Υπάρχουν κάποια πράγματα εκεί έξω που πάντοτε θα αποτελούν ένα ανεξήγητο μυστήριο. Γιατί, για παράδειγμα, ο εκτυπωτής είναι καταδικασμένος να μη λειτουργεί ή γιατί μόλις βρίσκεις γκόμενο αποφασίζουν ξαφνικά να στην πέσουν όλοι όσοι μέχρι τώρα σε αγνοούσαν. Ίσως να είναι νόμοι της φύσης ή ίσως πάλι απλά νόμοι του Μέρφι. Δεν ξέρω αν μου ξέφυγε, μα δε βρήκα ανάμεσα στη λίστα του ένα απ’ τα μεγαλύτερα ανεξήγητα, γρουσούζικα πράγματα που μπορεί να συμβούν· το πιο γαμάτο άτομο στην παρέα πάντα να είναι το χειρότερο στη σχέση του.
Πώς γίνεται τούτο ‘δω το πράγμα ποτέ δε θα το καταλάβω. Και μιλάμε για πραγματική μεταμόρφωση, όχι αστεία. Έχεις το φιλαράκι σου, τον Κώστα ή τη Μαρία. Τους λατρεύεις. Βρίσκουν το ταίρι τους ή τα βρίσκουν και μεταξύ τους. Μέχρι να βγείτε όλοι μαζί ή μέχρι να σου μιλήσουν ανοιχτά για τη σχέση τους στον κόσμο υπάρχει ηρεμία. Και ξαφνικά, η βόμβα: Ο Κώστας συμπεριφέρεται χειριστικά στη Μαρία ή η Μαρία χάνει την προσωπικότητά της με τον Κώστα. Τι γίνεται, βρε παιδιά, ποτέ κανείς σας δε συμπεριφέρθηκε έτσι μέσα στην παρέα…
Άνθρωπος με τη σχέση του, άνθρωπος με τους φίλους του. Δυο διαφορετικοί κόσμοι, δυο διαφορετικοί πλανήτες. Θαρρείς κι όλοι κρύβουμε μια δεύτερη προσωπικότητα μέσα μας και μόλις μας δοθεί η ευκαιρία την απελευθερώνουμε. Πού τα κρύβαμε αυτά τα χαρακτηριστικά και πόσο βαθιά είχαν τρυπώσει κάποιες σκέψεις; Μπορούμε, άραγε, οι ίδιοι να αντιληφθούμε το πόσο εύκολα αλλάζουμε όταν βρισκόμαστε με διαφορετικούς ανθρώπους;
Ίσως να φταίει που στη σχέση υπάρχει μεγαλύτερη οικειότητα. Ίσως λέω, δεν το υποστηρίζω, γιατί νομίζω πως μεγαλύτερη αποδοχή κι ασφάλεια απ’ τους φίλους δε θα βρεις. Ίσως να φταίει που ξεγυμνώνουμε έτσι άγρια την ψυχή μας κι ύστερα τη γεμίζουμε με συναισθήματα μεγάλα και βαριά. Θέλει προσπάθεια για να τα συγκρατήσουμε, να μάθουμε πώς να τα ελέγχουμε και να κινούμαστε με χάρη. Μέχρι τότε περνάμε κυκλοθυμίες και διχασμούς. Κι αν τύχει, χάνουμε και λίγο απ’ τον εαυτό μας. Μα γιατί;
Όταν το φαινόμενο εμφανίζεται στους φίλους σου, μπορείς και να το αντιληφθείς και να το συνειδητοποιήσεις. Είσαι απ’ έξω και βλέπεις το θέατρο του παραλόγου να δίνει παράσταση μπροστά στα μάτια σου. Τι έχει πάθει ο φίλος σου, δε βλέπει πως συμπεριφέρεται αλλόκοτα; Προσπαθείς να του μιλήσεις, να του εξηγήσεις, μα συνήθως τα πρώτα λόγια σου πάνε στον βρόντο. Δεν καταλαβαίνεις εσύ, δεν το ζεις. Δεν τον ξέρεις τον τάδε Κώστα ή δεν μπορείς ν’ αντιληφθείς πώς θα αντιδράσει σε άλλες συνθήκες η Μαρία. Αρχίζεις να αναρωτιέσαι αν εσύ είσαι ο ανίδεος κι αν οι σχέσεις λειτουργούν με τέτοιον τρόπο. Ανοησίες, κανείς δε θα έπρεπε να αλλάζει σε στιγμές μόνο και μόνο για καπρίτσια.
Σε μια μεγάλη κρίση, ο δικός σου επιτέλους αντιλαμβάνεται. Βλέπει πού ξεκίνησε και πώς κατέληξε, πόσα στοιχεία έχασε απ’ τον εαυτό του και πόσο μακριά τον έχει πάει αυτή η σχέση απ’ την αρχική του διαδρομή. Νιώθεις να δικαιώνεσαι, μα μέσα σου λυπάσαι. Δεν το ήθελε αυτό ή τουλάχιστον δεν το ήθελε έτσι. Προσπαθείς να τον βοηθήσεις να μαζέψει και πάλι τα κομμάτια του και να γυρίσει πίσω στην αρχή, εφόσον αυτό θέλει. Κι ας ελπίσουμε να μην έχει φυσήξει δυνατά στο μεταξύ.
Απ’ την άλλη μεριά τώρα, είναι πολλές οι φορές που ακούς για ένα πρόσωπο κι απορείς που ο δικός σου είναι μαζί του. Πώς θα μπορούσε, ο άλλος είναι ξεκάθαρα ένα πρόβλημα. Τον αντιπαθείς πριν τον γνωρίσεις κι εμφανίζεσαι μπροστά του γεμάτος προκαταλήψεις κι αρνητισμό. Μα κοίτα να δεις, στην παρέα έχει πλάκα, μπορείς και να μιλήσεις και να συνεννοηθείς. Βρίσκεσαι σε κομφούζιο· πώς γίνεται να περνάς καλά με εκείνον που είχες ακούσει τα χειρότερα; Και πάλι η ίδια απάντηση: αλλιώς στη σχέση, αλλιώς στην παρέα.
Κι άντε μετά εσύ να αποφασίσεις πώς τελικά θα συμπεριφερθείς απέναντι σε τέτοια άτομα. Θα τους κρατήσεις μούτρα επειδή στη σχέση τους είναι βλαβεροί ή θα μείνεις αδιάφορος, λες και δεν ξέρεις πώς συμπεριφέρεται πίσω απ’ τις κουρτίνες; Μεγάλος διχασμός κι απάντηση μοναδική ίσως να μην υπάρχει. Κι αν είναι ο φίλος σου προσπάθησε να τον λογικέψεις κι αν είναι ο άλλος προσπάθησε να είσαι αντικειμενικός. Κι αν είσαι εσύ το πρόβλημα; Κάτσε και δες αν προσποιείσαι. Κι αν ναι, με ποιον;
Μόλις βρεις την αιτία που αλλάζει η συμπεριφορά σου, θα καταφέρεις να βάλεις κι ένα τέρμα. Με ποιον αναγκάζεσαι να βάλεις πίσω τις επιθυμίες σου και να μεταμορφωθείς σε κάτι που ξέρεις πως θ’ αρέσει; Χρειάζεται μεγάλη αναθεώρηση και μεγάλες αποφάσεις. Να πεις κάπου ένα «όχι», ένα «φτάνει», ένα «ως εδώ». Ναι, είμαστε πολύπλοκοι και ναι, έχουμε δικαίωμα να αντιδρούμε διαφορετικά, μα κάποτε η κατάσταση ξεφεύγει. Κάπου χανόμαστε ή κάποιος μας αναγκάζει να χαθούμε.
Ποιος εαυτός σου σού αρέσει περισσότερο, εκείνος που είσαι μαζί τους ή μαζί του; Πού νιώθεις ελεύθερος και πού εκφράζεσαι, στ’ αλήθεια; Όποιος κι αν σε πιέζει, εξήγησέ του. Πως έτσι είσαι, έτσι μιλάς ή αυτά πιστεύεις. Κι αν δεν του αρέσει, πρόβλημά του κι αν δε σου αρέσει, κάνε κάτι. Δε χρειάζεται να ζεις παράλληλα, ούτε ποτέ να προσποιείσαι. Είσαι σπουδαίο πλάσμα και θα ‘πρεπε ο καθένας να το σέβεται.
Φτάνει, λοιπόν, με τα ανεξήγητα κι ας διαλέξουμε επιτέλους είτε τον Τζέκιλ είτε τον Χάιντ. Η σχέση σου κι οι φίλοι σου να βλέπουν εσένα σαν ένα χαρακτήρα, ένα πρόσωπο, το είναι ίδιο με το φαίνεσθαι. Πιο εύκολα δεν είναι έτσι; Κανένας δε χρειάζεται πλέον να προσποιείται.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη