Είναι αυτές οι δύσκολες μέρες στη ζωή του καθενός, που ανεξάρτητα απ’ τα σημάδια χαράς ή ελπίδας αναλωνόμαστε σε αυτά που τελικά δεν καταφέραμε, σε εκείνα που τα προσπαθήσαμε και δεν πετύχαμε. Ο φαύλος κύκλος της αποτυχίας μας καταπίνει. Δε βρίσκουμε τη δύναμη να σηκωθούμε, να σταθούμε ξανά δυναμικά στα πόδια μας και να παρατηρήσουμε το πρόβλημα σαν εξωγενής παράγοντας ώστε να βρούμε τη λύση.
Αντιθέτως, το οικειοποιούμαστε, γινόμαστε ο κεντρικός του άξονας συμπεραίνοντας πως τα αρνητικά μας χαρακτηριστικά μας οδήγησαν σε αυτή την κατάσταση, όπως και στην πλειοψηφία των προβλημάτων μας. Πολλές φορές η αλήθεια απέχει πολύ από αυτή μας την εντύπωση, αλλά το τιμόνι ανήκει στα κόμπλεξ μας και εκείνα δε διαπραγματεύονται την οποιαδήποτε αντίθετη άποψη.
Στις αποσκευές μας έχουμε λογής άχρηστες πεποιθήσεις που μας αφορούν, τις οποίες περιθάλπουμε όσο και αν δυσφορούμε στη σκέψη τους. Δεν μπορούμε να τις αποχωριστούμε, είναι πλέον κομμάτι της ιδιοσυγκρασίας μας. Μιλώ για όλα εκείνα τα πορίσματα που βγάλαμε μετά απ’ τις αποτυχίες μας ή τις απογοητεύσεις μας απ’ τα πρώτα κιόλας χρόνια της ζωής μας, στα οποία φταίμε εμείς κι ο τρόπος μας σε οποιαδήποτε αρνητική συγκυρία βρέθηκε στο δρόμο μας.
Σκεπτόμενοι με αυτόν τον τρόπο, καταλογίζουμε στον εαυτό μας ότι οδηγηθήκαμε στην καταστροφή απ’ το δικό μας χέρι κι έτσι κοντοστεκόμαστε αποθαρρυμένοι αντί να αρπάξουμε την οποιαδήποτε ευκαιρία, με περίσσια αυτοπεποίθηση και να κάνουμε το επόμενο βήμα μπροστά, για να διεκδικήσουμε αυτό που ποθούμε.
Είναι ο άλλος μας εαυτός που μας τραβά το χαλί κάτω απ’ τα πόδια. Εκείνος που βρίσκεται στο σκοτάδι, στην άλλη όψη της σελήνης, ψιθυρίζοντας πως την ευτυχία που αποζητούμε, δε θα καταφέρουμε να την αγγίξουμε. Παραμονεύει στις πιο αγνές στιγμές, δηλητηριάζοντάς τες κι εμφανίζεται πιο δυνατός από ποτέ στις στιγμές απελπισίας. Τρέφεται από ανασφάλειες κι επιβεβαιώνεται απ’ τις αποτυχίες.
Είναι όλα εκείνα που φοβάσαι να σου συμβούν κι άλλα τόσα που φοβάσαι να είσαι. Γεννήθηκε στα πρέπει της κοινωνίας και γαλουχήθηκε με τα υψηλά στάνταρτ της οικογένειας. Κρύβεται πίσω απ’ τα σωστά» πρότυπα και στις «λάθος» αντιλήψεις. Δε συμμερίζεται τη λογική, γιατί είναι η ίδια η λογική. Αυτή που ενστερνίζεσαι σαν δική σου, η ονομαστή «κοινή γνώμη». Αυτή που σε βάζει να υποκλίνεσαι μπροστά σε πρότυπα “Life style” και κύρους. Στα “in” αντικείμενα σπουδών και στα γεμάτα πορτοφόλια. Στις πολιτικές και θρησκευτικές πεποιθήσεις όπως και στα «ταμπού» της σεξουαλικότητας. Στην εθνικότητα και στις ταμπέλες που χωρίζουν τους ανθρώπους σε «καλούς» και «κακούς», σε «έξυπνους» και «χαζούς» και σε πολλές άλλες κατηγορίες που δημιουργούν πάντα δύο πόλους. Δε σου αρέσουν αυτές οι κατηγοριοποιήσεις, αλλά αν δεν ανήκεις σε κάποιο σύνολο που να απορρέει από αυτές τις καλουπωμένες αντιλήψεις γενιών και γενιών, νιώθεις κατώτερος και μόνος.
Τα κόμπλεξ μας, υπονομεύουν την ουσία της ανθρώπινης φύσης. Της τόσο ελαττωματικής και ταυτόχρονα τόσο απροσδόκητα τέλειας. Η διαφορετικότητά μας πραγματοποιεί τη διαίρεση του ατόμου μας απ’ τον διπλανό μας κι αυτός με τη σειρά του ξεχωρίζει με τον ίδιο τρόπο από εμάς. Δεν μπορούμε να συνυπάρξουμε αρμονικά διότι δε μπορούμε να αποδεχτούμε αυτή τη διαφορετικότητα, προβάλλουμε αυτόν μας το φόβο στους γύρω μας κι εκείνοι παλεύοντας με τους δικούς τους δαίμονες κάνουν το ίδιο και σε εμάς, δημιουργώντας μια αλυσιδωτή αντίδραση την οποία όλοι τη βιώνουμε όντας βαθιά κομπλεξικοί.
Κι είναι τελικά ανάγκη αυτό να μας ενώνει στη σύγχρονη ζωή. Η οποία, λόγω της πολυπλοκότητας και της μεταβλητότητάς της πολλαπλασιάζει τα ενδεχόμενα αποτυχίας στις οποιεσδήποτε προσπάθειές μας. Αυτό έχει επιδράσεις στον καθένα μας, μα ποιος μπορεί να αντεπεξέλθει ικανά σε μια ενδεχόμενη αποτυχία, αν βλέπει τη ζωή μέσα από κάποιο συμπλεγματικό πρίσμα. Η απάντηση είναι πιθανότατα κανείς. Συμπερασματικά, λοιπόν, καλό θα ήταν να κλειδώσουμε στο χρονοντούλαπο τις «κοινωνικές νόρμες» που μας απομακρύνουν απ’ την αποδοχή του εαυτού μας και μακροπρόθεσμα κάμπτουν την εξέλιξη της κοινωνίας σαν σύνολο.
Φαίνεται παράδοξο, μα η αντιμετώπιση των κόμπλεξ μας πρέπει να είναι συλλογική. Σε έναν τουλάχιστον ιδανικό κόσμο, στον οποίο θα αναζητούμε το δρόμο για να βρεθούμε αντιμέτωποι με τις αδυναμίες και τους φόβους μας, με σκοπό να απαλλαχτούμε κι όχι να τους διαιωνίσουμε ενδόμυχα μέσα απ’ τα παιδιά μας, στους αιώνες των αιώνων.
Ιδανικά, λοιπόν, θα αγαπήσουμε τον εαυτό μας και κατ’ επέκταση και την ίδια τη ζωή, αφήνοντας τα κόμπλεξ σαν βαθιές πληγές στην ύπαρξη της ανθρωπότητας. Σημάδια προς αποφυγή κι όχι προς υιοθέτηση.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη