αυτή η εξέλιξη επέφερε άμεσες αλλαγές στην καθημερινότητά μας κι η απάντηση είναι πολύ απλή. Χάρη σ’ αυτά τα δορυφορικά συστήματα γίνεται η πρόγνωση του καιρού. Η αλήθεια βέβαια είναι πως δεν είναι πάντα ακριβείς, σε κάθε περίπτωση όμως είναι πιο έγκυρη απ’ τα κόκαλα της γιαγιάς που πονάνε όταν έρχεται κακοκαιρία! Παράλληλα, χάρη στους τηλεπικοινωνιακούς δορυφόρους είναι εφικτή η μετάδοση ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών προγραμμάτων σε πραγματικό χρόνο, ενώ επιτυγχάνεται και η τηλεφωνική σύνδεση σε παγκόσμιο επίπεδο. Μην ξεχνάτε μάλιστα πως αν δεν υπήρχαν οι δορυφόροι, οι χάρτες και τα συστήματα GPS δεν θα ‘ταν δυνατόν να χρησιμοποιηθούν.
Ο συνδυασμός αυτών των επιτευγμάτων έχει θέσει νέα πρότυπα κι έχει δημιουργήσει καινούργιες ανάγκες στους ανθρώπους. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούμε εμείς οι ίδιοι, που πηγαίνοντας σ’ ένα μαγαζί, πρώτα ρωτάμε τον κωδικό του WiFi κι ύστερα παραγγέλνουμε. Είμαστε μ’ άλλα λόγια εξαρτημένοι απ’ τη νέα τεχνολογία και συνεπώς είμαστε και περισσότερο εκτεθειμένοι στους κινδύνους της. Γιατί πέρα απ’ τα οφέλη της έχει δημιουργήσει κι αρκετούς κινδύνους όπως για παράδειγμα η παραπληροφόρηση, απ’ τις ποικίλες μη έγκυρες ιστοσελίδες, ο κίνδυνος δημοσιοποίησης προσωπικών δεδομένων, το ηλεκτρονικό bullying, η εκμετάλλευση ανηλίκων κι η λίστα συνεχίζεται.
Η τεχνολογία εξελίσσεται με στόχο τη διευκόλυνση της ζωής μας. Δεν είναι όμως δυνατόν παρά τα διάφορα πλεονεκτήματά της να μην έχει μειονεκτήματα κι αρνητικές επιδράσεις κι αυτό γιατί επηρεάζει τόσο τον τρόπο σκέψης μας όσο και σε πιο γενικευμένο επίπεδο ολόκληρη τη διάταξη της κοινωνίας. Η τεχνολογία έχει υπερβολική δύναμη και θα πρέπει να χρησιμοποιείται όσο το δυνατόν ορθότερα και συνειδητοποιημένα απ’ όλους μας. Έτσι άλλωστε θα μπορέσουμε ν’ απολαύσουμε καλύτερα τα επιτεύγματα του μέλλοντος, που σίγουρα πρόκειται να μας εκπλήξουν!
Επιμέλεια Κειμένου Ιωάννας Καραφώτη: Ιωάννα Κακούρη
Συντάκτης: Ιωάννα Καραφώτη
