Το τελευταίο διάστημα ολοένα και περισσότερα περιστατικά έμφυλης βίας βλέπουν το φως της δημοσιότητας. Αυτή αυξητική τάση πιθανόν να προκύπτει από το άνοιγμα της δυνατότητας καταγγελίας και προβολής τέτοιων θεμάτων, συνεπεία του εκσυγχρονισμού των νομοθεσιών (βλ. Ευρωπαϊκές οδηγίες και νομοθεσίες, τροποποιήσεις κρατικών νομοθεσιών) αλλά και του αγώνα που γίνεται παγκοσμίως για την πάταξη του φαινομένου. Από την άλλη, οι πιεστικοί ρυθμοί της καθημερινότητας, οι αυξανόμενες απαιτήσεις και η ενεργός συμμετοχή της γυναίκας στην αγορά εργασίας έσεισαν συθέμελα το θεσμό της οικογένειας και την παραδοσιακή πατριαρχική κοινωνία. Έτσι με την πάροδο του χρόνου, αυτή η αυξητική τάση καταδεικνύει τη γύμνια μιας επίπλαστης πραγματικότητας για την ισότητα, τη δικαιοσύνη και τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων των γυναικών στην εργασία, στην κοινωνία, στην οικογένεια.
Η έμφυλη βία συνιστά κάθε είδος βίας (λεκτική, σωματική, συναισθηματική) και πηγάζει από την επιβολή της κοινωνικής ισχύος συνήθως του άνδρα στη γυναίκα -χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν μπορεί να γίνει και το αντίστροφο-, έχοντας ως αποτέλεσμα τη σωματική, συναισθηματική και ψυχική κακοποίηση. Το θύμα μέσα σε μια τέτοια σχέση συχνά νιώθει αδικημένο, εγκλωβισμένο και χειραγωγημένο.
Πόσο ασφαλής νιώθεις στη σχέση σου;
Απάντησε 100 ερωτήσεις στο ψυχολογικό μας τεστ και μάθε!
Κι όλα αυτά πολλές φορές λάμβάνουν χώρα καλυμμένα με το μανδύα του παράφορου έρωτα. Πρόκειται για την περίπτωση όπου δίδεται η εντύπωση ότι ο θύτης είναι αθεράπευτα ερωτευμένος με το θύμα, φαίνεται να το διεκδικεί, έχει έντονες εκδηλώσεις ενδιαφέροντος μπροστά σε τρίτα πρόσωπα, ενώ παράλληλα: έχει αυξημένη τάση ελέγχου (π.χ. έλεγχος κινητού τηλεφώνου, έξοδοι, συναναστροφές, φιλίες), επιδιώκει τη χειραγώγηση, ζηλεύει «επειδή αγαπά το ταίρι του και δε θέλει να το χάσει», το προσβάλλει με το γάντι, το μειώνει και το κάνει να νιώθει κατώτερό του και το απομονώνει. Ακόμα απομονώνει το θύμα από τον περίγυρό του, το υποτάσσει, το θέλει στο σπίτι, θεωρεί ότι προκαλεί με το ντύσιμό του ή της εξόδους του, ότι «ψάχνεται» με την επαγγελματική του ανέλιξη κ.α.. Κι όλα αυτά γίνονται με την πρόφαση του έρωτα και μιας κατ΄επίφαση αγάπης.
Ο περίγυρος βλέπει ένα άτομο τρελά ερωτευμένο που τα δίνει όλα στο ταίρι του και ενίοτε ζηλεύει την ευτυχία που υποθέτει ότι υπάρχει. Πίσω από τις κλειστές πόρτες όμως λανθάνουν ο φόβος, η υποταγή και η κακοποίηση οποιασδήποτε μορφής. Κι αν το θύμα δε δείχνει ικανοποιημένο ή χαρούμενο μες στη σχέση, η κοινωνία θα το πει αγνώμων και ιδιότροπο, διότι ο θύτης φρόντισε πολύ για την εικόνα του, ώστε να μη δώσει έστω ένα ψήγμα ατέλειας ή ένα στοιχείο αμφισβήτησης του έρωτά του. Το θύμα συγχρόνως υιοθετεί τη θεοποιημένη εικόνα του θύτη -που ο ίδιος προωθεί και η κοινωνία ενθαρρύνει- ενώ ταυτόχρονα νιώθει ενοχικά επειδή δεν μπορεί να αισθανθεί ευτυχισμένο.
Μια από τις χειρότερες επιπτώσεις πάνω στο θύμα, μιας τέτοιου είδους συγκεκαλυμμένης κακοποίησης είναι η αμφισβήτηση του ίδιου του, του εαυτού. Ξεκινά να υιοθετεί τις δικαιολογίες που ο θύτης δίνει για να ωραιοποιήσει την κακοποιητική του συμπεριφορά, σκέφτεται ότι μπορεί να είναι υπερβολικό, να παρεξήγησε τα πράγματα. Έτσι ξεκινάει να δικαιολογεί, να ανέχεται και να κλείνει τα μάτια μέχρι την επόμενη φορά. Το φαινόμενο αυτό, γνωστό ως gaslighting, δημιουργεί τεράστιες στρεβλώσεις, αποσιωπά και διαιωνίζει το φαινόμενο της έμφυλης βίας, ενώ αμφισβητεί την αντίληψη, την κριτική σκέψη και το συναίσθημα του θύματος. Επομένως είναι ένα ακόμα κακοποιητικό για τον εαυτό βίωμα.
Όλ΄αυτά αποτελούν στοιχεία ενός φαύλου κύκλου που μένει καλά κρυμμένος και δύσκολα αποκαλύπτεται. Πολλές γυναίκες αλλά κι άντρες όταν τολμήσουν να σπάσουν τα δεσμά και να εγκαταλείψουν τη σχέση με το «καλό παιδί» μπορεί να λογοκριθούν και να στοχοποιηθούν, τόσο από τον ίδιο όσο και από την κοινωνία. Τέτοιες καταστάσεις αποδεικνύουν περίτρανα ότι οι κοινωνίες μας αρέσκονται στο μανδύα της «τελειότητας» γιατί το ξεγύμνωμα του ωραιοποιημένου ψέματος θα ματαιώσει κάθε εφησυχασμένη συνείδηση, κάθε εθελοτυφλία ότι όλα βαίνουν καλώς, κάθε ελπίδα ότι άλλαξαν οι καιροί, κάθε βόλεμα και κάθε φανταστική πρόοδο.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου