Ενδιαφέρον παρουσιάζει η παραδοξότητα του φαινομένου κατά το οποίο όταν κάποιος εκμυστηρευτεί σ’ έναν άνθρωπο ότι κάποτε έτρεφε αισθήματα για αυτόν, είναι σαν να γυρνά ένας διακόπτης από το Οff στο On και να αλλάζει άρδην ο τρόπος που ο δεύτερος βλέπει τον πρώτο. Υπάρχουν διάφορες ερμηνείες του φαινομένου αυτού.
Αρχικά, το άτομο που γίνεται αποδέκτης μιας τέτοιας δήλωσης πιθανόν να μην είχε προηγουμένως σκεφτεί διαφορετικά τη σχέση που ως τώρα είχε με το άτομο που μόλις εκδήλωσε ενδιαφέρον. Έτσι, ενδεχομένως να του μπήκε η ιδέα και η όλη κατάσταση να τον έκανε να σκεφτεί σοβαρά μήπως και από πλευράς του υπήρξε ή υπάρχει κάποιας μορφής ενδιαφέρον, που δεν είχε ως τώρα παραδεχτεί. Σε αυτή την περίπτωση, το άτομο που μαθαίνει πως το πρόσωπο που έχει απέναντί του κάποτε έτρεφε αισθήματα (άγνωστο αν τρέφει ακόμα) μπορεί να αρχίσει να επαναξιολογεί τη μεταξύ τους σχέση, να τη βλέπει υπό διαφορετικό πρίσμα και να μπει στη διαδικασία να εντοπίσει ή -μάλλον να συνειδητοποιήσει- θετικά στοιχεία του άλλου που ενδεχομένως να μην παρατηρούσε πριν την εξομολόγηση της ύπαρξης ενδιαφέροντος. Έτσι, αλλάζοντας την οπτική, αρχίζει όντως να αλλάζει κατά κάποιο τρόπο και το συναίσθημα ή να βγαίνουν στην επιφάνεια συναισθήματα που υπήρχαν και είχαν καλά κρυφτεί.
Ακόμα, η εξομολόγηση ερωτικού ενδιαφέροντος -έστω και παρελθοντικού- μπορεί να δημιουργήσει ένα είδος αυθυποβολής, κατά την οποία το άτομο στο οποίο γνωστοποιείται επηρεάζει τον εαυτό του με θετικές σκέψεις για το άλλο άτομο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την τόνωση του ενδιαφέροντος, αλλά καμιά φορά και την εξιδανίκευση, η οποία συνήθως φέρνει στρεβλώσεις και παρερμηνείες. Η αυθυποβολή μπορεί να προκύψει από τη συνειδητοποίηση ότι πρόκειται για ένα πρόσωπο που συγκεντρώνει αρκετά ενδιαφέροντα στοιχεία και πως ίσως θα μπορούσε να δώσει μια ευκαιρία στη μεταξύ τους σχέση. Μπορεί πάλι να προκύπτει και από την ανάγκη για συντροφικότητα, η οποία πιο εύκολα ικανοποιείται από ένα πρόσωπο που ήδη εκδήλωσε ενδιαφέρον, μιας και χρειάζεται λιγότερος συγκριτικά κόπος να ξεκινήσει κάτι.
Επιπλέον, ίσως ο τρόπος που εξέφρασε το ενδιαφέρον του το άλλο άτομο να ήταν τόσο κολακευτικός ή θελκτικός που να έβαλε την άλλη πλευρά σε σκέψεις. Ακόμα και αν το άτομο που εξομολογήθηκε πως κάποτε είχε αισθήματα δηλώνει πως δεν ενδιαφέρεται πλέον, ο τρόπος που αναφέρθηκε σ΄ αυτό και που περιέγραψε πως ένιωθε και πώς έβλεπε την όλη κατάσταση, μπορεί να κέντρισαν το ενδιαφέρον της άλλης πλευράς. Ίσως πάλι η αναφορά του πρότερου ενδιαφέροντος ν’ αφήνει ανοιχτές πόρτες και ψήγματα ενδιαφέροντος και για το παρόν, με αποτέλεσμα το άτομο να κολακευτεί απ’ όλο αυτό και να αρχίσει να βλέπει την όλη κατάσταση αλλιώς.
Από την άλλη, υπάρχει περίπτωση το ξαφνικό ενδιαφέρον για τον άνθρωπο που εξομολογήθηκε ότι στο παρελθόν έτρεφε αισθήματα να οφείλεται και σε ασυνείδητες διαδικασίες. Ο άνθρωπος έχει την τάση να κλιμακώνει το ενδιαφέρον του για κάτι όταν νιώσει ότι το χάνει. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε χαμηλή αυτοπεποίθηση, στην πεποίθησή του ότι δεν αξίζει το αμοιβαίο ενδιαφέρον, σε μια ενδογενή τάση διατήρησης των κεκτημένων αλλά και σε εγκεφαλική ενεργοποίηση κινήτρων.
Όταν μιλάμε για ενδογενή τάση διατήρησης των κεκτημένων, εννοούμε την ανάγκη του ανθρώπου να εξακολουθεί να έχει αυτά που θεωρεί δικά του, γι’ αυτό και όταν τα χάνει αντιδρά και αρχίζει να τα διεκδικεί πάλι. Τέτοιες τάσεις εδρεύουν συχνότερα σε ναρκισσιστικές ή ανασφαλείς προσωπικότητες και η ενεργοποίηση της διεκδίκησης δεν οφείλεται σε πραγματικό ενδιαφέρον για τον άλλο αλλά στην ανάγκη να ξανακερδίσει κανείς αυτό που έχασε.
Βέβαια, η αίσθηση του ανθρώπου ότι χάνει κάτι που είχε ενεργοποιεί και εγκεφαλικά το ενδιαφέρον του. Η Helen Fisher σε έρευνά της ανέδειξε ότι ο λόγος που η ερωτική απόρριψη εθίζει έχει να κάνει με τη διέγερση συγκεκριμένων τμημάτων του εγκεφάλου που σχετίζονται με τα κίνητρα, την επιβράβευση, τον εθισμό και τον πόθο.
Ακόμα, αν κάποιος εκφράσει ενδιαφέρον, το οποίο αφορά στο παρελθόν και δεν υφίσταται πια, και η άλλη πλευρά κάνει μεταστροφή αρχίζοντας να ενδιαφέρεται, πιθανόν να έχει ενεργοποιηθεί ένα στιλ προσκόλλησης που αναπτύχθηκε κατά τη βρεφική ηλικία με τον κύριο φροντιστή του. Τα άτομα με αγχώδη ή αποδιοργανωμένο τύπο προσκόλλησης ενεργοποιούνται όταν αναγνωρίσουν την ανασφαλή αίσθηση που τους είναι οικεία από τη βρεφική ηλικία.
Όπως και να ‘χει, σε περίπτωση που κάποιος μας εκμυστηρευτεί το ενδιαφέρον που είχε ή εξακολουθεί να έχει για εμάς και αυτό μας προξενήσει ένα ξαφνικό ενδιαφέρον για πρόσωπό του είναι σημαντικό να βολιδοσκοπήσουμε την πηγή του ενδιαφέροντος. Δηλαδή, αν είναι όντως επαναπροσδιορισμός του πώς βλέπουμε το άτομο και της μεταξύ μας κατάσταση ή αν ελλοχεύουν άλλα κίνητρα και ανάγκες που δε σχετίζονται με πραγματικό ενδιαφέρον για το πρόσωπο αλλά με ενδόμυχες και ασυνείδητες ανάγκες μας. Είναι σημαντικό να είμαστε ειλικρινείς -τουλάχιστον με εμάς- για να ανακαλύψουμε τι πραγματικά θέλουμε.
Συντάκτης: Μαρία Πολυδώρου
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
