Όλοι έχουμε συναντήσει στη ζωή μας ανθρώπους που δεν ορίζουν ή δεν εκφράζουν το συναίσθημά τους, γι΄αυτό σε ερωτήσεις που αφορούν στο πώς αισθάνονται για μια συνθήκη ή το τι θέλουν από αυτή, συχνά τείνουν να απαντούν πως δεν ξέρουν. Γενικά είναι άτομα που θα έλεγε κανείς ότι δε δείχνουν στον άλλο πώς αισθάνονται, έχουν δηλαδή χαμηλή συναισθηματική ακεραιότητα, με αποτέλεσμα να πλανάται ένα ερωτηματικό πάνω από το συναισθηματικό τους κόσμο ή να παρερμηνεύεται τόσο το συναίσθημα όσο και η πρόθεσή τους. Η συναισθηματική ακεραιότητα ενός ανθρώπου ορίζεται από την ικανότητά του να αναγνωρίζει αλλά και να εκφράζει ειλικρινώς αυτά που αισθάνεται, συνεπώς να δρα ορμώμενος από αυτά τα συναισθήματα.
Ένα άτομο με χαμηλή συναισθηματική ακεραιότητα αδυνατεί να προσδιορίσει τόσο στον εαυτό του όσο και στους άλλους το πώς αισθάνεται και παραμερίζει και περιθωριοποιεί τις συναισθηματικές του αντιδράσεις, αλλά όχι εσκεμμένα. Συνήθως γίνεται ασυνείδητα επειδή το άτομο αυτό δεν έμαθε να ασχολείται με το συναισθηματικό του γίγνεσθαι, να αναγνωρίζει και να εκφράζει όσα νιώθει.
Αυτό συμβαίνει είτε γιατί πιθανόν μεγάλωσε σ’ ένα περιβάλλον που δεν αναγνωρίζονταν τα συναισθήματά του, είτε γιατί ματαιώθηκε σε μια προηγούμενη του προσπάθεια να το κάνει. Και επειδή όλο αυτό δεν είναι οικείο και άνετο, προτιμά πλέον την αποφυγή και την απροσδιόριστη έκφραση «δεν ξέρω». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα η συμπεριφορά που εμφανίζει, που είναι απόρροια του συναισθήματός του, να είναι αλλοπρόσαλλη, άτοπη ή και άνευ τεκμηρίωσης και βάσης.
Το φαινόμενο της χαμηλής ή ελλιπούς συναισθηματικής ακεραιότητας συνεπακόλουθα καθίσταται εμπόδιο στην εδραίωση μιας υγιούς σχέσης, είτε ερωτικής, είτε φιλικής, είτε συγγενικής, είτε ακόμα και εργασιακής. Όταν ένα άτομο δεν αναγνωρίζει, δεν ορίζει, δε συνειδητοποιεί τι νιώθει και συνεπώς δεν επικοινωνεί αυτό του το συναίσθημα στον φίλο, στον σύντροφο, στον αδελφό ή στον συνάδελφο, ναρκοθετεί τα θεμέλια της σχέσης. Η κυριότερη δυσκολία που δημιουργεί στις σχέσεις του είναι η έλλειψη επικοινωνίας, η οποία δημιουργεί χάσμα και παρεξηγήσεις.
Ένα συμβάν αναπόφευκτα πυροδοτεί συναισθήματα που με τη σειρά τους επηρεάζουν τη συμπεριφορά του ατόμου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, το άτομο με χαμηλή συναισθηματική ακεραιότητα εκδηλώνει μια συμπεριφορά την οποία αδυνατεί να εξηγήσει ποιο συναίσθημα την πυροδότησε. Μπορεί για παράδειγμα να μιλά απότομα, να είναι οξύθυμο ή νευρικό, χωρίς να γνωρίζει ο περίγυρός του, αλλά ούτε και το ίδιο τον ακριβή λόγο. Πολλές φορές δυσκολεύεται να επικοινωνήσει στον άλλο αν το δυσαρεστεί ή αν του αρέσει κάτι. Όλ΄αυτά έχουν ως αποτέλεσμα τις στρεβλώσεις που μπορεί να δημιουργήσουν οι άλλοι για το πρόσωπό του, το χαρακτήρα και τις προθέσεις του, τις παρεξηγήσεις, τις παρερμηνείες και τη γενικότερη άγνοια περί του ενδιαφέροντός του για πρόσωπα ή καταστάσεις. Κι αν ποτέ ερωτηθεί για το «τι νιώθει» τέλος πάντων και γιατί αντιδρά έτσι πιθανόν θα δώσει την απάντηση «δεν ξέρω».
Αυτή η κατάσταση δε βλάπτει μόνο την εκάστοτε σχέση του ατόμου αλλά και το ίδιο εσωτερικά μιας και όλο αυτό δημιουργεί μεγάλο αντίβαρο στην αυτογνωσία, στην αυτοβελτίωση και στις ειλικρινείς επιλογές του. Ταυτόχρονα, ενδεχομένως να περιθωριοποιείται ή να στοχοποιείται λόγω αυτής του της συμπεριφοράς, κάτι που το δυσκολεύει έτι περαιτέρω να εκφραστεί και να εκδηλωθεί ή κάτι που θα δημιουργήσει μια εκρηκτική αντίδραση που δε συνοδεύεται με κάποια εξήγηση.
Έτσι κάποιος που δεν προβαίνει εσκεμμένα στην απόκρυψη και μη αναγνώριση του συναισθήματός του καταδεικνύεται ότι χρειάζεται βοήθεια και καθοδήγηση. Αν διαπιστώνεις ότι ανήκεις στα άτομα με χαμηλή συναισθηματική ακεραιότητα μην εξαπολύσεις κατηγορώ στον εαυτό σου, αλλά σημείωσε ότι είναι κάτι που μπορεί να βελτιωθεί, δεδομένου ότι το θες. Αυτό μπορεί να γίνει με την ενδοσκόπηση του ψυχικού και συναισθηματικού σου κόσμου βάσει της καθοδήγησης από κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας. Επίσης, μπορείς να βρεις στην αγορά συμπληρωματικό υλικό που αφορά στην αναγνώριση των βασικών και δευτερογενών συναισθημάτων, πώς αυτά εκδηλώνονται και πώς πυροδοτούν συμπεριφορές, καθώς και υλικό για τους εποικοδομητικούς και τους μη λειτουργικούς τρόπους επικοινωνίας. Αν το αναγνώρισες έκανες ήδη το πρώτο και μεγαλύτερο βήμα προς την αλλαγή και την αυτό-εξέλιξή σου.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου